چرا ادامه‌ی پشتیبانی از PS4 برای سونی بسیار مهم است؟

گروه IT: مدتی پیش مشخص شد که بعضی از بازی‌هایی که گمان می‌کردیم تنها برای پلی‌استیشن ۵ عرضه خواهند شد، علاوه بر این کنسول نسل نهمی قرار است برای کنسول پلی‌استیشن ۴ هم منتشر شوند. اکنون می‌خواهیم به جنبه‌های مختلف این تصمیم بپردازیم و بگوییم که چرا حمایت و پشتیبانی بیشتر از پلی‌استیشن ۴ برای سونی بسیار مهم است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از دیجیکالا مگ، بالاخره به‌صورت رسمی اعلام شد که قسمت بعدی گاد آو وار (God of War) و بازی «گرن توریزمو ۷» (Gran Turismo 7) برای هر دو کنسول پلی‌استیشن ۴ و پلی‌استیشن ۵ منتشر خواهند شد. اگرچه این اتفاق باعث می‌شود افراد بسیاری که کنسول نسل نهمی سونی را تهیه نکرده‌اند، بتوانند این آثار را در کنار بازی‌های دیگری مثل «هورایزن فوربیدن وست» (Horizon: Forbidden West) روی کنسول پلی‌استیشن ۴ تجربه کنند اما واکنش‌ها در اینترنت و فضای مجازی به گونه‌ی دیگری بود.

در واقع، برخی از طرفداران از تصمیم سونی ناراحت شدند. تصوری مبنی بر این وجود دارد که اگر اثری برای کنسول‌های قدیمی‌تر هم منتشر شود، دیگر نمی‌تواند بازی نسل بعد واقعی باشد. حتی جیم‌ رایان، مدیر پلی‌استیشن، در اوایل این نسل سخن مشابهی را در مقابل استراتژی ایکس‌باکس اعلام کرد و اظهار داشت که آن‌ها به دنبال خلق تجربه‌هایی هستند که فقط روی پلی‌استیشن ۵ ممکن خواهد بود.


به‌ یقین، این تصور می‌تواند گاهی درست باشد و حتی اکنون که فقط مدتی از نسل نهم سپری شده، نتیجه‌ی آن را در اثری مانند Ratchet & Clank: Rift Apart دیده‌ایم. با این حال، این اتفاقی نیست که همواره و به‌خصوص در اوایل نسل برای همه‌ی بازی‌ها رخ دهد. به‌ویژه با در نظر گرفتن این نکته که ساختار گیم‌پلی و طراحی بسیاری از این آثار از چند سال پیش و بر مبنای بازی‌های نسل قبل شکل گرفته است. بگذارید این‌گونه شروع کنم، فکر می‌کنم یا بهتر است بگویم مطمئن هستم که Gran Turismo 7 از تمام یا بسیاری از توانایی و ویژگی‌های پلی‌استیشن ۵ استفاده خواهد کرد و از این بابت نگرانی خاصی نباید وجود داشته باشد. ما نسلی را پشت سر گذاشتیم که بعضی از توسعه‌دهندگان مشهور بازی‌های خود را از کنسول‌های پلی‌استیشن ۴ و ایکس‌باکس وان به کنسول نینتندو سوییچ پورت کردند و در آن زمان هیچ‌گاه کسی نگفت که آن آثار پس از عرضه روی سوییچ دیگر آثار قابل‌توجهی برای ایکس‌باکس وان و پلی‌استیشن ۴ نیستند.

همان‌گونه که اشاره کردم، این قضیه برای اثری همچون رچت و کلنک متفاوت است زیرا آن اثر طراحی بازی و ساختار گیم‌پلی‌اش بر پایه‌‌ی ویژگی خاصی بنا شده که بدون استفاده از اس‌اس‌دی پرسرعت پلی‌استیشن ۵ امکان‌پذیر نیست. اگر در مرحله‌ی تصمیم‌گیری و طراحی بازی چنین تصمیم‌های مشابهی وجود داشته باشد که پیاده‌سازی آن‌ها روی کنسول‌های قدیمی امکان‌پذیر نباشد، مشخص است که اوضاع به گونه‌ی دیگری خواهد بود اما این لزوما به معنای آن نیست که تمامی بازی‌هایی که قرار است در نسل نهم عرضه شوند (به‌ویژه در اوایل نسل) از چنین تصمیم‌هایی در طراحی بازی پیروی خواهند کرد.

