ضرورت سرمایه گذاری و همت مضاعف در تولید و صادرات نفت
عقب افتادگی ایران از کشورهای همسایه و اوپک، نتیجه تاخیر سرمایه گذاری در نفت وگاز
از آنجا که هر گونه عقب افتادگی نسبت به تولید وصادرات نفت و گاز، به کندی قابل جبران خواهد بود، کارشناسان معتقدند که ایران اگر در سال های آینده سرعت سرمایه گذاری، انتقال دانش فنی و مشارکت با شرکت های معتبر خارجی را افزایش ندهد، برای یک دوره 10 تا 20 ساله، از کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای شمال دریای خزر عقب خواهد افتاد.
گروه اقتصادی ـ در رابطه با کاهش تولید و صادرات نفت ایران، دیدگاه ها و واکنش های مختلفی در ماه های اخیر مطرح شده است و بسته به این که تولید و صادرات نفت امروز را با چه مقطعی در سال های گذشته مقایسه کنیم، می توان کاهش یا رشد تولید و صادرات نفت ایران را ارزیابی کرد.
به گزارش بولتن نیوز، برخی از مسوولین و کارشناسان، از رشد تولید و صادرات و ثبات آن و برخی از کاهش 20 درصدی گفته اند و برخی نیز معتقدند که حداقل با 45 تا 50 درصد کاهش در صادرات نفت مواجه شده ایم.
اما بررسی آمار واقعی تولید و صادرات طبق آمار اوپک نشان می دهد که تولید نفت ایران از حدود 3.8 میلیون بشکه در سال 86 به حدود2.8 میلیون بشکه در آبان ماه 91 رسیده و تقریبا با یک میلیون بشکه کاهش مواجه شده است.
با توجه به مصرف داخلی روزانه حدود 1.6 میلیون بشکه، میزان صادرات نیز تحت تاثیر میزان تولید و اثرتحریم ها، از حدود 2.2 میلیون بشکه در سال 86 به حدود 1.1 تا 1.2 میلیون بشکه در سال جاری کاهش یافته است.
سال گذشته نیز میزان صادرات در مقاطع مختلف تا حدود 800 هزار بشکه کاهش یافته بود.
براین اساس، اگر آمار صادرات نفت را در ماه های اخیر و شرایط امروز، با سال 86 یا سال گذشته مقایسه کنیم هم می توان اعلام کرد که صادرات نفت حدود 45 درصد کاهش یافته و هم می توان گفت که نسبت به سال گذشته، با رشد همراه بوده است.
موقعیت ایران در بازار جهانی نفت و جایگاه کشور در بین کشورهای اوپک نیز نشان می دهد که کشور عراق با افزایش تولید نفت همراه شده و دریکی دو سال آینده به روزانه 5 تا 6 میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
براین اساس، کشورهای عربستان، عراق و امارات از نظر میزان صادرات نفت از ایران پیشی گرفته اند و ایران به جایگاه چهارم و پنجم اوپک تنزل یافته است.
اما از نظر درآمدی، برخی کارشناسان می گویند که ایران با فروش نفت کوره و سایر فرآورده های نفتی دیگر توانسته است درآمد خود را افزایش دهد و محدودیت های تحریم فقط شامل صادرات نفت ایران است.
کارشناسان با توجه به موقعیت ایران در اوپک اعلام کرده اند که ایران باید در سال های آینده، در سرمایه گذاری، انتقال دانش فنی ومشارکت با شرکت های معتبر خارجی، همت بیشتری داشته باشد زیرا هر گونه عقب افتادگی نسبت به تولید وصادرات نفت و گاز، به کندی قابل جبران خواهد بود و اگر در سال های آینده سرعت سرمایه گذاری، انتقال دانش فنی و مشارکت با شرکت های معتبر خارجی افزایش نیابد برای یک دوره 10 تا 20 ساله، از کشورهای عربستان، عراق، کویت،امارات و قطر در خلیج فارس و از کشورهای شمال در حوزه نفت دریای خزر و نفت شمال عقب خواهیم افتاد.
در حال حاضر قطر به سرعت در حال برداشت و سرمایه گذاری های بزرگ در حوزه مشترک پارس جنوبی است و از این سفره مشترک، سهم بزرگی را برداشت می کند و اگر چه ایران در سال های اخیر، تمرکز زیادی در بزرگترین میدان گازی جهان یعنی پارس جنوبی داشته اما سرعت توسعه و برداشت از میدان کم بوده است.
پیمانکاران داخلی و شرکت های ایرانی، سعی و همت خود را به کار گرفته اند تا فازهای پارس جنوبی و سایر میادین نفت و گاز را توسعه بدهند. اما واقعیت این است که بخشی از توسعه این میدان های نفت و گاز به مشارکت شرکت های معتبر با فناوری پیشرفته نیازمند است تاسرعت سرمایه گذاری ها و برداشت از میادین را افزایش دهد.
