شوره چرب، ارثی است

حسین طباطبایی در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس، اظهارداشت: شوره سر یک عارضه شایع دوران نوجوانی است که اکثر نوجوانها چه دختر و چه پسر با آن مواجه می‌شوند و وقتی موهای خود را شانه می‌زنند، دانه‌های سفید رنگی بر روی لباس خود می‌بینند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: به این شوره، شوره ساده یا به عبارتی شوره خشک می‌گوییم که مسئله مهمی نیست و درمان خاصی هم نمی‌خواهد.

این متخصص پوست و مو ادامه داد: اما اگر شدت این شوره زیاد باشد می‌توان با مصرف شامپوهای ضدشوره معمولی که در همه داروخانه‌ها موجود است آن را درمان کرد؛ بدین‌ترتیب که چند ماه از آن استفاده کنند تا شوره‌ها برطرف شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: آن موردی که باعث نگرانی و آزار نوجوانان و جوانان می‌شود، شوره چرب است؛ بدین‌معنا که افراد در شروع سن بلوغ متوجه می‌شوند کف سرشان چرب شده است و در موقع شانه زدن با شوره‌هایی مواجه می‌شوند که هم به شانه می‌چسبد و هم در روی موها چسبیده دیده می‌شود که این شوره نیز می‌تواند شدت و حدت داشته باشد.

طباطبایی ادامه داد: بعد از سن بلوغ به دلیل ترشح هورمون مردانه آندروژن، که در آقایان زیاد و در خانم‌ها کم است، فعالیت غدد چربی زیاد شده و غدد چربی نیز از نظر اندازه بزرگ می‌شوند و به همین دلیل نوجوانان و جوانان در پوست سر یا گاهی در صورت، سینه و پشت با چربی پوست مواجه می‌شوند.

متخصص پوست و مو افزود: این حالت چربی در پوست سر به این دلیل است که سلول های طبقه مادرپوست به دلیل هورمون آندروژن به سرعت به سطح پوست آمده ؛ یعنی از حالت طبیعی سریعتر ساخته شده و  چون این چربی به تکامل نمی‌رسد به چربی (Oil) تبدیل می‌شود و به صورت پوسته‌های چرب روی هم انباشته می‌شود که وقتی ما به کف سر فرد نگاه می‌کنیم، سر را پر از پوسته‌های سفید رنگ چسبیده به پوست می‌بینیم.

طباطبایی ادامه داد: غدد چربی به علت سریع کار کردن، باعث ایجاد این پروسه می‌شوند که در نهایت پوست ملتهب و کمی قرمز شده و دچار خارش می‌شود.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: البته بعضی از جوانان می‌گویند بعد از شستن سر دوباره احساس خارش را در پوست سر دارند که در پاسخ به آنها می‌گوییم که در این حالت، مصرف شامپوی ضدشوره به تنهایی پاسخگو نیست چرا که این شامپو، شوره را کم می‌کند اما خارش را از بین نمی‌برد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: یک نوع قارچ در پوست انسان زندگی می‌کند به اسم «پیتروسیوریوم اوال» که قارچ بی آزاری است و همیشه در پوست انسان زندگی می‌کند اما وقتی که پوست سر چرب می‌شود این مسئله زمینه چرب، محیط تغذیه و رشد این قارچ را فراهم می‌کند و باعث می‌شود که این قارچ بی‌آزار به بیماری تبدیل شود و باعث التهاب و در نهایت خارش پوست شود.

این متخصص پوست و مو اضافه کرد: در این صورت به غیر از مصرف شامپوهای ضد شوره باید درمان دارویی نیز انجام شود تا قارچ از میان برود.

