پاسخ سينمايي به تحريف‌هاي تاريخي «آرگو»

به گزارش بولتن نیوز به نقل از بانی فیلم،  ارائه تصويري قهرمان پرورانه از آمريكايي‌ها در ماجراي تسخير سفارت اين كشور توسط دانشجويان پيرو خط امام (ره) را مي‌توان مهم‌ترين دليل براي توجه به فيلم «آرگو» دانست. ظاهراً اينكه فيلم چقدر با واقعيت نسبت برقرار مي‌كند اهميتي ندارد و تحريف تاريخ براي التيام بخشيدن به زخم عميقي كه آمريكا از ماجراي تسخير لانه جاسوسي خورد و جبران آن تحقير تاريخي مهم‌تر از هر نكته ديگري است.

توجه يا عدم توجه به «آرگو» در اسكار شايد مهم‌ترين چالش اعضاي آكادمي در سال‌هاي اخير باشد، ولي فارغ نتيجه‌اي كه در اسكار 2013 رقم خورد، سينماي ايران چه واكنشي بايد در قبال فيلم‌هايي از جنس «آرگو» نشان دهد؟ در اين رابطه با عليرضا رئيسيان و عبدا... اسفندياري گفت‌وگو كرديم كه متن آن را پيش رو داريد. 

«آرگو» قطعاً در تاريخ سينما ماندگار نخواهد شد

عليرضا رئيسيان در اين خصوص كه واكنش سينماي ايران به فيلمي مانند «آرگو»چگونه بايد باشد، به «باني فيلم» گفت: به نظرم اين فيلم آنقدرها هم كه در موردش صحبت مي‌كنند مهم نيست. «آرگو» در بيرون از آمريكا مطلقاً نتوانست هيچ موفقيت جشنواره‌اي كسب كند و تنها در داخل آمريكا توجه رأي دهندگاني مثل گلدن گلوب يا اسكار يا... را به خود جلب كرد. آن هم به دلايلي كه در ادامه ذكر مي‌كنم. 1- اين فيلم بيانگر نگرش پيروزي پس از شكست از ديد آمريكايي‌ها تلقي مي‌شود. چون حادثه تسخير سفارت حادثه شكست‌باري براي آنها بود و بنابراين اين فيلم را به منزله پيروزي براي خودشان قلمداد مي‌كنند.2- نقش پر رنگ هاليوود در اين به ظاهر پيروزي. موضوع اين فيلم كه باعث فرار گروگان‌ها مي‌شود با حمايت كامل هاليوود صورت گرفته. در حقيقت اين‌ها هميشه هر وقت فيلمي در تأييد جريان سينماي هاليوود بوده (حتي اگر غير مستقيم) در اسكار به آن توجه داشتند مثل فيلم «آرتيست». 3- اين فيلم به نوعي به نياز روحي آمريكايي‌ها براي تلقين يكسري باورها پاسخ مي‌دهد.

رئيسيان ادامه داد: از نظر ارزش هنري كه اين فيلم متوسط و حتي زير متوسط است و كاملاً از الگوي فيلم‌هاي فرار بهره برده مثل «فرار بزرگ». از نظر ارزش‌هاي تاريخي به قول خودشان تصاوير فيلم خيلي شبيه عكس‌هاي به جا مانده از آن روزهاست و البته به اين مسئله توجه‌اي نكردند كه عكس ثبت لحظه‌اي از يك زمان گسترده است. اگر فيلم را به دقت ببينيد كاملاً متوجه خواهيد شد كه خيلي از لوكيشن‌هاي فيلم مثل فرودگاه مهرآباد، ساختمان لانه جاسوسي، ورودي بازار و... غلط است. به عبارت ديگر تمام اين لوكيشن‌ها را با شلوغ كردن، چند دوربين گرفتن و مونتاژ سريع سعي كردند كه حل كنند. در صورتي كه وقتي فيلمي ادعاي عمل به واقعيت را دارد، نمي‌تواند شامل اين همه اشتباه باشد!

