رابطه اضطراب و سلامت جنسی

اضطراب به معنای فشار و نیرویی است که محركی در انسان ایجاد کند. اضطراب و فشارهای روانی پیامدهای مخرب به همراه دارند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پیشگیری نوین، زیان سالانه اضطراب در ایالات متحده آمریکا 300 میلیارد دلار برآورده شده است. اضطراب كه همه آن را تجربه می‌كنند، احساس منتشر، ناخوشایند و مبهم دلواپسی در مقابل خطری نامعلوم، درونی و مبهم است.

تپش قلب، احساس سرگیجه، تعریق، تكرر ادرار، دلشوره، بی‌قراری و قدم زدن، لرزش اندام، مورمور شدن انتهای اندام و اسهال از جمله علایم بارز و شایع اضطراب است. امروزه ثابت شده اختلال‌های اضطرابی در بروز یا تشدید بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی- عروقی، سرطان، دیابت، اختلال‌‌های گوارشی و روانی موثرند. اضطراب همچنین در بروز یا تشدید اختلالات جنسی زنان و مردان موثرند.

هنگام اضطراب، ترشح هورمون‌های مختلفی از جمله هورمون نورآدرنالین و اپی‌نفرین افزایش می‌یابد كه عملكرد جنسی را مختل می‌كنند. به معنای دیگر، اضطراب و اختلال‌های جنسی روی یكدیگر اثر متقابل دارند. اضطراب ها ممكن است به بروز مشكلات جنسی در فرد بینجامد و برعكس، مشكلات جنسی به‌ عنوان عامل مضطرب کننده می تواند بر زندگی فرد سایه بیفكند.

اختلال‌‌های اضطرابی می‌توانند طیف گسترده‌ای از اختلال‌های جنسی از قبیل زود انزالی، ناتوانی و بی‌ میلی جنسی را در مردان، كاهش برانگیختگی و نرسیدن به اوج لذت جنسی را در زنان ایجاد كنند. بروز چنین مشكلاتی در روابط زناشویی، عامل اضطراب زا‌ محسوب شده و در صورت بی‌توجهی و درمان نشدن، با تشكیل چرخه ای معیوب، ممكن ‌است به تشدید اختلال‌‌های جنسی بینجامد.

به همین علت در زوجینی كه با اختلال‌‌های جنسی مراجعه می‌كنند، توجه به عوامل پیدا و پنهان اضطراب زا در زندگی شان از اهمیت فراوانی برخوردار است. برای نمونه، اضطراب های شغلی از جمله انواع اضطراب ‌های شایع است كه در زوجین مبتلا به مشكلات جنسی حتما باید مورد توجه قرار گیرد.

افرادی كه مشاغل پر اضطراب دارند، شب کارند و در محیط‌های پر سر و صدا كار می‌كنند، ممكن است به یكی از انواع مشكلات جنسی مبتلا شوند. همچنین برخی عادات مضر در افراد مضطرب بیشتر از سایرین دیده می‌شود كه این عادات نیز در بروز اختلال‌‌های جنسی سهم به سزایی دارند. از سوی دیگر برخی افراد مضطرب به سیگار، الكل یا مواد مخدر روی می‌آورند كه درباره تاثیر آنها بر بروز اختلا‌ل‌های جنسی پژوهش‌های متعددی صورت گرفته است.

ترس از بارداری، هراس از ارضا نشدن همسر و ترس از ناتوانایی در برقراری ارتباط زناشویی مطلوب از اضطراب هایی است كه اگر رفع نشود، زندگی زناشویی را با مشكلات متعددی روبه‌رو می‌كند. به دفعات دیده شده زوجینی كه برای درمان ناباروری اقدام می‌كنند، در مسیر درمان با انواع مشكلات جنسی روبه‌رو می‌شوند كه البته صرفا بر اثر اضطراب ناباروری پدید آمده ‌است.

وظیفه درمان گر در برخورد با مشكلات جنسی توجه به اضطراب ‌های زوجین و كمك به رفع آنهاست. زوجین نیز باید تا حد امكان اضطراب ‌های مختلفی را كه بر زندگی زناشویی آنان سایه انداخته، شناسایی کنند و در صورت امكان، با به كار بستن راهكارهایی، فشار ناشی از آن را كاهش دهند.

فراگیری مهارت‌های زندگی و به كار بستن آن از جمله این راهكارهاست. بی‌شك زوجینی كه مهارت حل مساله را به خوبی فرا گرفته‌اند با مشكلات و مسایل، برخورد اصولی و منطقی‌تر دارند و از این طریق فشار ناشی از اضطراب را به حداقل می‌رسانند.

نكته مهم دیگر در مقابله با اضطراب مرضی و ناتوان‌كننده، كمك گرفتن از مشاوره و درمان روان‌پزشكان و روان‌شناسان است. گاهی افراد برای مقابله با بی‌خوابی، آشفتگی و سایر علایم ناشی از اضطراب و فشارهای عصبی خودسرانه به انواع و اقسام داروهای آرام‌بخش روی می‌آورند، بی‌اطلاع از این كه این داروها می‌توانند در صورت مصرف نابجا، غیرمنطقی و بی‌رویه به مشكلات جنسی دامن زنند.

مصرف دارو در مقابله با اضطراب و علایم آن شاید ساده‌ترین راه باشد اما قطعا بی‌عارضه‌ترین، موثرترین و صحیح‌ترین روش نیست. افرادی كه با انواع اضطراب با درجات متوسط تا شدید مواجه اند، ضروری است كه فنون مختلفی را كه برای آرام‌بخشی وجود دارد فرا بگیرند.

اجرای تکنیک های تمدد اعصاب و ... به فرد كمك می‌كند تا برای زمانی فارغ از اضطراب های محیطی به آرامش برسد و از همه مهم‌تر اینكه اختصاص اوقاتی از شبانه‌روز برای راز و نیاز با پروردگار موجب می‌شود تا فرد به آرامشی عمیق دست یابد.

به هرحال زوجین باید بدانند كه رابطه زناشویی لذت‌بخش فقط در شرایطی به دور از هر گونه تنش و اضطراب حاصل می‌شود و هر فكر، رفتار یا گفتاری كه این شرایط را به هم بزند این رابطه را مختل خواهد كرد.