گزارش مؤسسه شورای آتلانتیک از عملکرد دولت آمریکا در دو دوره اخیر

این اندیشکده می نویسد: درگیری بین ایران و جامعه جهانی بر سر برنامه هسته ای و چالش های نوین ناشی از تحولات جدید سیاسی حال حاضر، دو امری است که مرکز مطالعات امنیت و صلح خاورمیانه در روابط اعراب و اسرائیل عمدتاً برآن متمرکز شده است.
در این گزارش آمده است؛ باراک اوباما در دوره اول ریاست جمهوری خود، نیروهای آمریکا را از عراق خارج کرد، فشار را به منظور خنثی کردن برنامه اتمی ایران تاحدودی کاهش داد، سیاست های آمریکا با کشورهای استبدادی عرب منطقه مخصوصاً مصر را مطابقت داد، برای به دست گیری هرچه خونین تر شورش های معارضان در سوریه و همچنین آغاز دوباره مذاکرات دیپلماتیک بین اسرائیل و فلسطین تلاش کرد.
دوره دوم ریاست جمهوری اوباما در حالی آغاز شد که منافع آمریکا در خاورمیانه دستخوش تحولات تهدید کننده بسیاری قرار گرفت تا جایی که برخی اعراب و هم پیمانان اروپایی اش خواستار دخالت هرچه بیشتر این کشور در این منطقه شده اند.
این اندیشکده می گوید: خاورمیانه فرصت های پیش بینی نشده ای را در اختیار ایالات متحده قرار می دهد که از جمله آنها "گسترش دموکراسی در میان اعراب" و "کاهش نفوذ ایران" می باشد.
چالش هایی که آمریکا با آن روبه روست، این است که چگونه به ترویج و ارتقاء منافع خود به ترتیبی که استراتژی دولت توسعه یابد و شعارهای دیپلماتیک آمریکا مبنی بر کمک و همکاری های امنیتی معنا داشته باشد.
"آمریکا منافع خود را دسترسی آزاد به منابع انرژی، تامین امنیت اسرائیل و تداوم رهبری بین المللی انگلیس پس از جنگ جهانی دوم تعریف کرده است."
این موسسه تاکید می کند، اگرچه آمریکا بنا به دلیل تولید گاز طبیعی داخلی کمتر به منابع انرژی خاورمیانه وابسته است اما می بایستی درباره قیمت جهانی انرژی و ایجاد امکان دستیابی هم پیمانان بزرگ اقتصادی اروپایی و آسیایی خود به منابع خلیج فارس نگران باشد. همچنین سیاست خارجه آمریکا به امنیت رژیم صهیونیستی متعهد است و براساس آن پایه ریزی شده است.
حال در رابطه با مولفه ای که در ابتدا با عنوان "دخالت آمریکا در خاورمیانه، درآغوش گرفتن خطر و تهدید را در بر دارد" مطرح شد، جلوگیری از تهدیدهای امنیتی که از خاورمیانه ناشی می شود و در اشکالی چون ترروریسم و سلاح های کشتارجمعی ظاهر می شود، با منافع آمریکا تلفیق یافته و گویای آن است که چرا دخالت این کشور خطرات و تهدیدها را دربر می گیرد.
در این رابطه باید گفت: ترروریسم معضل اصلی آمریکا از سال 1690 بوده و پس از حملات یازده سپتامبر 2001 به بعد و ترور سفیر این کشور در لیبی در سال 2012، مقامات این کشور معتقدند معضل دردناک "ترور" همچنان با آنها زندگی می کند.
این اندیشکده بدون توجه به اینکه آمریکا و هم پیمانانش خود یکی از بزرگترین استفاده کننده های سلاح های کشتارجمعی هستند، ممنوعیت گسترش سلاح های کشتار جمعی را تهدید دیگر برای این کشور خواند و افزود: احتمال استفاده این سلاح ها برعلیه نیروهای آمریکا و هم پیمانانش در منطقه تبدیل به نگرانی ایالات متحده برای چندین دهه شده است. همین امر موجب شده این کشور بر توان هسته ای ایران و (شایعه) استفاده دولت سوریه از سلاح های شیمیایی و میکروبی محل مانور دولت آمریکا جهت مبارزه با همان تهدیدها و خطراتی که در ابتدا گفته شد، قرار گرفته است.