كارگردان «40 سالگي» افزود: فرمول هاليوود براي قهرمان‌پردازي‌هاي جمعي هميشه 60 به 40 است! يعني امتياز‌هاي بيشتر را براي خودشان قائل مي‌شوند. چون برايشان مهم آن نقطه انتهايي است كه به پيروزي مي‌رسند. حتي ممكن است در طول فيلم صحبت‌هايي شود كه به نفع طرف مقابل هم باشد. هاليوود راجع به روس‌ها، چيني‌ها، جنگ‌ سرد و... هم اين كارها را كرده است و حالا انگار نوبت به ايران رسيده! آن قهرمان‌پردازي، فرار روي باند فرودگاه و... به هيچ وجه واقعيت ندارد و اين در حالي است كه آنها اصرار زيادي بر واقعي بودن فيلم دارند. به هر حال مطلبي كه در داخل آمريكا براي رأي‌دهنده‌هاي اسكار خيلي مهم است همان 3 دليلي است كه برشمردم.

وي خاطرنشان ساخت: البته به شخصه جز در ايران در هيچ جاي ديگر نشنيدم اين فيلم را جدي بگيرند. به نظرم مسؤولان و مديران كمي عجولانه و با عصبانيت در خصوص اين فيلم صحبت كردند يا حتي نقطه نظراتي كه در «هفت» يا «ققنوس» داده شد خيلي دقيق و كارشناسي نبود. حتي برخلاف خيلي‌ها كه معتقدند اسكار بهترين فيلم امسال از آن «آرگو» است، من معتقدم كه اينجور نيست! چون اين فيلم فاقد جنبه‌هاي هنري، ساختاري و تاريخي است و قطعاً در تاريخ سينما هم ماندگار نخواهد بود.

رئيسيان در جواب به اين سؤال كه آيا بايد پاسخ اين فيلم را با فيلمي مناسب بدهيم اظهار داشت: خود جريان تسخير سفارت آمريكا يك پروژه دراماتيك بسيار جذاب است، منتها نه در شرايطي كه اين همه مدعي و متولي دارد. در چنين شرايطي بعيد مي‌دانم هيچ وقت بشود فيلم خوش ساخت و قابل دفاعي توليد و عرضه كرد! وقتي حساسيت روي اين موضوع زياد است و همه مي‌خواهند به نوعي در آن اظهار نظر و دخالت كنند مسلماً هيچ وقت اين عمل به نتيجه نخواهد رسيد. تأكيد مي‌كنم از پروژه تسخير لانه جاسوسي مي‌شود فيلم جذابي ساخت. چون ما هيچ وقت راجع به اين موضوع از باب يك درام تاريخي خوب صحبت نكرديم، ولي چيزي كه من در حال حاضر مي‌بينم كلاً در حد رفع تكليف و شعار مسؤولان است و فكر جدي در اين خصوص وجود ندارد!

بايد تصوير درستي از فرهنگ، تفكر و آرمان‌هايمان در جهان به تصوير بكشيم

عبدا.. اسفندياري در گفت و گو با ««باني فيلم» در خصوص واكنش سينماي ايران در قبال فيلمي مثل «آرگو» گفت: البته اين فيلم به اندازه اي كه سر و صدا راه انداخته مهم نيست، اما اينطور هم نيست كه بي اهميت باشد. به هر حال فعاليت هايي در جهان مي شود كه ممكن است اين فعاليت ها به چهره و مملكت ما لطمه بزند! در مقابل اينها ما نبايد بي تفاوت باشيم و بايد اقداماتي انجام دهيم. 

وي ادامه داد: منظور از اقدامات اين نيست كه فيلمي مانند «آرگو» عليه قسمتي از تاريخ يا سرزمين آمريكا بسازيم. اين بدترين كاري است كه شايد عده اي به آن فكر كنند. اصلاً چنين كاري لازم نيست. ما فرهنگي داريم كه در حقيقت تركيبي از فرهنگ ايراني- اسلامي است و در ادبيات، فلسفه، معماري و خيلي از مسائل ما بروز كرده است. اگر ما بتوانيم درست آن را منعكس كنيم و اصلاً به فكر جوابگويي اش به سايرين نباشيم قطعاً موفق خواهيم شد. مهم اين است كه ما فرهنگ، تفكر و آرمان هايمان را درست به تصوير بكشيم و در اين راه هم صادق، راستگو و هنرمند باشيم. اگر اينطور عمل كنيم تصوير درستي از ما در جهان ديده مي شود. فيلم هايي از اين قبيل به هر صورت بايد در تمام جشنواره هاي جهاني حضور پيدا كنند و تصوير درستي از ايران و انقلاب اسلامي به نمايش بگذارند. اين در حقيقت جواب درست و منطقي به «آرگو» و امثالش است.

