۵ نکته درباره توصیه انتخاباتی آیت‌الله خامنه‌ای به سیدحسن خمینی

گروه سیاسی: شب گذشته آقای سیدیاسر خمینی نوه امام راحل(ره) در گفت‌وگویی از عدم کاندیداتوری برادرش حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی تولیت حرم مطهر امام خمینی(ره) خبر داد.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از تسنیم، وی در این مصاحبه به دیدار آقای سید حسن خمینی با رهبر معظم انقلاب اشاره کرده و گفت: حاج حسن آقا با تردید در حال مشورت و بررسی جوانب امر (شرکت در انتخابات) بودند تا اینکه امروز مطابق دیدارهای نوبه خود با رهبری به دیدن ایشان رفتند که طی این ملاقات، رهبر انقلاب کاندیداتوری ایشان در انتخابات را به صلاح ندانستند و با بیان اینکه حاج حسن آقا را مانند فرزند خود می‌دانند، از ایشان خواستند که در شرایط فعلی به این عرصه ورود نکنند. با توجه به این توصیه، طبیعی است که تصمیم ایشان روشن است و اخوی "یقیناً" تصمیمی برای کاندیداتوری ندارند.

در این باره اشاره به چند نکته احتمالاً خالی از فایده نیست:

1- همانطور که آقای سیدیاسر خمینی اشاره کرده‌اند و پس از آن نیز آقای احمد خمینی فرزند آقای سیدحسن خمینی در یک محیط گفتگو در فضای مجازی تاکید کردند، آقای سیدحسن خمینی هیچ اراده قطعی برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 نداشته‌اند و آنچنانکه آقای احمدی خمینی گفته،‌ حتی بنا بوده است که موضوع کاندیداتوری که اخیراً خیلی شایع شده بود را تکذیب کنند. لذا اصل برای آقای سیدحسن خمینی عدم کاندیداتوری بوده، با این حال پیرو برخی درخواست‌ها و مطالبی که اعلام شده بود، نهایتاً خواستند در دیداری که طبق برنامه‌ قبلی و نه برای موضوع انتخابات برگزار شده بود، این موضوع را مورد مشورت قرار دهند که پس از مشورت رهبر معظم انقلاب، اعلام کردند که یقیناً کاندیدا نخواهند شد. لذا مسئله به این نحو نبوده است که کاندیداتوری ایشان قطعی باشد و آیت‌الله خامنه‌ای آن را منتفی کرده باشند.

2- اعلام فوری و قاطع پیروی جناب سیدحسن خمینی از مشورت رهبر معظم انقلاب اقدامی بسیار مناسب و درخور تحسین است. و این موضوع بیش از همه به سود خود آقای سیدحسن خمینی تمام شده است. بدین جهت که ایشان علاوه بر دوری از دامی که برایشان تعبیه شده بود(و در ادامه به آن اشاره می‌شود)، یک بازسازی اعتبار قابل توجهی نیز میان بدنه هوادار جمهوری اسلامی و وفادار به راه و نام و آرمان‌های امام خمینی(ره) به دست آوردند. به نوعی که تعریف و تمجیدهای این ساعات جریان انقلابی از جناب سیدحسن خمینی مبیّن این موضوع است. اگرچه برخی گفتارها و حرکات ایشان پیشتر باعث آزردگی خاطر دوستداران امام خمینی(ره) شده بود.

3- اگرچه برای فردی که سیاست را از دریچه اعتقادی می‌نگرد و برای او نه تنها اوامر رهبر معظم انقلاب بلکه اشارات ایشان نیز اهمیت ویژه دارد، پیروی از این مشورت بسیار اصولی است و اقدام حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی از این منظر هم ارزش قابل توجهی دارد. اما آنچه روز گذشته اتفاق افتاده، همانطور که سایت جماران هم نقل کرده مشورت بوده است. لذا آقای سیدحسن خمینی همچنان اگر به دنبال کاندیداتوری باشد، می‌تواند در این فرآیند ثبت‌نام کند و قاعدتاً شورای نگهبان امر احراز صلاحیت‌ها را فارغ از این موضوع و بر اساس شرایط و شاخص‌ها انجام خواهد داد.

