کردها از رویای استقلال بیشتر از همیشه دورتر شده‌اند

به گزارش بولتن نیوز به نقل از کردپرس، مدت سه دهه بود که کردستان در حال توسعه بود زمانیکه عراق دچار پراکندگی اقتصادی بود اقلیم کردستان سریعترین روند توسعه اقتصادی را تجربه می‌کرد یک جامعه مدرن نفتی را بنا نهاد هتل ها و جاده و اتوبان ها را احداث کرد.

در رفراندوم سال ۲۰۱۷ با رای دادن به استقلال اقلیم کردستان، آینده روشنی پیش بینی می‌شد اما شش سال بعد رویای فرآیند دسترسی به استقلال کمرنگتر شد تاور کرینهایی (جرثقیل برجی) که بر فراز آسمان شهرها می چرخیدند اکنون به دلیل تکمیل نشدن پروژه‌ها متوقف شده‌اند در حالیکه بغداد پایتخت کشور عراق به دلیل بهبود درآمدها و شرایط امنیتی روند مثبتی را در پیش گرفته است.

صاحبان قدرت کردستان در حال از دست دادن خودمختاری که به دست آوردند هستند پس از ۳۰ سال خودمختاری اکنون شرایط اقتصادی، وضعیت مرزها و مناطق مورد مناقشه و سیاست کُردی تا اندازه زیادی تحت کنترل دولت مرکزی درآمده است.

یک دیپلمات غربی که در بغداد ناظر تحولات منطقه است گفت خطر شکست طرح کردستان وجود دارد.

احزاب کُرد تا اندازه زیادی نسبت به این موضوع بی تفاوت بوده‌اند و عامل به وجود آمدن وضعیت موجود هستند کشمکشهای میان هر دو خاندان بارزانی -که بیشتر مایل هستند بر غرب اقلیم کردستان حکمرانی کند- و خاندان طالبانی -که حکمرانی شرق اقلیم کردستان را می‌خواهند- شدیدتر شده است.

از سال ۲۰۱۷ به بعد قدرت از نسل پدران به پسران منتقل شده است.حزب دمکرات کردستان و اتحادیه میهنی کردستان در خصوص کاهش منابع درآمدی با هم در حال جدال هستند در بسیاری از اوقات وزیران آنها در هیئت وزرای بغداد در مقابل هم قرار گرفته‌اند.

اتحادیه میهنی آشکارا از بغداد می‌خواهد که از این حزب حمایت کند. بافل طالبانی رئیس این حزب اعلام کرد عراق از اقلیم کردستان بهتر است. با وجود اصرار دولتهای غربی برای یکسان سازی نیروهای پیشمرگه اما سران دو حزب مایل به انجام دادن این کار نیستند و به ترور کادرهای یکدیگر مبادرت می‌ورزند، آخرین نشست پارلمان کردستان با درگیری علنی به پایان رسید با گسترش اعتراضات نسبت به وضعیت داخلی، سران احزاب کرد سرکوبها را بیشتر می‌کنند انتحابات پارلمان کردستان که می بایست سال گذشته برگزار می‌شد به ماه فوریه سال آینده موکول شد، آزادی رسانه ها که دورانی نقطه عطف و مایه مباهات مناطق کردستانی بود محدود شده است.

دولت عراق در بغداد از کشمکشهای موجود میان احزاب کردستانی استفاده می‌کند تا قدرتی را که پس از انقلاب ۱۹۹۱ در مناطق کردستانی از دست داده است دوباره به دست آورد. دولت عراق این کار را با استفاده از ابزار «پول» آغاز کرد ابتدای سال جاری ۲۰۲۳ دادگاه فدرال از صدور حکم دادگاه داوری پاریس ذینفع شد تا فروش نفت اقلیم کردستان را از سوی دولت اقلیم ممنوع کند و دولت اقلیم را از فروش روزانه ۴۵۰ هزار بشکه نفت در روز منع کرد در حال حاضر تامین حقوق اقلیم کردستان به پولی که بغداد انتقال می‌دهد وابسته است سران احزابی کردی که دورانی خود را از رفتن به بغداد برحذر می‌داشتند اکنون به پایتخت می‌روند و خواستار همکاری بغداد با آنها هستند نچیروان بارزانی در مدت چهار سال ریاست خود ۱۰ بار به طور رسمی  به بغداد سفر کرده است.

