چرا بورس رکورد می‌زند؟

 

آرامش سیاسی پس از منتفی شدن حضور رئیس‌جمهور در مجلس و عدم وقوع تغییری جدید در پرونده‌ی هسته‌ای سبب شده است تا معامله‌گران نسبت به رشد کوتاه‌‌مدت بورس امیدوار باشند و سرمایه‌‌های بیشتری روانه‌ی بازار سهام شود. از طرف دیگر، تثبیت نرخ ارز و قیمت کالاها در هفته‌‌های اخیر موجب ثبات نسبی شرایط اقتصادی شده است که این ثبات، در صورت تداوم، می‌تواند باعث ورود سرمایه‌های بیشتری به سمت بازار سهام شود.

 

به این ترتیب، عواملی چون تداوم حاکم شدن جو روانی آرام سیاسی، کاهش ارز و طلا و سکه و از تب‌وتاب افتادن این بازارهای همیشه‌رقیب، رشد قیمت‌های جهانی برخی محصولات، تثبیت بهبود وضعیت سودآوری اغلب شرکت‌ها، مناسب بودن قیمت سهام شرکت‌ها و ورود نقدینگی جدید، همه از جمله عواملی است که در مثبت شدن روند شاخص طی این مدت مؤثر بوده است. شرکت‌‌های معدنی، فلزی و پتروشیمی در این برهه‌ی زمانی بسیار موفق عمل کرده‌‌اند و نگاهی به عملکرد این 3 صنعت کلیدی نیز نشان می‌دهد که این گروه‌ها لیدرهای اصلی بورس در چند ماه اخیر بوده‌اند.

 

کانه‌های فلزی با جهش حدود 50 درصدی، فلزات اساسی با رشد حدود 40-30 درصدی و صنعت شیمیایی با افزایش تقریبی 30 درصدی، عامل رشد اصلی شاخص در این مدت بوده است. اما سهام صنایع بزرگی همچون بانکی‌ها، مخابرات، ساختمان، سیمان و... غالباً با بازدهی بسیار پایینی همراه بوده‌اند یا اینکه بازدهی نداشته‌اند. به این ترتیب، می‌توان گفت رشد فعلی بازار سهام با تمرکز شدید بر سهام گروه‌های خاص صورت پذیرفته است و در حال حاضر نیز در تحلیل‌ها کماکان همین صنایع به عنوان پیشتاز ذکر می‌شوند.

 

شکل‌گیری این روند پرشتاب شاید ذهن اغلب فعالین بازار را به این نکته معطوف کند که آیا این حرکت مثبت طی روزهای آینده نیز همچنان پابرجا خواهد ماند؟

 

در خصوص چشم‌‌انداز آینده‌ی بازار سرمایه 3 مسئله‌ی قابل توجه وجود دارد. در وهله‌ی اول، با توجه به اینکه اغلب شرکت‌ها در گروه‌های مختلف، اعم از پتروشیمی‌ها، معدنی‌ها و فولادی‌ها، تا کنون عملکرد مناسبی را از خود به نمایش گذاشتند، پیش‌بینی می‌شود در گزارش‌های 9ماهه شاهد ادامه‌ی همین روند مثبت عملکردی از آن‌ها باشیم، اما در صورت تداوم شتاب کنونی افزایش قیمت‌های سهام در گروه‌های پیشرو، از تأثیر مثبت این گروه بر رشد بورس در این زمان تا حدودی کاسته خواهد شد.