قیام هایی که کشورهای عرب را در برگرفت از آنجا که می توانست قدمی در راستای تامین منافع آمریکا باشد، در لیست اقدامات این کشور قرار گرفت. لذا آمریکا سیاست اصلاحات در منطقه را دستور کار خود قرار داد و از تغییر حکومت ها حمایت کرد.
اما در رابطه با مولفه دومی که با عنوان " دخالت آمریکا در خاورمیانه، درآغوش گرفتن شان و کرامتی در میان کشورهای این منطقه را در بر دارد" مطرح شد، ناشی از همان فرصت هایی است که به وجود خواهد آمد تا به اصطلاح این اندیشکده استفاده مناسب از آن برای آمریکا منزلتی را به وجود آورد. برای این منظور شورای آتلانتیک مطرح می کند که:
1- کاهش و حذف چالش های امنیتی از طریق برخی اقدامات حاصل می شود. جلوی نفوذ ایران گرفته خواهد شد و این کشور به انضمام سوریه و گروه های تروریستی همچون حزب الله به حاشیه رانده می شوند. مناقشات قدیمی اسرائیل و فلسطین هم باید وارد مرحله جدیدی شود تا رهبری آمریکا در خاورمیانه به عنوان ایفاگر نقش کلیدی معنا یابد.
2- حمایت از قیام های مردمی در کشورهای عرب و تاسیس نهادهای دموکراتیک اعتبار عجیبی در خاورمیانه و شمال آفریقا به آمریکا می دهد.
3- کمک به شورشیان سوریه، کمک به شکل گیری آینده این کشور است. آمریکا استراتژی مشخصی در رابطه با سوریه دارد و می خواهد با پیروزی معارضان دولت و حذف بشار اسد، یک دولت دموکراتیک و فراگیر را به وجود آورد که بیشتر در خدمت منافع آمریکا قرار گیرد. برای سالیان متمادی آمریکا تلاش کرد تا با سوریه ارتباطی سازنده برقرار کند، اما اکنون این کشور در درگیری های فرقه ای مستغرق شده و آمریکا تغییر کلی حکومت را در تامین منافع خود و ساختن دولتی که رابطه مناسبی با این کشور داشته باشد را بهتر می داند.
4- آمریکا باید همه توان خود و ابزارها را برای تحریم های اقتصادی ایران و انزوای منطقه ای و جهانی آن به کار گیرد تا این کشور نتواند به سلاح های اتمی دست یابد. لفاظی درخصوص بروز جنگ نیز در راستای همین موضوع است چراکه پرواضح است که ایران از تاکتیک های کره شمالی استفاده می کند تا با زمان بازی کرده و موفق به تولید سلاح شود. لذا آمریکا به شدت مصمم است تا جلوی این پیشرفت را بگیرد.
چراکه اکثر سیاستمداران براین باورند اگر ایران به بمب دست پیدا کند اعتبار آمریکا در خاورمیانه را نابود خواهد کرد، چراکه اکثر دولت‌های آمریکا داشتن بمب برای ایران را خط قرمز ترسیم کرده‌اند.

بنابراین دولت جدید اوباما که با تصمیم گیری های دشواری روبه رو است، چهارسال آینده دوره بعدی تمرکز بر خاورمیانه محسوب می شود.
لازم به ذکر است، سیاست خارجی به کار گرفته شده توسط "باراک اوباما" رئیس جمهوری آمریکا به قیمت از بین رفتن اعتبار آمریکا در خاورمیانه تمام شده و همچنان در حال کاهش اعتبار این کشور در مصر، عراق، عربستان سعودی و سراسر خاورمیانه است که شورای آتلانتیک و دیگر موسسات اخیرا بر موضوع نفوذ آمریکا به خاورمیانه تاکید می کنند.

منبع: رویداد