براساس قانون بودجه عراق که در ماه ژوئن به تصویب رسید هر کدام از استانهای اقلیم کردستان قادر خواهند بود که مستقیما سهم بودجه خود را از بغداد دریافت کنند. این امر می‌تواند پشتوانه‌ای برای طالبانی ها محسوب گردد تا خواستار خارج شدن از سلطۀ حاکمیت بارزانی‌ها باشند و باعث تضعیف بیشتر یکدستگی شود. دولت بغداد مرزهای کردستان را تحت کنترل خود درآورده است مرزبانی گذرگاهها و فرودگاههای اقلیم کردستان را به تصرف درآورده است که در واقعیت این اختیار به بغداد داده شده است تا اجازه ورود و خروج افراد را آنها را تعیین کنند وبه عبارتی حق «وتو» به آنها داده شده است. خاندان طالبانی هنوز درآمدهای هنگفت حاصل از قاچاق خودرو و سیگار را در اختیار دارند اما این امر هم به زودی متوقف خواهد شد یک مسئول عراق اعلام کرد در جنوب عراق ارتش عراق و نظامیان احزاب شیعه در حال اشغال خاک مناطق مورد مناقشه هستند که بعد از رفراندوم سال ۲۰۱۷ از کردها تحویل گرفتند عربها را در بیشتر مناطق اسکان داده‌اند، اگر یکبار دیگر در این مناطق رفراندوم برگزار شود احتمال زیاد احزاب کردستانی  رای اکثریت را به دست نخواهند آورد.

دولت عراق با استفاده از تاکید بر حاکمیت قانون بیشترین آسیب را به اقلیم کردستان وارد کرده است در ماه مارس سالجاری دادگاه عالی فدرال تصمیم کردستان را برای به تعویق انداختن انتخابات غیرقانونی اعلام کرد از این رو تصمیم گرفت که کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق جای کمیسیون انتخابات اقلیم کردستان را بگیرد. کردستان دیگری پناهگاهی برای فعالان مدنی که از دست دولت عراق فرار کرده‌اند نیست سال گذشته دستگاه امنیتی اقلیم کردستان یک محقق عراقی را که در یک نهاد فکری آمریکایی فعالیت می‌کرد دستگیر کرد و به بغداد تحویل داد.

از نظر فرهنگی نیز پیشرفتهای بغداد در حال تاثیرگذاری است به مدت سه دهه است که کردها زبان خود را توسعه می‌دهند عربی سازی بعث را ریشه کن می‌کند نسلی را پرورش داد که نمی‌توانست عربی صحبت کند اما این روند در حال حرکت در جریان مخالف است پسر یکی از سران احزاب کرد در مراسمی فارغ التحصیلی خود در یکی از دانشگاههای داخلی به زبان عربی برای حاضرین در این مراسم صحبت کرد، همراه با تیرگی روابط با بغداد اکنون بخش ویژه کردستان نیاز به کارمند جدید دارد تا بتواند با آنها صحبت کند یک مشاور کرد با لحنی تهدید آمیز گفت: «عربها فرصتی برای انجام امور بازرگانی هستند در عین حال یک خطر هم محسوب می‌گردند.»

همه چیز سقوط می‌کند

در حالی که تاثیرات عربهای عراقی در کردستان روبه افزایش است برعکس تاثیر کردها در پایتخت عراق ضعیفتر شده است احزاب شیعه که بر دولت مرکزی تسلط دارند سران احزاب کرد را مانند احزاب سنی به حاشیه می‌برند مسئولان بغداد به عنوان یک مترسک به رئیس جمهور کرد عراق می‌نگرند.

در دوران خاصی احتمالا کردها برای رهایی خود چشم به غربی‌ها دوخته باشند احزاب بزرگ غربی پس از جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ پناهگاه آرامی برای کردها ایجاد کردند مناطق پرواز ممنوع برای آنها تعیین کرند اما منافع غرب در حال کاهش است پس از اشغال عراق  از سوی آمریکا در سال ۲۰۰۳ کردها منطقه پرواز ممنوع را از دست داند با اینکه آمریکاییها هنوز پایگاه موشکی خود را در ناحیه حریر دارند که ۶۵ کیلیومتر از جنوب اربیل فاصله دارد اما کردها از این نظر شاکی هستند  که هنگامی که مورد حملات موشکی و پهبادی احزاب شیعه با حمایت ایران قرار می‌گیرند این پایگاه از آنها حمایت نمی‌کند راه اندازی یک کنسولگری جدید آمریکایی در اربیل به تعویق انداخته شده است سکوت غربیها در این باره نیروهای ائتلاف را دچار تردید می‌کند و باعث نگرانی مسئولان کردها شده است.

کردها همیشه تعدادی کارت برای بازی در اختیار دارند مدتی است که به سوی چینی‌ها پیشقدم شده‌اند که قرار است  انجام سدسازی و راه اندازی کارخانه سیمان و مصالح ساختمانی را به مبلغ ۵ میلیارد دلار در اربیل آغاز کنند کردها می‌توانند با تهدید کردن تعداد زیادی از پناهجویان غربی‌ها را بیدار کند.

بسیاری از احزاب کرد ناامید شده‌اند و می‌گویند ما تنها یک استان دیگر مانند سایر استانها عراق خواهیم شد یک مفسر سیاسی در اربیل اعلام کرده است مشعل استقلالی که نزدیک به ۳۰ میلیون کرد را در سراسر ترکیه و ایران و سوریه تحت شعاع خود قرار می‌داد اکنون در حال کمرنگ شدن است.

این موضوع در قسمتی از خاورمیانه و آفریقا مجله اکونومیست با عنوان «تفکیک شدگان سقوط می‌کنند» منتشر شده است.