علاوه بر این موضوع، برخی باور دارند که تصمیم سونی برای پشتیبانی از پلی‌استیشن ۴ در تضاد با برنامه‌ی آن‌ها برای انتقال سریع کاربران به پلی‌استیشن ۵ است. به هر حال، وقتی همچنان از سخت‌افزار قدیمی پشتیبانی می‌شود، چه دلیلی وجود دارد که برخی به خرید سخت‌افزار تازه‌ی نسل نهمی ترغیب شوند؟ صادقانه بگویم، این دید کاملی نسبت به موضوع نیست و صنعت بازی از دورانی که چنین چشم‌اندازی در آن احاطه داشت، تغییرات بسیاری کرده و سونی اکنون دلایل قانع‌کننده و خوبی برای حمایت از پلی‌استیشن ۴ دارد و این امر باعث نمی‌شود که میزان اشتیاق و عطش طرفداران برای پلی‌استیشن ۵ کمتر شود.

سونی در جریان جدیدترین ارائه‌ی گزارش مالی خود به سرمایه‌گذاران اعلام کرده است که انتظار دارد کنسول پلی‌استیشن ۴ موفق‌ترین عملکرد خود را داشته باشد و چرخه‌ی عمر طولانی را تجربه کند. وقتی به خاطر داشته باشید که مجموعه بازی‌های فیفا همچنان تا سال ۲۰۱۳ برای کنسول پلی‌استیشن ۲ عرضه می‌شدند، می‌توانید کاملا دلیل سخن سونی را متوجه شوید و آن را منطقی بدانید. سونی حتی انتظار دارد که حدود ۷۰ درصد از درآمد پلی‌استیشن استور در سال جاری از پلی‌استیشن ۴ به‌ دست آید. درست است که پلی‌استیشن ۴ کنسول قدیمی‌تر آ‌ن‌ها است اما تاکنون بیش از ۱۱۰ میلیون نفر آن را خریداری کرده‌اند و جامعه‌ی بازیکنان بسیار بزرگی دارد و از همین رو برای سونی از نظر تجاری بسیار حائز اهمیت است. به‌خصوص در این دورانی که هنوز موجودی پلی‌استیشن ۵ نمی‌تواند تقاضای عظیم طرفداران را پاسخ دهد.


فراتر از این‌ها، اکنون بازیکنان بیش از همیشه با پلی‌استیشن ۴ به تجربه‌ی بازی می‌پردازند. در دوران همه‌گیری ویروس کرونا، سونی مشاهده کرده است که مشتریان جدید به‌سوی بازار کنسول‌های خانگی و خرید پلی‌استیشن ۴ آمده‌اند یا حداقل برخی از آن‌هایی که مدتی از این بازار دور شده بودند، دوباره به سمت آن بازگشته‌اند. ناگهان، این اتفاق باعث شد تا سونی تعداد زیادی از مخاطبان جدید را در مقابل خود ببیند. شما نمی‌توانید انتظار داشته باشید که تمامی این مخاطبان جدید مستقیم به‌سوی پلی‌استیشن ۵ بروند، به‌ویژه اکنون که هنوز کمتر از یک سال از عرضه‌ی این کنسول نسل نهمی سپری شده است. بنابراین، اکنون سونی وظیفه دارد که این مخاطبان را با پلتفرم قدیمی خود درگیر کند تا بلکه روزی در آینده آن‌ مخاطبان به سراغ سخت‌افزار جدید و پیشرفته‌تر پلی‌استیشن ۵ بروند. برای این دسته از مخاطبان، چنین انتقالی ناگهانی و راحت نخواهد بود. به هر حال، تفاوتی میان مشتریان ثابت و قدیمی با مشتریان تازه وجود دارد و هر کدام از آن‌ها به شیوه‌ای متفاوت جذب محصولات خواهند شد.

شیوه‌های بسیاری برای چنین کاری وجود دارد. برای مثال، آن‌ها می‌توانند از طریق سرویس اشتراکی پلی‌استیشن پلاس، تمرکز روی بازی‌های سرویس محور و تخفیف روی آثار بزرگ‌تر این دسته از مخاطبان را راحت‌تر به خود جذب کنند. با این حال، مانند همیشه بهترین راه جذب و درگیر کردن مخاطب ارائه‌ی آثار باکیفیتی است که آن‌ها بتوانند به تجربه و بازی کردنشان بپردازند. در این زمان، اگر سونی بازی‌هایی داشته باشد که روی کنسول پلی‌استیشن ۴ هم قابل‌اجرا باشد، این احمقانه‌ است اگر تصمیم بگیرد آن‌ بازی‌ها را روی پلی‌استیشن ۴ منتشر نکند. دوباره تأکید می‌کنم که منظورم بازی‌هایی نیست که از اساس برای پلی‌استیشن ۵ ساخته شده‌اند بلکه بازی‌هایی را می‌گویم که ساخت آن‌ها به چندین سال قبل باز‌می‌گردد و حتی شروع ساخت و فرآیند طراحی بازی (گیم دیزاین) و توسعه‌ی آن‌ها از کنسول پلی‌استیشن ۴ آغاز شده است. در واقع، در حالی که شرکت‌های مختلف فعال در این صنعت در تلاش برای نگه‌داشتن مخاطبان جدید پس از دوران به اتمام رسیدن همه‌گیری ویروس هستند، این برای سونی ضروری است که این دسته از بازی‌ها را در کوتاه‌مدت به پلی‌استیشن ۴ بیاورد.

