تبارشناسی روزنامه مغرب

دیدبان: جریده "مغرب" روزنامه ای است که از روز سه شنبه 31 مرداد ماه 91 بر دکه روزنامه فروشی ها مشاهده گردید و تا کنون به انتشار خود ادامه داده است.

مغرب ادامه فرهنگ آشتی

آقای محمد مهدی امامی ناصری، در فروردین 1388 و به نام بنیاد مردم که خود مدیرمسئول آن است، روزنامه فرهنگ آشتی را در روندی خاص به نوعی اجاره می کند؛ عبدا... عبدوس مدیرمسئول سابق روزنامه فرهنگ آشتی مدعی است، امامی ناصری در هنگام پیشنهاد خرید امتیاز روزنامه خود را نماینده محسن رضایی معرفی کرده است. اما ظاهراً وی که انتظار داشته ریاست ستاد محسن رضایی را در انتخابات دهم به او بسپارند، پس از اینکه داود دانش جعفری به این سمت منصوب می شود از رضایی فاصله گرفته و روزنامه فرهنگ آشتی که بعد از تغییر و تحولات مدیریتی از تاریخ 7 خرداد 88 در فاصله دو هفته مانده به انتخابات انتشار مجددش را آغاز می کند با تمام توان از میرحسین موسوی حمایت می کند.

مهدی امامی ناصری

روزنامه کیهان در مطلبی که در تاریخ 21 مرداد 88 به چاپ می رساند، صفتی خاص به امامی ناصری در فعالیت های مطبوعاتی نسبت می دهد و می نویسد که وی با خرید و اجاره روزنامه ها به تولید تیترهای مسموم و سیاه می پردازد. کیهان در این مطلب نامه عبدا... عبدوس مدیرمسئول سابق فرهنگ آشتی را به عنوان شاهدی بر مدعای خود منتشر می کند.

اما در زمینه چرایی توقف انتشار فرهنگ آشتی از سوی امامی ناصری و انتشار مغرب به جای آن می توان به سه نکته اشاره کرد:

1. مشکلات قانونی که در زمینه انتشار فرهنگ آشتی با صاحب امتیازی بنیاد مردم و مدیرمسئولی امامی ناصری وجود داشت، و شکایت هایی که در این زمینه از امامی ناصری شده بود.

2. معروف شدن فرهنگ آشتی در میان سیاسیون و روزنامه خوان ها به روزنامه اجاره ای که این مسئله به هیچ وجه خوشایند گردانندگان آن نبود.

3. زمینه اصلی انتشار فرهنگ آشتی سیاسی اعلام شده بود، اما صاحبان آن می خواستند با وجهه ای جدید و با تاکید بر مطالبات و دغدغه های گروه های پرتاثیر اجتماع یعنی جوانان و زنان کار خود را ادامه دهند.

به این دلایل روزنامه مغرب از آخرین روز مرداد 91 و با اعلام تمرکز در زمینه های فرهنگی و اجتماعی منتشر شد. این روزنامه در اولین شماره، خود را اینگونه معرفی می کند:

"روزنامه «مغرب» به مدیر مسئولی محمد مهدی امامی ناصری و سردبیری امیر موسی‏کاظمی با رویکرد اجتماعی، فرهنگی از امروز روی پیشخوان قرار گرفت... «مغرب» هر روز يك ويژه‌نامه به همراه دارد. «تيمچه» عنوان ويژه‌نامه گروه اقتصادي است كه شنبه‌ها همراه با روزنامه توزيع شود. گروه سياسي ويژه‌نامه «دريچه» را روزهاي يكشنبه تدارك مي‌بيند. دوشنبه‌ها ويژه‌نامه نسل چهارم روزنامه «مغرب» با عنوان «سه‌ونيم» توزيع مي‌شود. گروه اجتماعي مسئوليت تدارك ويژه‌نامه «گزارشگر» را براي سه‌شنبه‌ها برعهده دارد. «چشمه» ويژه‌نامه گروه فرهنگ و هنر، همراه چهارشنبه‌هاي روزنامه است. كودكان و نوجوانان هم ويژه‌نامه «آدمك» را به انضمام ضمیمه «کفشدوزک» پنج‌شنبه‌ها می‏خوانند. «شهربانو» نيازمندي‌هاي جامع بانوان ايران نیز هر روز ضميمه روزنامه «مغرب» است. درج آگهي استخدام بانوان در این نیازمندی ها رايگان است. روزنامه «مغرب» در 16 صفحه قطع مترويي و با قیمت 800 تومان منتشر مي‌شود."

