خشونت بازی‌های ايراني فرقي با نسخه آمريكايي ندارد

گروه فرهنگي ـ سال‌ها بود که بازار بازی‌های رایانه‌ای کشور در اختیار تولیدات خارجی بود. تولیداتی که عموماً محصول کمپانی‌های بزرگ امریکایی و اروپایی‌ست و یکی از گونه‌ها جذاب آنرا بازی‌های جنگی تشکیل می‌دهد. در بازی‌های جنگی رایانه‌ای، از یکسو شاهد خشونت بی حد و حصر هستیم و از سوی دیگر، شاهد انتقال ضدارزش‌هایی که در روند بازی، به مخاطب می‌رسند.

به گزارش بولتن نیوز، مخاطبان اصلی بازی‌های رایانه‌ای نیز کودکان و نوجوانان هستند. افرادی که بیشترین آمادگی را برای پذیرش نکات تربیتی و شخصیتی دارند. در نتیجه، تا مدت‌ها کودکان و نوجوانان ما به واسطه‌ی این بازی‌ها در معرض دو خطر بزرگ بودند: خطر افزایش میزان خشونت در آنها و خطر پذیرش ارزش‌ها و ضدارزش‌های شخصیتی غربی.

وجود این مسائل بود که فعالان و سازمان‌های فرهنگی ما را به این فکر انداخت تا به بازار بازی‌های رایانه‌ای ورود کنند تا بتوانند در حد امکان، مخاطبان این بازی‌ها را از خطراتی که تهدیدشان می‌کند، دور سازند. اینگونه بود که کم‌کم اولین بازی‌های رایانه‌ای ایرانی وارد شبکه‌ شد. هرچند در ابتدا و به علت ضعف مسائل تکنیکی، بازی‌های ایرانی قدرت رقابت با بازی‌های خارجی را نداشتند، اما با گذشت زمان اوضاع تغییر کرد.

کیفیت گرافیک، پیچیدگی روند بازی‌ها و جذاب شدن آنها باعث شد تا مخاطبان ایرانی، به بازی‌های ساخت وطن اقبال نشان دهند. (هرچند هنوز هم تا کیفیت استاندارد جهانی و غلبه بر بازار فاصله داریم) و این اقبال یعنی، کسب توانایی برای کاهش خشونت بازی‌ها و ممانعت از انتقال ارزش‌های ضد دینی و ضد ایرانی.

اما آیا در واقعیت امر چنین اتفاقی افتاده است؟ آیا بازی‌های رایانه‌ای ساخت ایران توانسته‌اند تا مانع از انتقال خشونت به کودکان و نوجوانان شوند؟ آیا ضد ارزش‌هایی که می‌ترسیدیم تا به فرزندان‌مان برسد، به واسطه‌‌ی این بازی‌ها دیگر به آنها نمی‌رسد؟

در جواب سوالات فوق باید گفت: به نظر می‌رسد بازی‌های ایرانی نیز دنباله‌رو رقبای خود بوده و آنها هم، انتقال دهنده‌ی خشونت به فرزندان ما هستند. البته نباید این نکته را از ذهن دور داشت که در بازی‌های ایرانی، ضدارزش‌هایی مثل تلاش برای نابودی اسلام و مسلمانان عرب یا ایرانی دیده نمی‌شود. اما اصل خطر که انتقال خشونت است، همچنان پابرجاست.

اگر نگاهی به چند اثر ساخته شده‌ی وطنی بیاندازیم متوجه می‌شویم که در این بازی‌ها مثل بازی‌های خارجی، نقطه‌ی عطف و عامل جذابیت بازی در خشونت آنها نهفته است. در حالی که قرار بود ما بازی‌هایی بسازیم که فاقد چنین عنصری هستند. به عبارت دیگر، اگر دیروز فرزند ما در یک بازی و در قالب یک سرباز آمریکایی دست به کشتار مسلمانان می زد، امروز در قالب یک ایرانی دست به کشتار سربازان عراقی می‌زند.

همانطور که در بالا گفتیم، گرچه در بازی‌های ساخت ایران، بعضی مسائل مانند حمله علیه بلاد مسلمین و شعائر اسلامی دیده نمی‌شود اما اصل ایراد که بکارگیری خشونت است، همچنان پابرجاست. و این درحالی‌ست که مهمترین دغدغه‌ی ورود فعالان و موسسات فرهنگی برای ورود به عرصه‌ی بازی‌های رایانه‌ای، جایگزین کردن گونه‌های دیگر بازی‌های رایانه‌ای به جای بازی‌های حاوی خشونت است.

باید به این نکته توجه کرد کودکان امریکایی که تحت تأثیر چنین بازی‌ها و فیلم‌هایی، دست به اعمال خشونت می‌زنند و در واقعیت زندگی‌شان آنرا بکار می‌بندند، خودشان را در نقش سربازان هم وطن‌شان قرار می‌دهند و هیچگاه متأثر از بازی‌های دشمنان‌شان نیستند. در نتیجه، کودکان ما هم می‌توانند تحت تأثیر خشونت بازی سربازان ایرانی، خشن شده و رفتارهای نابهنجار انجام دهند.

در نتیجه لازم است تا تولیدکنندگان بازی‌های رایانه‌ای، بجای جایگزینی بازی‌های خشن امریکایی با بازی‌های خشن ایرانی، به فکر جایگزینی بازی‌های خشن با گونه‌های دیگر از بازی‌ها باشند. این کار مستلزم بالا بردن کیفیت گرافیک و تخصص مورد احتیاج برای خلق بازی‌هایی جدید در گونه‌هایی نو است.

البته مسئله‌ی خشونت، تنها نکته‌ی موجود در بازی‌های جنگی ایرانی نیست. به نظر می‌رسد مسائل دیگری همچون نسبت جهاد و شهادت با جنگ و اعمال خشونت که در حوزه‌ی معارف دینی ما وجود دارد، به درستی در این بازی‌ها رعایت نشده است که انشالله در مطلب بعدی به تفصیل در مورد آنها به بحث خواهیم نشست.