برای ما «کری» و «کلینتون» فرقی ندارد

به گزارش بولتن نیوز دنیای اقتصاد- این تغییر اما هنوز نتوانسته است موضع ایران را نسبت به عملکرد ایالات متحده در برابر ایران و برنامه هسته‌ای‌اش تغییر دهد، چه رامین مهمانپرست گفته است که تصور اشتباهی است که سه کشور غربی و در راس آنها آمریکا می‌پندارند، رویکرد فشار و تحریم باعث عقب‌نشینی ایران از حقوق هسته‌اي‌اش می‌شود. اعلام این موضع از سوی وزارت خارجه ایران در شرایطی است که پس از معرفی کری به جای کلینتون از سوی باراک اوباما، او هنوز اظهار نظری درباره ایران نداشته است.

با این حال برخی کارشناسان سیاسی در پی تقویت این گمانه بودند که تهران به دلیل آنکه منتظر استقرار جان کری در پست وزارت خارجه است، با شروع مذاکرات گروه 1+5 بر سر برنامه هسته‌ای ایران در ماه دسامبر سال گذشته میلادی موافقت نکرده است و آن را به ژانویه 2013موکول کرده است تا ابتدا با رویکرد وزیر خارجه جدید آمریکا آشنا شده و بر آن اساس سیاست‌های خود را دور جدید مذاکرات تدوین کند. با این حال رامین مهمانپرست می‌گوید که نه دسامبر، نه ژانویه و نه وزیر جدید و قبلی آمریکا برای ایران فرقی نمی‌کند و ملاک ما برای مذاکرات، اتخاذ رویکرد و تحقق حقوق هسته‌ای ایران است.

با این حال تا زمان حضور رسمی جان کری در وزارت خارجه ایالات متحده تحلیل‌ها و گمانه‌ها درباره اتخاذ مواضع وی در برابر ایران وجود دارد و این در حالی است که تاکنون اظهار نظری از کری در این بازه زمانی شنیده نشده است. در این سکوت، اما رسانه‌ها به گمانه‌زنی‌های خود پرداخته‌اند و با استناد به مواضع و سخنرانی‌های گذشته وی تاکید می‌کنند که کری معتقد به دیپلماسی و گفت‌و‌گو در برابر برنامه هسته‌ای ایران است؛ هرچند که همواره بر گزینه تحریم‌ها نیز تاکید داشته است.

جان فوربز کری، 69 ساله، سناتور دموکرات ایالت ماساچوست در مجلس سنای آمریکا است که از سال 2009 میلادی ریاست کمیته روابط خارجی سنای این کشور را بر عهده دارد و به همین دلیل هم سفرهای متعددی به منطقه خاور میانه داشته است. او در 29 ژوئیه سال 2004 میلادی رسما به عنوان نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2004 معرفی شد، اما در برابر «جورج دبلیو بوش» مغلوب شد. به واسطه همین حضور هم کری چهره شناخته شده‌ای است. او در طول این سال‌ها مواضعی هم درباره ایران داشته است. به اعتقاد کری آمریکا باید روابط نزدیکی با ایران داشته باشد. او در گفت‌و‌گوی خود با فرید زکریا، تاکید کرده بود که «نظام ایران فردا یا در آینده نزدیک سقوط نخواهد کرد. بنابراین مجبور هستیم تا برای تعامل و برخی مذاکرات تلاش کنیم.» کری در اواخر مارس 2012 میلادی هم مدعی شده بود جلوگیری از «ویرانگری جنون‌آمیز» ایران برای دستیابی به سلاح اتمی، مهم‌ترین چالش سیاست ‌خارجی آمریکا در حال حاضر است و گفته بود: باید با توسل به راه‌های دیپلماتیک مانع دست‌یابی ایران به سلاح اتمی شد. جان کری در سال ۲۰۰۵، هم در گفت‌وگویی به میشل بارنیه، وزیر امور خارجه فرانسه، گفته بود مذاکرات وی با رهبران منطقه او را متقاعد کرده است که ایران همچنان به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای است، اما با این وجود راه حلی بهتر از گفت‌وگو برای حل مساله هسته ایران وجود ندارد.