ارکان اصلی روزنامه

صاحب امتیاز

صاحب امتیاز این روزنامه بنیاد مردم معرفی شده است، در مورد این بنیاد اطلاعات چندانی در معرض عموم قرار ندارد. مدیرمسئول این بنیاد با شماره ثبت 7395 همان آقای امامی ناصری است.

در سایت این بنیاد، ساختار سازمانی بنیاد به صورت زیر نشان داده شده است که از 9 بخش اصلی تشکیل شده است:

در این سایت که بسیاری از قسمت های آن ناقص است، جمله ای از امام خمینی(ره) به چشم می خورد:«بدون مردم دیکتاتور می شوید.»، از نکات جالب دیگر این سایت، لینک سایت آیت ا... خامنه ای با عنوان معظم له و سایت آقای هاشمی است که به همراه لینک وبلاگ آقای امامی ناصری تنها، ارجاعات سایت به بیرون هستند.

مدیر مسئول

آقای محمد مهدی امامی ناصری، مدیر مسئول روزنامه مغرب شخصیت فعالی دارند. ایشان در سه انتخابات مجلس هفتم، هشتم و نهم از حوزه ساوه و زرندیه کاندیدا شدند که البته علی رغم تبلیغات سنگین، هنوز موفق به حضور در خانه ملت نشده اند. ایشان به تبلیغات پیش از موعد و عجیب وغریب و همچنین تطمیع افراد بانفوذ در ساوه معروفند. نکته جالب دیگر در مورد ایشان اینکه با داشتن مدرک فوق لیسانس فقه و مبانی اسلامی از دانشگاه آزاد، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال هم می باشند.ایشان در انتخابات ریاست جمهوری سال 84 در ستاد حزب کارگزاران و به نفع آقای هاشمی رفسنجانی فعالیت می کردند و در انتخابات دهم، پس از گرایش اولیه به آقای رضایی در نهایت با ابزار روزنامه فرهنگ آشتی به حمایت تمام قد از میرحسین موسوی پرداخت که البته پس از انتخابات دوباره تغییر موضع داد.

هیئت تحریریه

امیر موسی کاظمی، سردبیر روزنامه مغرب است که در برخی روزها سرمقاله روزنامه را وی می نویسد. علیرضا خامسیان، دبیر ویژه نامه سیاسی روزنامه مغرب و روزنامه نگاری نسبتاٌ شناخته شده است که سابقه فعالیت جدی در روزنامه اعتماد را یدک می کشد. علی افشار، دبیر ویژه نامه فرهنگی و هنری روزنامه است که سابقه فعالیت در نشریات سینمایی را دارد.

از افراد فعال دیگر هیئت تحریریه این روزنامه می توان به شهرام فرهنگی، بهناز جلالی پور، سهیل سلیمانی، معصومه یزدانی، لیلا پورصبور، عطیه حبیب زاده، امیر کاظمی، محسن ذاکری و الهام روشن اشاره کرد.

جهت گیری روزنامه

روزنامه مغرب در ابتدای فعالیت خود زمینه کاری خود را فرهنگی و اجتماعی معرفی کرد و تاکید خود را بر جوانان و به خصوص زنان گذاشت. انتشار نیازمندی های ویژه بانوان با عنوان شهربانو به عنوان ضمیمه رایگان هر روزه این روزنامه که در آن آگهی های استخدام بانوان به صورت رایگان چاپ می شود، نشانه ای از این خط مشی بود.