4- امّا مشورت به موقع و مهم رهبر معظم انقلاب به جناب سیدحسن خمینی و موافقت هوشمندانه ایشان، جناب سیدحسن را از 2 دام مهم برحذر داشت. نخستین آنها افتادن در یک دام «احتمالی» عدم احراز صلاحیت بود که برای اعتبار سیدحسن آقا هزینه‌زا و البته برای آنها که دام‌گستر بودند دارای منفعت ابزاری بود.

توضیح آنکه، در هفته‌های آخر سال قبل، برخی روزنامه‌های اصلاح‌طلب با انتخاب عکس آقای سید حسن خمینی نوه امام راحل در صفحه اول خود از کاندیداتوری او برای انتخابات ریاست‌جمهوری استقبال کردند. برای مثال روزنامه آرمان ملی در شماره در گفت‌وگو با چهره‌های اصلاح‌طلب سیدحسن را گزینه‌ای برای تشکیل «دولت ملی» معرفی کرد که می‌تواند پدیده انتخابات باشد.

روزنامه اعتماد هم جلد سالنامه خود را به سید حسن خمینی با تیتر "معترض امیدوار" اختصاص داد. مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردمسالاری که پیشتر اعلام کاندیداتوری برای 1400 کرده، در دیدار اعضای حزب خود با یادگار امام گفت: "اگر جناب حاج سید حسن آقای خمینی تشریف بیاورد ما همراه ایشان هستیم. البته در صلاحدید شما دخالت نداریم ولی واقعا اگر آن جریان نخواهند برخورد حذفی کنند، حتماً اقبال به شما بیشتر و موقعیت شما از بنده بهتر است."

جوّ حضور سید حسن خمینی در انتخابات بعد از نوروز امسال بیشتر شد و برخی سخنان او در دیدار با مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب که گفته بود "امروز هیچ امری واجب‌تر از بازگشت به شعار امام که گفت «همه با هم»، نیست" را حمل بر خیز او برای کاندیداتوری دانستند.

اما با وجود اینکه سید حسن در طول این سالها تلاش داشته تا چهره‌ای علمی و حوزوی داشته باشد و مسئولیت اجرایی برعهده نگرفته و تطابق شرایطی که در قانون برای احراز پست ریاست‌جمهوری آمده با موقعیت ایشان بسیار سخت جلوه مِ‌کند، علت تمایل شدید اصلاح‌طلبان برای به بازی با نام سید حسن خمینی چه بود و چرا تمایل داشتند در آستانه‌ی انتخابات‌ها او را جلو بیندازند.

بخشی از این سوال را می‌توان با نگاه به انتخابات سال 94 پاسخ داد. زمانی که اصلاح‌طلبان و به‌ویژه مرحوم هاشمی رفسنجانی سید حسن خمینی را به‌عنوان کاندیدای خبرگان مطرح کردند.

دعوت رسانه‌‌های اصلاح‌طلب از سیدحسن خمینی برای کاندیداتوری در این دوره در حالی طرح می‌شد که بعد از عدم احراز اصلاحیت وی در انتخابات خبرگان، برخی اصلاح‌طلبان از سوء‌استفاده‌ی صورت گرفته از او زبان به انتقاد گشودند. محمدعلی ابطحی رئیس دفتر سید محمد خاتمی در دولت اصلاحات بعد از انتقادات هاشمی رفسنجانی از شورای نگهبان بخاطر ردصلاحیت سید حسن در توئیتی نوشت: "انتقاد تند آقای هاشمی رفسنجانی از شورای نگهبان را در این روزها اصلا نمی‌فهمم.... این هجوم تند و بی مقدمه تنها می‌تواند به زیان رد صلاحیت شدگان باشد. این چیزی نیست که آقای هاشمی سیاستمدار نداند. البته این رفتار در چارچوب پوپولیستی جواب می‌دهد که آرای شخصیت‌های محبوبی مثل حسن آقا را به سبد رای آقای هاشمی سوق دهد."