در حاشیه حضور تیم جدید در دستگاه دیپلماسی آمریکا، «فیلیپ استیفنز» کارشناس روزنامه «فایننشال تایمز» در پاسخ به این سوال که آیا دولت اوباما در سال 2013 به ایران حمله می‌کند؟ نوشته است: «نه. به نظر می‌رسد ريیس‌جمهور آمریکا راهبردی همچون «چرچیل» در پیش بگیرد و مذاکره را به جنگ ترجیح دهد. آقای اوباما به دنبال مذاکره دو جانبه با ایران خواهد بود.» وی ادامه داده است که «البته هیچ تضمینی وجود ندارد که ایران حتما پیشنهاد مذاکره مستقیم را پذیرا باشد، هرچند که تحریم‌ها و فشار اقتصادی می‌تواند مشوق خوبی برای پذیرش این پیشنهاد باشد.»

بر این اساس به نظر می‌رسد که ایالات‌متحده همچنان خود را به سیاست مذاکره متعهد می‌داند هرچند که گزینه تحریم‌ها را هم هر بار با قوت بیشتر علیه ایران اجرا می‌کند، اما ایران معتقد است که حضور کری هم باعث تغییر در رویکرد آمریکا نسبت به ایران نشده است. رامین مهمانپرست این سخن را در پاسخ به «دنیای اقصاد» و در نشست خبری خود با خبرنگاران مطرح کرد و البته گفت که در رابطه با بحث گفت‌وگوهای نمایندگان کشورمان و نمایندگان کشورهای 1+5 هنوز توافقی برای زمان و مکان مذاکرات صورت نگرفته است و اگر توافقی حاصل شود اطلاع‌رسانی خواهد شد.
او ادامه داد: برای ایران ماه دسامبر و ژانویه و وزیران خارجه قدیم و جدید فرق نمی‌کند. ما یک ملاک داریم، ملاک ما برای مذاکرات این است که باید اظهاراتمان منطقی باشد، نباید از روش‌های اشتباه در مذاکرات استفاده کرد باید به حقوق همه کشورها احترام گذاشت. اگر درباره فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان هم صحبت وجود دارد باید این فعالیت‌های صلح‌آمیز براساس حقوقمان به رسمیت شناخته شود و حق بهره‌برداری کامل از حقوق‌مان را داشته باشیم.

وی ادامه داد: اگر کشورهای غربی به ویژه سه کشور اروپایی و ایالات متحده آمریکا که در این مذاکرات حضور پیدا می‌کنند احساس می‌کنند متوسل شدن به روش‌های ایجاد فشار بر مردم ما باعث می‌شود ما دست از حقوق خود برداریم این تصور اشتباه است این رویکرد به نتیجه‌ای نمی‌رسد. بهترین راه‌ این است که حقوق ما براساس معاهده ‌ان.پی‌.تی کاملا به رسمیت شناخته شود و اگر هم نگرانی وجود دارد آن را اعلام کنند. ما در چارچوبی که در نوع حضورمان در آژانس داریم آن را برطرف می‌کنیم و می‌توانیم بسیار سریع به نتیجه برسیم. مهمانپرست توصیه کرد: بهتر است مباحث ما سیاسی نشود و در چارچوب فنی و حقوقی زمینه برای رسیدن به توافق فراهم شود.