هر گونه کندشدن فعالیت ها و سرمایه گذاری های خارجی، اگرچه باعث تقویت پیمانکاران داخلی و توان صنعتگران داخلی خواهد شد اما موجب برداشت بیشتر کشورهای همسایه از میادین مشترک نفت وگاز و همچنین رشد جایگاه آنها در اوپک و بازار جهانی می شود.
با توجه به وضعیت عرضه و تقاضای نفت و گازجهان، چنانچه عراق با 6 میلیون بشکه در بازار حاضر شود و بتواند نیاز روبه رشد کشورهای آسیایی را تامین کند، فشار و تقاضا برای دریافت نفت ایران کمتر خواهد شد و به همان میزان درآمد ارزی کشور کمتر می شود.
از سوی دیگر، تامین نیاز میادین نفت و گاز به سرمایه نیزبا تاخیر مواجه می شود و در شرایطی که صنعت نفت وگاز کشور در سال های آینده به 500میلیارد دلار سرمایه گذاری برای توسعه میادین نفت، فازهای پارس جنوبی، میادین فلات قاره، خشکی و نفت شمال نیاز دارد، کاهش درآمد ارزی موجب خواهد شد که اولویت های مصرفی و تولیدی داخل کشور در اولویت باشد تا از تحریم ها عبور کند.
در نتیجه، توسعه میادین نفت وگاز وهمچنین مشارکت شرکت های خارجی، با تاخیر و کندی همراه خواهد شد و حاصل آن، عقب افتادن ایران از کشورهای عضو اوپک و همسایه هایی چون عراق وامارات و قطر می شود.
کشور عراق، که در دوره صدام حسین، به نفت در برابر غذا رسیده بود، اکنون با سرمایه گذاری مشترک با شرکت های معتبر جهان، به سمت تولید 6 میلیون بشکه ای و درآمد سرشار آن و ظرفیت سازی و سرمایه گذاری بیشتر و به همان اندازه بهبود رفاه نسبی حرکت خواهد کرد.
کشور قطر نیز غرق در سرمایه و پول شده است و علاوه بر تبلیغ و فعالیت در شرکت های هوایی، سرمایه گذاری در صنایع گاز و ال ان جی و... به سمت سرمایه گذاری در بازار سیاست خارجی رفته و اخیرا با سرمایه گذاری 400 میلیون دلاری در غزه، میانجیگری بین افغانستان و طالبان و ایجاد دفتر طالبان در دوحه، و برگزاری اجلاس های مختلف در رابطه با سوریه، مصر، فلسطین و... خودی نشان داده است.
قطر حتی در ورزش نیز به خرید تیم های ورزشی و ورزشکاران اقدام کرده است و جالب این که اخیرا به خرید گروه های موسیقی و کنسرت ها و رشد موسیقی در این امیرنشین پرداخته است.
عربستان و عراق و امارات در بیضی نفتی منطقه قرار دارند و با رشد سرمایه گذاری ها برای برداشت نفت بیشتر تلاش می کنند.
روسیه و کشورهای شمال و قطر نیز در بیضی گازی حضور دارند و برای برداشت گاز بیشتر تلاش می کنند.
اما ایران که در هر دو بیضی نفتی وگازی قرار دارد چه در حوزه استخراج نفت و چه در حوزه استخراج گاز از این کشورها عقب است.
اما بررسی آمار واقعی تولید و صادرات طبق آمار اوپک نشان می دهد که تولید نفت ایران از حدود 3.8 میلیون بشکه در سال 86 به حدود2.8 میلیون بشکه در آبان ماه 91 رسیده و تقریبا با یک میلیون بشکه کاهش مواجه شده است.
با توجه به مصرف داخلی روزانه حدود 1.6 میلیون بشکه، میزان صادرات نیز تحت تاثیر میزان تولید و اثرتحریم ها، از حدود 2.2 میلیون بشکه در سال 86 به حدود 1.1 تا 1.2 میلیون بشکه در سال جاری کاهش یافته است.
سال گذشته نیز میزان صادرات در مقاطع مختلف تا حدود 800 هزار بشکه کاهش یافته بود.
براین اساس، اگر آمار صادرات نفت را در ماه های اخیر و شرایط امروز، با سال 86 یا سال گذشته مقایسه کنیم هم می توان اعلام کرد که صادرات نفت حدود 45 درصد کاهش یافته و هم می توان گفت که نسبت به سال گذشته، با رشد همراه بوده است.
موقعیت ایران در بازار جهانی نفت و جایگاه کشور در بین کشورهای اوپک نیز نشان می دهد که کشور عراق با افزایش تولید نفت همراه شده و دریکی دو سال آینده به روزانه 5 تا 6 میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
براین اساس، کشورهای عربستان، عراق و امارات از نظر میزان صادرات نفت از ایران پیشی گرفته اند و ایران به جایگاه چهارم و پنجم اوپک تنزل یافته است.