عباس عبدی فعال سیاسی اصلاح طلب نیز در واکنش به موضع‌گیری هاشمی به عدم احراز صلاحیت سیدحسن خمینی در انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان، گفته بود: هر کسی نسبت به مرجع یا منطق این رد صلاحیت‌ها ایرادی داشته باشد قابل فهم است و حق دارد جز آقای هاشمی، ولی چرا چنین می‌گویند؟ به نظرم عدم تایید و حضور حسن آقا در انتخابات را ترجیح می‌دهند.

آقای هاشمی رفسنجانی در دی ماه سال 95 در مصاحبه با روزنامه اعتماد درباره اینکه آیا احتمال ردصلاحیت سید حسن خمینی را می‌داده یا خیر، می‌گوید: "الان هم گذشته است و ما نمی‌خواهیم مسائل اختلافی زیاد مطرح شود. احتمال همیشه داده می شد و برای همه بود. برای خود من هم احتمال داده می شد. مگر مرا یک بار در ریاست جمهوری ردصلاحیت نکردند؟"

در حقیقت با اینکه مرحوم هاشمی علم به ردصلاحیت احتمالی سید حسن {در صورت عدم شرکت در آزمون} می‌داد اما اصرار داشت تا وی در انتخابات ثبت‌نام کند تا به قول برخی اصلاح‌طلبان با سوءاستفاده از عدم احراز صلاحیت وی به مظلوم نمایی بپردازند و آراء او را به سبد خود بریزد. حتی بنا به آنچه بعضاً در محافل سیاسی ادعا می‌شد عدم شرکت سید حسن خمینی در آزمون خبرگان که منجر به عدم احراز صلاحیت وی شد را ناشی از ممانعت مرحوم هاشمی می‌دانستند تا از این طریق صلاحیت او هم احراز نشود.

در این دوره انتخابات نیز به نظر می‌رسید اصلاح‌طلبان با کلید زدن پروژه‌ی «سید حسن ردصلاحیت‌شده» تلاش داشتند تا بتوانند از شخصیت وی سوءاستفاده کرده و در صورت عدم احراز صلاحیت، با مظلوم‌نمایی و هیاهو آراء احتمالی او را به سبد کاندیدای اصلی خود بریزند.

5- دام بعدی، شرایطی بود که آقای سیدحسن خمینی در صورت اعلام کاندیداتوری و پنهان شدن یک جریان سیاسی پشت سر ایشان با آن مواجه می‌شد. اگر ایشان کاندیدا می‌شد قاعدتاً جریانی که همراه او تلقی می‌شد و از او حمایت می‌کرد، همین جریانی است که طی 8 سال گذشته نیز با آقای روحانی ائتلاف داشته است. اساساً سیدحسن خمینی با کاندیداتوری از این جریان خود را امتداد جریان آقای روحانی تعریف می‌کرد؛ چه آنکه حتی اصلاح‌طلبان هم که اصرار دارند با دولت فاصله‌گذاری کنند، از این کار عاجزند و افکار عمومی به درستی می‌داند که چه گروهی عامل و مقصر وضعیت بغرنج این سالها هستند.

اگر سیدحسن خمینی نامزد جریان امتداد روحانی برای دور بعد ریاست‌جمهوری منظور می‌شد، اولاً امکانات بسیاری در اختیار جریان رقیب برای نقد ایشان به نمایندگی از یک جریان بسیار معیوب و ناکارآمد قرار داشت، لذا شخصیت حقیقی ایشان می‌توانست بسیار آسیب‌پذیر باشد و ثانیاً این وضعیت بغرنج و این کارنامه بسیار منفی نه تنها به پای سیدحسن خمینی و یک جریان سیاسی بلکه به پای کلیت بیت‌ امام(ره) نوشته می‌شد. و چه جفایی به امام(ره) از این بالاتر.

بنابراین آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب با مشورت روز گذشته خود به جناب سیدحسن خمینی ایشان را از یک تله سیاسی که یک جریان برای ایشان در نظر گرفته بود برحذر داشتند و البته همراهی جدی جناب سیدحسن خمینی با این مشورت، هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ اجتماعی در میان هواداران انقلاب و امام خمینی(ره) به سود نوه امام تمام شد.