او همچنین با اشاره به مذاکرات فنی ایران و آژانس و در پاسخ به اینکه آیا به غیر از پارچین نگرانی دیگری برای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وجود دارد یا خیر؟ گفت: نگرانی‌ها باید مشخص شود و همچنین معلوم شود که در صورت برطرف شدن آن چه اقداماتی از سوی آژانس برای بهره‌مندی کشورمان از حقوقش صورت می‌گیرد. وی با اشاره به اظهارات اخیر مقامات آژانس عنوان کرد: با توجه به این اظهارات به نظر می‌رسد که ابراز امیدواری بیشتری وجود دارد که در نشست بعدی با آژانس (27 دی در تهران) تفاهم کامل‌تری حاصل شود.

او درباره اینکه آیا درخواست‌های ایران از آژانس در ازای رفع نگرانی‌ها مشخص شده است؟ توضیح داد: ایران درخواست‌های مشخصی دارد اگر هم نگرانی اعلام می‌شود به لحاظ فنی باید کاملا مشخص باشد. خواسته ما این است که نباید بهانه‌هایی از جهت ایجاد نگرانی و ادعای نگرانی راجع به فعالیت‌های هسته‌ای ما منجر به محدود شدن مردم ما از این دانش برای اهداف صلح‌آمیز شود.

وی افزود: یکبار به صورت کامل با آژانس همکاری کردیم و به توافق رسیدیم. قرار بر این بود که همه نگرانی‌ها و ابهاماتشان را یکجا مطرح کنند و در صورتی که ما به همه سوالاتشان پاسخ دادیم و قانع شدند بتوانیم بدون مشکل از حقمان استفاده کنیم. این اقدام یکبار انجام شده و سوالات را پاسخ دادیم. قرار بر این بود که پرونده مسیر طبیعی خود را طی کند اما نهایتا برخلاف توافق صرفا براساس ادعایی که از جانب آمریکا مطرح شد و هیچ‌گاه هم مستنداتشان را ارائه نکردند توافق اجرا نشد.

وی تاکید کرد: این تجربه برای نمایندگان کشور ما راه جدیدی را باز می‌کند و تاکید بیشتری ایجاد می‌کند تا در مذاکرات جدید با نمایندگان آژانس چارچوب باید هم شامل رفع نگرانی‌های فنی و تکنیکی باشد و هم شامل حفاظت از حقوق کامل‌مان در بحث هسته‌ای.

مهمانپرست اظهار کرد: اینکه می‌گوییم نباید مرتب نگرانی‌های جدید مطرح شود به این دلیل است که ادعاهای جدید بدون هیچ مدرک مستندی برای اینکه صرفا جلوی توافقات را بگیرد، مطرح می‌شود. این روشی نیست که در مذاکرات بتواند حقوق ما را تامین کند ما بر این اساس مذاکرات را دنبال کردیم امیدواریم در توافق نهایی دو طرف به خواسته‌های خود برسند.

وی در بخش دیگری از این نشست هم درباره قانون جدیدی که توسط کنگره آمریکا تصویب شده که بر مبنای آن اقدامات ایران در آمریکای لاتین بررسی شود، گفت: رابطه ایران با همه کشورها به ویژه آمریکای لاتین براساس احترام و منافع متقابل است. روابط بین کشورهای مستقلی است که زمینه‌های مختلف همکاری دارند. مقامات آمریکایی به صورت آشکار چنین مداخلاتی را در کشورها انجام می‌دهند که نشان می‌دهد متوجه وضعیت جدید روابط بین‌الملل نیستند و همچنان در ایام جنگ سرد به سر می‌برند و می‌توانند سیاست‌های خود را به کشورهای مستقل تحمیل کنند.

وی تاکید کرد: توصیه می‌کنیم به جای این‌گونه اقدامات مداخله‌آمیز، به حقوق و حاکمیت کشورها احترام بگذارند و برای حل بحران‌های مختلف در جهان پذیرای مدیریت مشترک جهانی باشند تا بحران‌هایی که توسط سیاستمداران آمریکا در عرصه‌های مختلف برای دنیای امروز ایجاد شده بتواند به درستی برطرف شود. افکار عمومی هم دیگر این اقدامات مداخله‌جویانه را نمی‌پذیرد.