به طوری که در 10 شماره ابتدای انتشار این نشریه عکس اصلی و بزرگ صفحه اول این روزنامه به مسائل زیر اختصاص داشت:

ورزشی(3 عکس)، سینما(3 عکس)، اجتماعی(1 عکس)، سیاسی(2 عکس)

اما در 10 شماره دهه اول مهر ده عکس بزرگ صفحه اول به مسائل زیر اختصاص دارد:

سیاسی(6 عکس)، ورزشی(1 عکس)، هنری(2 عکس)

در یک شماره هم اصلاً صفحه اول عکس نداشت.

این تغییر گرایش در قسمت های دیگر روزنامه هم دیده می شود. یک حرکت آرام از مسائل ورزشی و اجتماعی به سمت مسائل سیاسی، مخصوصاً با موضوع انتخابات ریاست جمهوری در روزنامه مغرب در حال شکل گیری است.

نکته مهمی را که در مورد روزنامه مغرب باید به یاد داشت این است که اولویت اول برای این روزنامه جذب مخاطب است، بنابراین نباید انتظار داشت گردانندگان روزنامه به اسلوب خاصی کاملاً پایبند باشند بلکه هرگاه سوژه ای پیش آمد که امکان جذب مخاطب بیشتری داشت زمینه کاری روزنامه فراموش میشود.در همین راستا مشاهده می شود که نوع تیتر زدن، طراحی و یا حتی نگارش بسیاری از مطالب روزنامه به نشریات عامه پسند و یا به تعبیری زرد نزدیک می شود، نگاهی به برخی تیترهای اصلی روزنامه این مسئله را بهتر نشان می دهد:

« زلزله، احیای خوارج، منشا پارازیت ها، ردصلاحیت خاتمی، تعطیلی تهران در زمان اجلاس، مشایی: همه پا در کقش ما می کنند، تاثیر پارازیت بر زاد و ولد، دلایل نامه نگاری وزرای سابق به رهبری، زنان چه نقشی در اجلاس داشتند، تلویزیون ایران به چه کسی می رسد(جایگزین ضرغامی)، مصاحبه ابوطالب(خاتمی تاوان توسعه سیاسی اش را داد)، حال موسوی خوب است، اظهارات قاضی القضات درباره پرونده جنایت کهریزک، روابط جنسی ناسالم در مرز هشدار، جمعه سیاه اتاوا،تاکتیک جبهه پایداری: نبرد فرضی با انحراف، احتمال تکرار انتخابات 84، توهین به قومیت ها: احمدی نژاد 3 روز فرصت دارد، هند: طلا می دهیم نفت می گیریم، گزینه احمدی نژاد برای تحقق رویای دولت انتقالی، مراجع: کسی که نمی خواهد قانون را اجرا کند کنار برود، جعفری: جنگ رخ می دهد کی و کجا معلوم نیست، پیشنهاد تکراری احمدی نژاد برای مذاکره با آمریکا، توطئه بمب گذاری در یک کیلومتری نطنز، روز پرماجرا(توقیف شرق)، پشت پرده فراخوان مستاجر پاستور به بهارستان، خاتمی: با براندازان رابطه نداریم، آیت ا... امینی: از نجابت مردم سوء استفاده نکنید، مرتضوی در جاده انتقام.»

در این راه این روزنامه از درج مطالبی که سندیت چندانی هم ندارند هم ابایی ندارد که این مسئله برای مغرب دردسر ساز هم بوده است، از جمله در مورد اعلام کاندیداتوری مشایی در حرم امام و یا بازداشت حسین هدایتی(مالک باشگاه ملوان و استیل آذین).

نویسندگان مغرب

علاوه بر هیئت تحریریه ثابت، یادداشت هایی از افراد زیر در مغرب به چاپ رسیده است:

«حمیدرضا ترقی، دهقان(از حزب اعتدال توسعه)، فاطمه راکعی، آذر منصوری، علی عسکری، ابوالقاسم رئوفیان، محمد علی مهتدی، مرتضی طلایی، صادق زیباکلام، معصومه ابتکار، نجفی توانا(حقوقدان)، علی محمد بشارتی، سید رضا اکرمی، ربانی(معاون سابق انرژی اتمی)، رسول منتجب نیا، رسول جعفریان، بیگدلی(تحلیلگر خاورمیانه)، حسین موسویان، درایتی(مشاور روحانیت خاتمی)، داریوش قنبری، بهرام امیر احمدیان، برزگر(کارشناس خاورمیانه)، مسعود پزشکیان، دامادی(نماینده مجلس)، اطبایی(سینماگر)، حورا صدر(دختر امام موسی صدر)، فردوسی پور(کارشناس خاورمیانه)، سنایی(نماینده مجلس)، عابد علی عابد(مدیر سازمان صلح جهانی)، مطهرنیا(تحلیلگر سیاسی)، ساعدالشلمانی(سخنگوی وزارت خارجه لیبی)، محمدرضا خباز، داود هرمیداس باوند، پرویز سروری، یوسفیان ملا(نماینده مجلس)، احمد هاشمی نژاد(فعال سیاسی)، محمد جواد حق شناس، مرتضی طلایی، پورابراهیمی(نماینده مجلس)، علی محمد حاضری، سید محمد میرلوحی، حیدری(نماینده مجلس هشتم)، صالح نیکبخت، احمد شیرزاد، موسی قربانی، محمد غروی، شاه آبادی(معاونت هنری ارشاد)، کشاورز(حقوقدان)، پرویز سروری، کیومرث پوراحمد، حاتمی(رئیس اسبق بانک صادرات)، علی اکبر اولیا، علی قنبری، زمانیان(نماینده مجلس)، منوچهر منطقی، محمدصادق جوادی حصار(روزنامه نگار)، جمشبد پژویان، حسین موسویان، عبدا... نوری، صباح زنگنه(کارشناس بین الملل)، سید عماد حسینی(نماینده سابق مجلس)، حسن بیادی، مصباحی مقدم، بخشایش(نماینده مجلس)، تقوایی(کارگردان) و ...»

_{انتشار عکس های غیر متعارف در روزنامه مغرب}

نکته دیگر این که در میان یادداشت نویسان خبری از اصلاح طلبان تندرو و یا طیف جبهه پایداری و طرفدار دولت وجود ندارد، بلکه بیشتر طرفداران آقای هاشمی و برخی اصلاح طلبان میانه رو دیده می شود.

 نکات حرفه ای و مغرب

مغرب حداکثر یک روزنامه نیمه حرفه ای است. در طول مدت فعالیت کوتاهش گاف های رسانه ای فراوانی داده که به چند مورد آن ها اشاره می شود:

1- در شماره اول این روزنامه که در روز سه شنبه منتشر شد به اشتباه روز انتشار، چهارشنبه درج شده است.

2- در یکی از شماره ها یادداشتی از سید رضا اکرمی را با عکسی از فردی دیگر به چاپ رساند.

3- در شماره روز پنج شنبه 9 شهریورماه کل نیمه پایینی صفحه اول به آگهی های تسلیت آقای مدیرمسئول به افراد مختلف اختصاص یافت و حتی سرمقاله هم چاپ نشد!

4- در شماره اول روزنامه سرمقاله آقای مدیر مسئول آنقدر طولانی بود که بخشی از آن در صفحه اول، بخشی در صفحه دوم و بخشی در صفحه آخر به چاپ رسید.

5- در برخی شماره های دیگر نیز سرمقاله آقای امامی ناصری یک نیمه کامل از صفحه اول را می گرفت.

6- در برخی شماره ها روزنامه سرمقاله نداشت، بدون هیچ جایگزینی.

در مجموع این روزنامه که خیلی تلاش می کند خود را حرفه ای نشان دهد، از کادر متوسطی در زمینه رسانه ای برخوردار است که تجلی آن به خوبی در روزنامه مشهود است.

نتیجه گیری

هدف اصلی روزنامه مغرب جذب مخاطب از طریق پرداختن به سوژه های مخاطب ساز است تا در زمان مقتضی از این ظرفیت استفاده کند. این روزنامه که با وجهه اجتماعی و فرهنگی شروع به کار کرد روز به روز سیاسی تر شده و احتمالاً این رویه را در نزدیکی انتخابات به اوج برساند.