اسفندياري خاطرنشان ساخت: اين وظيفه ديروز و امروز و كلاً‌ مقطعي ما نيست و هميشگي است. بايد به طور مستمر در عرصه فرهنگ و هنرمان كار كنيم و در اين زمينه جدي باشيم. البته اين را هم ذكر كنم كه ممكن است عده معدودي به نام اسلام و انقلاب كارهايي انجام دهند كه اين كارها با روح اسلام، انقلاب و آرمان‌هاي ما موافق نباشد و در نتيجه آن كارها را دشمنان بيايند درشت و اگزجره كنند و سعي در جا زدن آنها به نام ايران، اسلام و انقلاب باشند. ما در عين حال كه بايد در معرفي فرهنگ و هنر خودمان كار كنيم، بايد از كج‌روي‌ها، تندروي‌ها، كج سليقه‌‌هايي كه به نام اسلام و انقلاب در رفتار معدودي از افراد ديده مي‌شود جلوگيري كنيم. اين وظيفه دو گانه‌اي است كه بر دوش ما گذاشته شده است. يقين بدانيد كه دشمنان ايران، اسلام و انقلاب به نوعي مي‌خواهند كه ما را طالبان جلوه دهند. هر كسي كارهايي انجام دهد كه ما را شبيه طالبان و القاعده نشان دهد قطعاً دشمن است.

انتقاد دوباره سفیر سابق کانادا از «آرگو»

کن تیلور سفیر پیشین کانادا در ایران، در آستانه برگزای مراسم اسکار 2013 و اعلام نام برترین آثار سینمایی سال، زبان به سرزنش «آرگو» گشود.

به گزارش مهر به نقل از هالیوود ریپورتر، کن تیلور که نقش اصلی در خروج 6 دیپلمات فراری سفارت آمریکا، از ایران را برعهده داشت، تاکید کرد که این فیلم چنان نشان داده که انگار افراد کانادایی نیز منتظر بودند تا در ماموریت سیا از ایران فرار کنند.

با نمایش فیلم «آرگو» در جشنواره بین المللی فیلم تورنتو در ماه سپتامبر، بن افلک مدام با این مساله مواجه شده که فرار 6 دیپلمات آمریکایی حاصل تلاش بین سیا و سفارت کانادا در ایران بوده است. اما این نقش از سوی کن تیلور سفیر وقت کانادا در تهران که معتقد است نقش اصلی در این زمینه را ایفا کرده، قابل فبول نیست. او که تاکنون چندین مصاحبه با رسانه های خبری انجام داده و تاکید کرده که افراد کانادایی در نسخه هالیوودی این ماجرا جایگاه واقعی خود را ندارند، ابراز امیدواری کرده تا بن افلک در حالی که جایزه اسکارش را دریافت می‌کند، از نقش کانادا یاد کند! او دیروز در گفتگو با آسوشیتدپرس ابراز امیدواری کرده که افلک این کار را بکند و تاکید کرده که در غیراین صورت باید منتظر واکنش های بعدی آن باشد. تیلور افزوده است : فیلم چنین وانمود می کند که انگار کانادایی ها هم منتظر بودند تا فرار کنند.

تیلور در گفتگو با نیویورک تایمز نیز می گوید این فیلم فیلم خوبی است اما نقش کانادا را به طور کل به خودش و سیا منتسب می کند.

در این فیلم بن افلک در نقش تونی مندز مامور سیا بازی کرده که در نقش تهیه کننده ای که قصد ساختن یک فیلم علمی تخیلی دارد برای خروج این 6 دیپلمات فراری به ایران می آید.

بن افلک که به عنوان کارگردان در میان کارگردانان نامزد جایی نیافته، با ارسال ایمیلی برای نشریه تایمز درباره این یادآوی گفت معتقد است نظرات سفیر کانادا در این فیلم مورد توجه قرار گرفته است. او نوشته: اگر بخواهم صادقانه بگویم از این که شنیدم کن هنوز در این باره صحبت می کند متعجب شدم. من و کن چند هفته پیش در این باره با هم حرف زدیم و او از من خواست تا نریشن فیلم مستندی را که او درباره بحران گروگانگیری درباره ایران ساخته را بگویم.