 

در خصوص صنعت پتروشیمی، صدور بخشنامه‌های متعدد از سوی مراجع دولتی در ماه اخیر، ابهامات در خصوص این صنعت را افزایش داده است. ممنوعیت صادرات برخی از محصولات پتروشیمی همچنان پابرجاست. از این رو، این مسئله منجر به انباشت برخی کالاهای پتروشیمی در انبارهای داخلی و افت قیمت این محصولات در بورس کالا شده است. در خصوص محصولات فلزی، مقاومت تولید‌کنندگان از مبادله‌‌ی ارز در اتاق مبادلات، مانع از تطبیق کامل قیمت‌ها شده است؛ اما فشارها برای ورود ارز پتروشیمی و محصولات فلزی به اتاق مبادله‌ی ارز همواره ادامه دارد. از این رو، این بلاتکلیفی‌‌ها موجب شده است تا سرمایه‌گذاران دید مبهمی از آینده داشته باشند.

 

در وهله‌ی دوم، توجه به وضعیت بازارهای موازی با بازار سرمایه بسیار حائز اهمیت است. در حال حاضر، این بازارها برای سرمایه‌‌گذاران جذابیت چندانی ندارند. از این رو، می‌‌توان امیدوار بود که نقدینگی‌های سرگردان سرمایه‌گذاران به سوی بازار سهام روانه شود که این امر می‌‌تواند یکی دیگر از دلایل رشد بازار باشد.

 

از دیگر سو، می‌‌توان به بازارهای مالی دنیا، که بر بازار ایران اثرگذار هستند، نیز اشاره نمود. در پی انتشار خبر توافق تازه‌ی مقامات اقتصادی اتحادیه‌ی اروپا برای تسهیل روند اعطای کمک‌های مالی به یونان و افزایش امید در بین سرمایه‌گذاران بازار فلزات لندن، بهای فلزات اساسی در این بازارِ معیارِ جهانی، افزایش یافت.

 

در آغاز هفته‌ی جاری میلادی، وزیران اقتصاد و دارایی 17 کشور اروپایی در بروکسل تشکیل جلسه دادند و با مجموعه‌ای از اقدامات برنامه‌ریزی‌شده، شرایط را برای کاهش بدهی‌های یونان و اعطای کمک‌های مالی بیشتر به این کشور فراهم نمودند. این توافق موجب رشد قیمت‌ها در اکثر بازارهای جهانی از جمله بازار فلزات اساسی شد، اما تداوم رشد قیمت‌ها منوط به عملی شدن این تصمیم و پدیدار شدن نتایج آن در یونان و اتحادیه‌ی اروپاست. از طرف دیگر، از ابتدای ژانویه‌ی 2013، مجموعه‌ای از سیاست‌های افزایش مالیات و کاهش مخارج دولت باید در دولت آمریکا اجرا شود که این تصمیم برای کاهش کسری بودجه‌ی دولت آمریکا وضع شده است. اجرای این سیاست می‌تواند میزان رشد اقتصادی را کاهش دهد. از این رو، اقتصاد این کشور و به تبع آن، اقتصاد دنیا در آستانه‌ی خطر قرار دارد. این مورد نیز می‌‌تواند بر معیار جهانی تأثیرگذار باشد و در نتیجه، بورس تهران نیز از آن تأثیر می‌‌پذیرد.

 

کلیه‌ی پیش‌بینی‌های مطرح‌شده در خصوص وضعیت آتی بورس با این فرض در نظر گرفته شده است که شرایط حاکم بر وضعیت شرکت‌ها ثابت باقی بماند و تغییر جدیدی در عوامل اثرگذار بر آن‌ها صورت نگیرد. در غیر این صورت، به طور قطع، این پیش‌بینی‌ها روند متفاوتی را خواهند داشت. در صورت ادامه‌ی جو روانی مثبت حاکم بر تصمیم‌گیری‌ها و عدم انتشار اخبار اقتصادی و سیاسی منفی، روند شاخص بورس در روزهای آینده هم مثبت خواهد بود و انتظار روندی آهسته‌ و پیوسته از حرکت بورس، منطقی‌‌تر از جهش‌های ناگهانی به نظر می‌‌آید.(*)

 

* مرضیه طاهری هنجنی، کارشناس ارشد اقتصاد، برنامه‌‌ریزی و تحلیل سیستم‌‌های اقتصادی
منبع:برهان