اما از نظر درآمدی، برخی کارشناسان می گویند که ایران با فروش نفت کوره و سایر فرآورده های نفتی دیگر توانسته است درآمد خود را افزایش دهد و محدودیت های تحریم فقط شامل صادرات نفت ایران است.
کارشناسان با توجه به موقعیت ایران در اوپک اعلام کرده اند که ایران باید در سال های آینده، در سرمایه گذاری، انتقال دانش فنی ومشارکت با شرکت های معتبر خارجی، همت بیشتری داشته باشد زیرا هر گونه عقب افتادگی نسبت به تولید وصادرات نفت و گاز، به کندی قابل جبران خواهد بود و اگر در سال های آینده سرعت سرمایه گذاری، انتقال دانش فنی و مشارکت با شرکت های معتبر خارجی افزایش نیابد برای یک دوره 10 تا 20 ساله، از کشورهای عربستان، عراق، کویت،امارات و قطر در خلیج فارس و از کشورهای شمال در حوزه نفت دریای خزر و نفت شمال عقب خواهیم افتاد.
در حال حاضر قطر به سرعت در حال برداشت و سرمایه گذاری های بزرگ در حوزه مشترک پارس جنوبی است و از این سفره مشترک، سهم بزرگی را برداشت می کند و اگر چه ایران در سال های اخیر، تمرکز زیادی در بزرگترین میدان گازی جهان یعنی پارس جنوبی داشته اما سرعت توسعه و برداشت از میدان کم بوده است.
پیمانکاران داخلی و شرکت های ایرانی، سعی و همت خود را به کار گرفته اند تا فازهای پارس جنوبی و سایر میادین نفت و گاز را توسعه بدهند. اما واقعیت این است که بخشی از توسعه این میدان های نفت و گاز به مشارکت شرکت های معتبر با فناوری پیشرفته نیازمند است تاسرعت سرمایه گذاری ها و برداشت از میادین را افزایش دهد.
هر گونه کندشدن فعالیت ها و سرمایه گذاری های خارجی، اگرچه باعث تقویت پیمانکاران داخلی و توان صنعتگران داخلی خواهد شد اما موجب برداشت بیشتر کشورهای همسایه از میادین مشترک نفت وگاز و همچنین رشد جایگاه آنها در اوپک و بازار جهانی می شود.
با توجه به وضعیت عرضه و تقاضای نفت و گازجهان، چنانچه عراق با 6 میلیون بشکه در بازار حاضر شود و بتواند نیاز روبه رشد کشورهای آسیایی را تامین کند، فشار و تقاضا برای دریافت نفت ایران کمتر خواهد شد و به همان میزان درآمد ارزی کشور کمتر می شود.
در نتیجه، توسعه میادین نفت وگاز وهمچنین مشارکت شرکت های خارجی، با تاخیر و کندی همراه خواهد شد و حاصل آن، عقب افتادن ایران از کشورهای عضو اوپک و همسایه هایی چون عراق وامارات و قطر می شود.
کشور عراق، که در دوره صدام حسین، به نفت در برابر غذا رسیده بود، اکنون با سرمایه گذاری مشترک با شرکت های معتبر جهان، به سمت تولید 6 میلیون بشکه ای و درآمد سرشار آن و ظرفیت سازی و سرمایه گذاری بیشتر و به همان اندازه بهبود رفاه نسبی حرکت خواهد کرد.
کشور قطر نیز غرق در سرمایه و پول شده است و علاوه بر تبلیغ و فعالیت در شرکت های هوایی، سرمایه گذاری در صنایع گاز و ال ان جی و... به سمت سرمایه گذاری در بازار سیاست خارجی رفته و اخیرا با سرمایه گذاری 400 میلیون دلاری در غزه، میانجیگری بین افغانستان و طالبان و ایجاد دفتر طالبان در دوحه، و برگزاری اجلاس های مختلف در رابطه با سوریه، مصر، فلسطین و... خودی نشان داده است.
قطر حتی در ورزش نیز به خرید تیم های ورزشی و ورزشکاران اقدام کرده است و جالب این که اخیرا به خرید گروه های موسیقی و کنسرت ها و رشد موسیقی در این امیرنشین پرداخته است.
عربستان و عراق و امارات در بیضی نفتی منطقه قرار دارند و با رشد سرمایه گذاری ها برای برداشت نفت بیشتر تلاش می کنند.
روسیه و کشورهای شمال و قطر نیز در بیضی گازی حضور دارند و برای برداشت گاز بیشتر تلاش می کنند.
اما ایران که در هر دو بیضی نفتی وگازی قرار دارد چه در حوزه استخراج نفت و چه در حوزه استخراج گاز از این کشورها عقب است.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
انشاالله جبران میکنیم جای نگرانی نیست.