چه سرنوشتی در انتظار برجام است؟

کانال تلگرامی اندیشکده راهبردی تبیین نوشت: اندیشکده شورای روابط خارجی اروپایی در یادداشتی به مواجهه ایران و آمریکا در مذاکرات وین پرداخته است. نویسنده معتقد است فرصت اندکی برای توافق وجود دارد و طرفین باید سریع‌تر درباره مسائل کلیدی مانند تضمین‌های اقتصادی و عقب‌نشینی برنامه هسته‌ای تصمیم بگیرند.

به عقیده نویسنده، توافق مزایایی برای دو طرف خواهد داشت. ایران فشارهای اقتصادی کمتری متحمل خواهد شد و دیگر طرف‌ها نیز مکانیسم نظارتی برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای خواهند داشت.

طبق این یادداشت، برخی معتقدند پس از غروب‌های هسته‌ای، دیگر نمی‌توان برنامه هسته‌ای تهران را مهار کرد. علاوه بر این، برخی رهبران اروپا و خاورمیانه نگران هستند که تقویت ایران در شرایطی که آمریکا در حال خروج از منطقه می‌باشد، موجب تضعیف منافع غرب شود.

در این یادداشت آمده است این توافق فاقد جایگزین است و طرح‌های موسوم به «پلن ب» به طور فزاینده‌ای پوچ به نظر می‌رسند. اقدام نظامی صرفاً دو یا سه سال برنامه هسته‌ای ایران را مهار خواهد کرد. در حالی که اقدام انتقام‌جویانه ایران برای همه از جمله اسرائیل خطرناک خواهد بود. به همین دلیل برخی مقامات تل‌آویو نیز از احیای برجام دفاع می‌کنند.

شکست مذاکرات خطر تسریع حرکت ایران به سوی افزایش غنی‌سازی اورانیوم را به همراه خواهد داشت. تجربه شکست «فشار حداکثری» نشان می‌دهد که افزایش فشارها می‌تواند ایران را به سمت افزایش غنی‌سازی و کاهش فاصله با بمب اتمی سوق دهد.

به نظر می‌رسد ایستادگی ایران بر جلوگیری از تعمیم برجام به دیگر حوزه‌ها، سبب شده تا نخبگان آمریکا و اروپایی از ایده «توافق طولانی‌تر و قوی‌تر» صرف‌نظر کنند. اینکه آنها چه طرحی برای مهار برنامه هسته‌ای ایران پس از غروب‌های هسته‌ای داشته باشند، باید مورد توجه قرار گیرد.