در گفت‌وگویی که جیم‌ رایان در سال گذشته و در زمان عرضه‌ی کنسول پلی‌استیشن ۵ با سایت GamesIndustry.biz انجام داده بود، مدیر پلی‌استیشن اعلام کرد: «بدیهی است که توجه و افق دید ما نسبت به آنچه در جامعه طرفداران و دارندگان پلی‌‌استیشن ۴ امکان‌پذیر است، جلب شده باشد. در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ جامعه‌ی دارندگان پلی‌استیشن ۴ اکثریت جامعه‌ی کلی طرفداران و دارندگان پلی‌استیشن را تشکیل خواهند داد. این بسیار مهم و حیاتی است که در آن زمان ما آن‌ها را همچنان درگیر و خوشحال نگه‌ داریم. این شش ماه اخیر به ما نشان داده است که ما چنین کاری را در وسعتی می‌توانیم انجام دهیم که قبل از دوران کرونا حتی به ذهنمان هم خطور نمی‌کرد.»


اگرچه در این شرایط دشوار سونی کار چشم‌گیری در تولید و عرضه‌ی تعداد زیادی کنسول پلی‌استیشن ۵ به بازار انجام داده و حتی موفق شده رکوردهای قبلی بهترین شروع یک کنسول بازی را هم پشت سر بگذارد، اما می‌توان حدس زد که حتی برنامه‌ی اولیه آن‌ها فراتر از این‌ها بوده است و قصد داشته‌اند کنسول‌های بیشتری را در این بازه تولید و عرضه کنند اما مشکلات موجود مانع آن‌ها شده است. کمبود نیمه‌رسانا‌ها (Semiconductor) تأثیر منفی بسیاری در تولید این دستگاه‌ها داشته است و سرعت انتقال بین نسل هشتم و نسل نهم را تا حد قابل‌توجهی کاهش داده است. این دلیل دیگری است که سونی را ملزم می‌کند تا به فکر راضی کردن دارندگان فعلی پلی‌استیشن ۴ باشد که به خاطر این معضل نتوانسته‌اند کنسول جدید را خریداری کنند.

در کنار این‌ها، باید پیامدهای منفی اقتصادی در پی شیوع کرونا را در نظر گرفت که ممکن است به بسیاری از مردم لطمه‌های اقتصادی وارد کرده باشد و باعث شده باشد که کار آن‌ها در ارتقا و خرید سخت‌افزار جدید دشوارتر شود. این قضیه به‌خصوص برای ما در ایران بسیار ملموس است و لزوما هم به کرونا ربطی ندارد. در کنار شرایط بد اقتصادی، از طرفی قیمت کنسول هم فراتر از قیمت واقعی آن است. بنابراین، حتی اگر از این منظر هم نگاه کنیم، عرضه‌ی چنین بازی‌هایی برای پلی‌استیشن ۴ می‌تواند فرصت تجربه‌ی این آثار را برای افرادی فراهم کند که هنوز نتوانسته‌اند به دلایل مختلف مالی و غیرمالی کنسول پلی‌استیشن ۵ را تهیه‌ کنند. این یکی از دلایلی است که می‌توانیم به خاطر آن از این تصمیم بسیار استقبال کنیم.


