رفتارهای انتخاباتی سیاستمداران معمولا قابل پیش بینی است. اینکه چهره های سیاسی از کدام نامزد انتخابات حمایت می کنند را می توان حدس زد اما در ادوار مختلف گاهی رای یک چهره سیاسی به یک نامزد انتخابات به خودی خود تعجب برانگیز بوده است. چندی پیش شریعتمداری وزیر بازرگانی دولت اصلاحات گفته بود که موسوی در انتخابات سال 84 به احمدی نژاد رای داده بود. چند ماه پیش هم طعنه محمدرضا باهنر به غلامحسین کرباسچی مبنی بر اینکه او در ستاد کروبی بود و به کروبی رای نداد، مناقشه ای را بین این دو راه انداخت.
شفاف ترین رفتارهای انتخاباتی را باید در مواضع اکبر هاشمی رفسنجانی در دو انتخابات اخیر جست وجو کرد. او در سال 84 خود رقیب محمود احمدی نژاد بود و همان شکست دستاویزی شد تا طیف حامیان دولت در سال 88 بار دیگر با دامن زدن به دوقطبی هاشمی- احمدی نژاد، پیروز انتخابات آن سال شوند. رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در انتخابات سال 80 احتمالا از عبدالله جاسبی رئیس دانشگاه آزاد حمایت کرده و در انتخابات دوره قبل تر هم به خاتمی که پیروز انتخابات بود رای نداد.
حمایت برادران لاریجانی از یک نامزد خاص در ادوار مختلف انتخابات ریاست جمهوری هم قابل توجه است. در انتخابات سال 76 حمایت جواد لاریجانی – که در آن زمان رئیس مرکز پژوهش های مجلس بود- از علی اکبر ناطق نوری جنجال برانگیز بود. طبیعی بود بعد از شکست ناطق نوری در انتخابات 76، در انتخابات دوره بعد برادران لاریجانی در صف حامیان رقیب خاتمی قرار بگیرند. علی لاریجانی در انتخابات سال 84 خود نامزد انتخابات و در صف رقیبان احمدی نژاد بود و در انتخابات سال 88 هم به نامزدی غیر از احمدی نژاد رای داد.
شریعتمداری به ری شهری رای داد
رای برخی سیاستمداران به نامزدهای ادوار انتخابات ریاست جمهوری را از تشکل ها و جمعیت هایشان می توان حدس زد. روح الله حسینیان و محمد شریعتمداری از آن نمونه ها هستند.
روح الله حسینیان نماینده مردم تهران که در مجلس هشتم فراکسیون انقلاب اسلامی- فراکسیون حامیان دولت- را راه انداخته بود و ریاستش را هم برعهده گرفته بود در سال 75 یعنی دو سال قبل از انتخابات سال 76 که منجر به پیروزی سید محمد خاتمی در مقابل خاتمی شد، به همراه جمعی از دوستانش «جمعیت دفاع از ارزش ها» را راه اندازی کرده بود. چهره های جناح راست در آن مقطع اگرچه بر نام علی اکبر ناطق نوری توافق کرده بودند اما اعضای جمعیت دفاع از ارزش ها که متشکل از برخی چهره های سابق اطلاعاتی، بر نام محمد محمدی ری شهری اجماع داشتند.
حسینیان که قائم مقام جمعیت دفاع از ارزشها در آن انتخابات مثل سایر دوستان خود از ری شهری حمایت کرد و در انتخابات سال 80 هم در صف مخالفان خاتمی قرار گرفت.
محمد شریعتمداری هم که در همان طیف و تشکیلات بود از ری شهری حمایت کرد و در انتخابات سال 80 در صف حامیان سید محمد خاتمی قرار گرفت.
رای باهنر به رضایی
آرای برخی چهره های سیاسی به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را هم می توان از فحوای گفت وگوها و سخنرانی هایشان تشخیص داد
صریح ترین مورد از این دست سخنان را محمد رضا باهنر رئیس جامعه اسلامی مهندسین و نایب رئیس مجلس شورای اسلامی بیان کرد. او که خود حالا برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو اعلام آمادگی کرده است چندی پیش باهنر با بیان اینکه بنده در زندگی سیاسی خود همواره به کار تشکیلاتی خود بیش از تمایلات شخصی احترام گذاشتهام، تصریح کرد: در سال 84 احمدینژاد عضو جامعه مهندسین بود اما ما به این جمعبندی رسیدیم که آقای لاریجانی کاندیدا شود و بنده نیز رئیس ستاد وی شدم هرچند او هیچوقت در ستاد جبهه نبود.، در انتخابات سال 88 هم یواش سرمان را پایین انداختیم و به آقای احمدینژاد رای ندادیم و بنده به آقای محسن رضایی رای دادم ، البته می دانستم که رای نمیآورد اما گفتم حالا به محسن رضایی رای بدهم و رأیم حرام نشود.
در کنار محمدرضا باهنر به عنوان رئیس یکی از احزاب اصولگرای کشور می توان با استناد به سخنان حسین فدایی برداشتهایی از رفتارهای انتخاباتی دبیر کل جمعیت ایثارگران هم داشت.