طباطبایی ادامه داد: بعضی از نوجوانان و جوانان نیز می‌گویند از دارو هم استفاده کردیم اما مجدداً دچار خارش و شوره شدیم که در پاسخ به این افراد هم می‌گوییم در مواجهه با بهبودی نسبی نیز؛ نمی‌بایست داروها را قطع می‌کردند بلکه باید مطابق با دستور پزشک، پله به پله مصرف داروهای خوراکی ضدقارچ را کم کنند و از شامپوهای طبی که علاوه بر مواد ضد شوره مواد ضد قارچ هم دارند استفاده کنند.

این متخصص پوست و مو در پاسخ به پرسش فارس مبنی بر اینکه نحوه درست استفاده از شامپوهای طبی چیست، گفت: ابتدا می‌بایست کف سر را آغشته به شامپوی طبی و صبر کرد که این شامپو 3 دقیقه بر روی مو باقی بماند سپس آبکشی کرده و از یک شامپوی معمولی که می‌بایست شامپوی موی چرب باشد استفاده کنند؛ چرا که شامپوی طبی عطر ندارد و گاهی بدبو است پس می‌توان با یک شامپوی عطری و مناسب پوست چرب، کف سر را شست و شو داد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: شوره خشک و ساده‌ای که در نوجوانان دیده می‌شود، یک دوره کوتاه 2 تا 3 ساله دارد که استفاده از یک شامپوی ضد شوره معمولی کفایت می‌کند و نیازی به مراجعه به پزشک ندارد اما شوره چرب، که سالیان سال طول می‌کشد و گاهی در آقایان تا سن 30 تا 35 سالگی ادامه پیدا می‌کند به درمان طولانی‌تری نیاز دارد.

طباطبایی به افرادی که دارای شوره چرب هستند پیشنهاد کرد که هر روز موهایشان را بشویند و نگذارند چربی به مقدار زیاد در روی پوست تجمع پیدا کند.

وی افزود: البته این به آن معنا نیست که هر روز چند بار مو را بشویند بلکه باید روزی یک بار استحمام کرده و طی آن 2 مرتبه مو را بشویند یعنی یک بار با شامپوی طبی و یک‌بار با شامپوی معمولی و همین مقدار کفایت می‌کند.

این استاد دانشگاه افزود: اگر افراد بیش از دو بار، مو را بشویند، پوست سر خیلی خشک می‌شود و بلافاصله از مغز پیغام می‌آید که پوست خشک شده است و بعد از چند ساعت، دوباره پوست چرب می‌شود که این‌بار چربی‌اش از دفعه قبل نیز بیشتر است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: افراد باید دقت کنند تا کمی چربی بر روی پوست باقی بماند که این کار هم برای حفاظت مو ضروری است و هم مانع چربی‌سازی دوباره پوست می‌شود.

طباطبایی در پاسخ به پرسش فارس مبنی بر اینکه علل ایجاد شوره چرب چیست، گفت: علت آن زمینه ارثی و ژنتیکی دارد که با افزایش سن کمتر می‌شود چرا که ترشح هورمون آندروژن به طور طبیعی کمتر می‌شود.

وی ادامه داد: به حالت شوره چرب، حالت سبوره یا افزایش ترشح چربی پوست هم می‌گویند که این حالت می‌تواند خیلی شدیدتر هم باشد که به آن بیماری درماتیک سبوره‌ایک می‌گویند که این بیماری علاوه بر پوست سر، پوست صورت، سوراخ گوش، پشت و زیر بغل را نیز شامل می‌شود که همین پوسته‌ها بر روی زمینه قرمز ظاهر می‌شود و بعد از حمام گیری خارش نیز پدیدار می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: در این بیماری هر عاملی که عرق را افزایش دهد، چربی‌سازی را نیز افزایش می‌دهد چرا که چربی و عرق از یک سوراخ در ناحیه سر و صورت و سینه بیرون می‌آیند.

این متخصص پوست و مو افزود: به همین دلیل است که این افراد می‌گویند در بهار و تابستان خارش و پوسته‌های سر بیشتر است.

طباطبایی ادامه داد: این افراد باید برای درمان به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنند.