صف‌های کیلومتری گاز در پاکستان و معطل ماندن خط لوله صلح

بولتن نيوز_ صفحه انرژي به نقل از ايسنا، دلیل این صفهای طولانی اختلاف دولت و دادگاه عالی پاکستان بر سر قیمت گاز است که باعث شده است بسیاری از جایگاه داران عرضه گاز را متوقف کنند.

این بحران نشان دهنده مشکل بزرگتری است که در آینده گریبانگیر رانندگان پاکستانی خواهد شد و پیشی گرفتن سریع تقاضای گاز طبیعی و دیگر حامل‌های انرژی در پاکستان از عرضه آنها است.

خرم حسین، روزنامه‌نگار پاکستانی که مسئله بحران گاز این کشور را از نزدیک بررسی می‌کند گفت:‌ شاهد این هستیم که این مشکل روز به روز بزرگتر می‌شود. مصرف‌کنندگان بزرگ گاز طبیعی در حال حاضر در حال رقابت با یکدیگر هستند.

بحران سوخت در پاکستان

دولت سابق پاکستان یک دهه قبل استفاده از گاز طبیعی فشرده (سی.ان.جی) را در خودروهای شخصی افزایش داد. ایده آنها کاهش هزینه خرید نفت از کشورهای دیگر و در عوض اتکا به ذخایر گاز طبیعی داخل پاکستان بود.

بنابراین دولت قبلی قیمت سی.ان.جی را پایین نگه داشت و تجهیزات سی.ان.جی برای خودروها وارد کرد و همچنین اقدام به صدور مجوز تاسیس جایگاه‌های سی ان جی کرد. استفاده از سی.ان.جی مزیت کاهش آلودگی هوا در پاکستان را به همراه داشته است.

متاسفانه این سیاست برای دولت کنونی پاکستان چندان موفقیت‌آمیز و پایدار نبوده است. در پاکستان سه و نیم میلیون خودروی شخصی (حدود 80 درصد کل خودروها و بیش از هر کشوری در جهان) با گاز سی.ان.جی کار می‌کنند. اما با توجه به نیاز نیروگاه ها، تولیدکنندگان کود و دیگر صنایع به گاز برای ادامه فعالیت، میزان عرضه گاز طبیعی در پاکستان جوابگوی تقاضای آن نبوده است.

بنابراین مقامات پاکستانی اکنون با مشکل بزرگ تغییر این سیاست مواجه شده‌اند و سعی دارند مالکان خودروهای شخصی را به استفاده مجدد از بنزین متمایل کنند تا بتوانند منابع محدود گاز طبیعی را برای دیگر بخش‌هایی که معتقدند منافع بیشتری دارد (مانند نیروگاه‌ها) صرف کنند. پاکستان در حال حاضر از مشکل گسترده قطعی برق در فصل تابستان رنج می‌برد که تا حدودی به دلیل اینست که نیروگاهها سوخت کافی برای فعالیت در اختیار ندارند.

از سوی دیگر منابع محدود گاز طبیعی پاکستان رو به اتمام است. به گفته عاصم حسین، وزیر نفت پاکستان، دو میدان گاز بزرگ این کشور احتمالا تا سال 2020 میلادی گاز خواهند داشت. مقامات پاکستانی سعی دارند شرکت‌های بین‌المللی را برای توسعه دیگر میادین این کشور از طریق ارائه پیشنهادات بهتر نسبت به دولت قبلی پاکستان ترغیب کنند.

پاکستان در حال گفت‌وگو با ایران برای واردات گاز طبیعی از طریق خط لوله‌ای است که طرف ایرانی آن را تا مرز خود کشیده است. اما این طرح با مخالفت آمریکا مواجه شده است. پاکستان فاقد زیرساخت‌های لازم برای افزایش واردات گاز طبیعی است.

بحران سوخت در پاکستان

موسسه نفت پاکستان اعلام کرده که مصرف انرژی پاکستان طی 15 سال گذشته 80 درصد افزایش یافته است. بخش اعظم بحران انرژی پاکستان به دلیل ناکارآمدی گسترده سیستم نظیر تعداد بالای مشتریانی که صورت حساب خود را پرداخت نمی‌کنند و همچنین سرقت گسترده به دلیل نارسایی در شبکه انرژی این کشور است.

تازه ترین بحران این کشور در ماه اکتبر زمانی که دادگاه عالی پاکستان ساختار قیمت‌گذاری بنزین و سی.ان.جی را بررسی و اعلام کرد که جایگاهداران بیش از اندازه کسب درآمد می کنند بروز کرد. مقامات پاکستانی سپس حداکثر قیمت فروش سی ان جی توسط جایگاه داران را به شدت کاهش دادند.

در نتیجه دست کم 1800 جایگاه از 3395 جایگاه سی ان جی تعطیل شدند و اعلام کردند که قادر به ادامه فعالیت نیستند.

قیاس پاراچا، رییس انجمن جایگاه داران سی.ان.جی پاکستان گفت: دولت دست کم 800 جایگاه دیگر را به دلایل مختلف از جمله عدم پرداخت صورت حساب تعطیل کرده و ایجاد صفهای طولانی مقابل جایگاه‌ها از این زمان شروع شد.

فیروز احمد، راننده سرویس مدرسه در شهر کراچی پاکستان گفت: هر زمان برای دریافت گاز مراجعه می کند، دست کم چهار ساعت در صف منتظر می‌ماند و نمی‌تواند از عهده قیمت بنزین برآید.

قبل از تغییر اخیر قیمت‌ها، قیمت سی.ان.جی در پاکستان 30 درصد کمتر از قیمت بنزین بود. پیش از آن قیمت سی.ان.جی حتی ارزان‌تر بود اما دولت موفق شده قیمت سی.ان.جی را کم کم بالا ببرد تا رانندگان را از استفاده از گاز منصرف کند.

وزیر نفت پاکستان در مصاحبه با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: ما بیست و هفتمین تولیدکننده بزرگ گاز در جهان هستیم و بیشترین تعداد خودروهای سی ان جی را داریم. بنابراین یا 26 کشور دیگر مشکل دارند و یا سیاست‌های ما مشکل دارد و من فکر می‌کنم که مورد دوم صحیح است. اساسا ما منابع گاز خود را هدر داده‌ایم.

مالکان جایگاه‌های سی.ان.جی نیز در حال مقابله با این ماجرا هستند.

پراچا، رییس انجمن جایگاه‌داران سی.ان.جی در پاکستان گفت:‌ اگر تمام خودروها در پاکستان به جای گاز از بنزین استفاده کنند، آلودگی هوا به میزان زیادی افزایش خواهد یافت و همچنین واردات این مقدار بنزین بسیار پرهزینه خواهد بود.

وی گفت: این مساله تاثیر بسیار بدی برروی اقتصاد پاکستان خواهد داشت.

لسلی پالتی، گازمن تحلیلگر انرژی در موسسه اورآسیا گروپ گفت: بیشتر کشورهای دیگر که از گاز طبیعی برای خودروهای شخصی استفاده می‌کنند از ذخایر عظیم گاز برخوردار هستند. برای مثال ایران به طور گسترده برای خودروهای شخصی از گاز طبیعی استفاده می‌کند. دیگر کشورها بیشتر تمایل دارند در ناوگان اتوبوس و یا تاکسی از گاز طبیعی استفاده کنند تا از مزایای زیست محیطی آن بهره مند شوند.

وی گفت: اما مجبور کردن رانندگان پاکستانی به استفاده از بنزین گران‌ با توجه به در پیش بودن انتخابات پاکستان به لحاظ سیاسی دشوار است.

وی افزود: اگر از هر راننده در صف گاز بپرسید که عامل بحران کنونی کیست؟ خواهد گفت که جایگاه‌داران به خاطر فشار روی مشتریان، دولت به خاطر ناتوانی در نظارت روی قیمت‌ها و حتی دادگاه عالی به خاطر ناتوانی در پیدا کردن یک راهکار مناسب.