بله! من هم با احمدی نژاد مخالفم
حسین فدایی درباره انتخابات 88 می گوید هر کسی برای خودش گمانهزنیهای سیاسی کرده است. بله! من هم با احمدینژاد مخالفم. من هم با یک تحلیلی احمدینژاد را نمیپسندیدم قائل نبودم ولی مردم به او رای دادند و باید به رای مردم احترام میگذاشتیم. ما بیشترین حمایت رسمی از احمدینژاد را برای اینکه رئیسجمهور قانونی کشورمان بود، کردیم. فدایی که یکی از اعضای 5 نفره شورای هماهنگی در سال 84 بود در انتخابات آن دوره از محمدباقر قالیباف رای داد.
حبیب الله عسگراولادی پیر موتلفه و دبیر کل جبهه پیروان خط امام و رهبری سال گذشته نامش را به خاطر نامه نگاری ها و بحث هایش درباره موسوی و کروبی بر سر زبان ها انداخت. حزب متبوع او در انتخابات ریاست جمهوری سال 76 از علی اکبر ناطق نوری و در انتخابات سال 84 از علی لاریجانی و در انتخابات سال 88 هم از محمود احمدی نژاد حمایت کرده بود.
رای اضطراری
از دیگر چهرههایی که صراحتا از رای خود به یک نامزد خاص پرده برداشته است مهدی کوچک زاده است. نامزد دو آتشه طرفدار احمدی نژاد که در انتخابات مجلس نهم هم در فهرست جبهه پایداری قرار گرفته بود. او گفته است در انتخابات سال 76 به خاتمی رای داده است. مهدی کوچک زاده می گوید «من به خاتمیای رأی دادم که شعارش "سه سید حسینی، خمینی و خامنهای و خاتمی" بود. من به فردی رأی دادم که با اتوبوس به تبلیغات انتخاباتی میرفت. من به خاتمیای رأی دادم که فرزند فاضل امام بود، اما در کنار اینها به این معتقدم که ملاک حال فعلی افراد است». او در دو انتخابات اخیر حامی پرو پاقرص احمدی نژاد بود و در انتخابات 80 به یکی از رقبای خاتمی رای داد.
نمی توان از کوچک زاده نام برد و صحبتی از حمید رسایی قل او در مجلس به میان نیاورد. رسایی پیش از روی کار آمدن دولت نهم، با سخنرانی های خود از طیف و جریان عدالت طلب حمایت می کرد و بعد از پیروزی احمدی نژاد هم مسئولیت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی قم را پذیرفت. او که در فهرست جبهه پایداری به مجلس نهم راه یافت در انتخابات 88 هم حامی احمدی نژاد بود.
در کنار این چهره ها می توان به احمد توکلی اشاره کرد که خود دو دوره نامزد انتخابات ریاست جمهوری بود و در هر دو دوره پس از نامزد منتخب نفر دوم شده بود. توکلی خود گفته است «در انتخابات سال 84 همان طور که اشاره کردید، من در دور دوم از آقای احمدی نژاد در مقابل آقای هاشمی رفسنجانی حمایت کردم؛ چرا که در آن زمان رویکردهای آقای احمدی نژاد بسیار قابل دفاع بود و امید می رفت که کارکردهایش هم درست باشد. اما در انتخابات سال 88 من به هیچ وجه از ایشان دفاع نکردم و به بزرگان کشور نیز اعلام کردم که حمایت از ایشان را بر خودم حرام می دانم. در عین حال اعلام کردم که اضطرارا به ایشان رای می دهم». احمد توکلی در سال 80 خود نامزد انتخابات و رقیب خاتمی بود و در سال 76 هم به نامزد رقیب خاتمی رای داد.
اسامی سیاستمداران و کاندیداهای انتخابی آنها در چهار دوره اخیر ریاست جمهوری
نام | 88 | 84 | 80 | 76 |
محمد رضا باهنر | محسن رضایی | لاریجانی | احمد توکلی | ناطق نوری |
روح الله حسینیان | احمدی نژاد | احمدی نژاد | رقیب خاتمی | ری شهری |
علی لاریجانی | رقیب احمدی نژاد | نامزد انتخابات بود | رقیب خاتمی | ناطق نوری |
هاشمی رفسنجانی | رقیب احمدی نژاد | نامزد انتخابات بود | عبدالله جاسبی | ناطق نوری |
مهدی کوچک زاده | احمدی نژاد | احمدی نژاد | رقیب خاتمی | خاتمی |
حمیدرسایی | احمدی نژاد | احمدی نژاد | رقیب خاتمی | رقیب خاتمی |
محمدرضا رحیمی | احمدی نژاد | هاشمی رفسنجانی | رقیب خاتمی | ناطق نوری |
احمد توکلی | اضطراری به احمدی نژاد | احمدی نژاد | خود نامزد انتخابات بود | رقیب خاتمی |
حسین فدایی | اضطراری به احمدی نژاد | محمد باقر قالیباف | رقیب خاتمی | ناطق نوری |
محمد شریعتمداری | رقیب احمدی نژاد | هاشمی رفسنجانی | خاتمی | ری شهری |
حیبب الله عسگراولادی | احمدی نژاد | علی لاریجانی | رقیب خاتمی | ناطق نوری |