با همه‌ی این اوصاف، واقعیت این است که بازیکنان همچنان خواهان بهترین نسخه از بازی‌های محبوبشان هستند. این قضیه را بازی «مرد عنکبوتی: مایلز مورالز» (Spider-Man: Miles Morales) به‌خوبی اثبات می‌کند. انتظار می‌رفت که این بازی به‌واسطه‌ی ارزش و کیفیت بالا و همچنین نام مرد عنکبوتی فروش بسیار بالایی را تجربه کند اما نکته‌ی جالب دیگری هم درباره‌ی آن وجود دارد. طبق آمار، فروش بازی مرد عنکبوتی: مایلز مورالز روی پلی‌استیشن ۵ بیشتر از پلی‌استیشن ۴ بوده است. این در حالی است که همان‌طور که گفته شد جامعه‌ی دارندگان کنسول پلی‌استیشن ۴ بیش از ۱۰۰ میلیون است و تفاوت عظیمی با وضعیت حال حاضر پلی‌استیشن ۵ در سال اول عرضه‌اش دارد. این نشان می‌دهد که بازیکنان به دنبال بهترین تجربه‌ی ممکن از بازی‌ها هستند و از آنجایی که جلوه‌های بصری و وضعیت اجرایی این اثر روی پلی‌استیشن ۵ بسیار بهتر است، طرفداران ترجیح داده‌اند که در صورت امکان بازی را روی کنسول نسل نهمی سونی تجربه کنند یا حتی برخی برای تجربه‌ی آن صبر کرده‌اند تا ابتدا کنسول را خریداری کرده و بعد بازی را انجام دهند.

چنین چیزی می‌تواند برای بازی‌های هورایزن فوربیدن وست، گرن توریزمو ۷ و قسمت جدید گاد آو وار هم صدق کند. تفاوت آن به‌سان تفاوت مشاهده‌ی یکی از فیلم‌های اکشن پرزرق‌و‌برق مارول در سینما در مقایسه با مشاهده‌ی آن در خانه و از طریق سرویس دیزنی پلاس است. در این مثال، مشخص است که طرفداران پروپاقرص مارول اگر این امکان را داشته باشند، می‌خواهند فیلم دلخواه خود را روی پرده‌ی بزرگ سینما مشاهده کنند. با این وجود، صنعت سینما هم در دوران همه‌گیری ویروس متوجه شد که پتانسیل عظیمی در فضای تلویزیون وجود دارد. چنین سناریوی مشابهی در صنعت بازی‌های ویدیویی هم وجود دارد. طرفداران پروپاقرص و ثابت پلی‌استیشن ترجیح می‌دهند که بازی را در صورت امکان روی پلی‌استیشن ۵ تجربه کنند، اما همان‌طور که اشاره شد، یک سال گذشته به ما نشان داد که هنوز پتانسیل بسیار زیادی برای جذب افراد تازه‌ای به این صنعت وجود دارد. به همین خاطر، سونی می‌خواهد کم‌وبیش در برنامه‌های خود هر دو دسته از مخاطبان را در نظر بگیرد.


کووید ۱۹ چیزهای بسیاری را در صنعت بازی‌های ویدیویی تغییر داده است. این اتفاق باعث شده بسیاری از کارها پیچیده‌تر شود و سرعت آن‌ها کاهش یابد اما از سوی دیگر موجب شده تا این صنعت میزبان قشر تازه‌ای از مخاطبان باشد و این طبیعی است که پلی‌استیشن و دیگر شرکت‌های بزرگ و کوچک حاضر در این صنعت سعی کنند خود را با این واقعیت جدید سازگار کنند.

هر چند بخشی از نگرانی طرفداران قابل‌درک است اما نمایش چند هفته پیش بازی Horizon: Forbidden West به بسیاری اثبات کرد که با وجود میان نسلی بودن، این بازی حداقل از نظر بصری همچنان می‌تواند بسیار چشم‌نواز باشد و از دیدگاه گرافیکی یکی از بهترین گرافیک‌هایی را که تا به اکنون دیده‌ایم، به ما تحویل دهد. به احتمال زیاد چنین انتظاری یا فراتر از آن را می‌توان برای قسمت بعدی گاد آو وار و گرن توریزمو ۷ هم داشته باشیم. با این وجود، اگر شما خواهان تغییرات گسترده‌تر در طراحی بازی‌ها و تصمیم‌هایی هستید که فقط در نسل نهم امکان‌پذیر است، برای این اتفاق معمولا باید زمان بیشتری صبر کرد و به سازندگان این فرصت را داد تا با ایده‌های خود کلنجار روند. این روند تنها مربوط به نسل فعلی نمی‌شود و تقریباً می‌توان گفت در نسل‌های پیش هم تا حدودی رایج بوده است. بخواهیم واقع‌گرایانه به شش ماه اول یک نسل جدید نگاه کنیم، ظهور بازی‌هایی مثل Ratchet & Clank: Rift Apart اتفاقی نادر و استثنایی است نه پیروی سازندگان از اصول ثابت و رایجی که طراحی بازی‌ها در نسل‌های قبل وجود داشته است.