نمایش سفال ایران در قطب سرامیک فرانسه + عکس

گروه فرهنگ و هنر: «اوباین» شهری نزدیک به مارسی و در جنوب فرانسه است که به خاطر وجود معادن خاک رس، در ساخت سفال و سرامیک پیشرو بوده است. قدمت سفال و سرامیک سازی اوباین به قرن ١٩ میلادی برمی گردد، هرچند درحال حاضر بیشتر کارخانه‌ها و کارگاه‌های سفال‌گری آن پس از انقلاب صنعتی تعطیل شده اما همچنان مهم‌ترین مرکز تولید سفال و سرامیک در فرانسه به شمار می‌آید.

به گزارش بولتن نیوز، نمایشگاه جاده ابریشم که از سال ٢٠١٧ در این شهر برپا شده امسال نیز تمرکز خود را روی سفال و سرامیک گذاشته و به معرفی شیوه تولید این هنر در ایران پرداخته که با استقبال فرانسوی‌ها نیز مواجه شده است.

‏Barbara lepecheux راهنمای فرانسوی آشنا به تاریخ و هنر ایران نیز در این فرصت، کارگاه آموزشی را درباره تاریخچه سفال و سرامیک ایران برگزار کرد و به تفاوت شیوه تولید آن در دوره‌های مختلف تاریخی پرداخت. همچنین در بخش دیگری درباره «لعاب» کاشی‌هایی که بیشتر در مساجد به کار می‌رود و عموماً نظر گردشگران خارجی را جلب می‌کند، توضیحاتی داده شد.

بر اساس اسناد تاریخی موجود، قدمت سفال ایران به دوازده هزار سال قبل می‌رسد.

پیش از برگزاری این نمایشگاه نیز تور آشنایی با مرکز سفال و سرامیک شهر «اوباین» با همراهی هنرمندان ایران و ازبکستان برگزار شد. بر خلاف ایران که در برخی مناطق آن هنوز از روش‌های دستی و سنتی برای تولید سفال و سرامیک استفاده می‌شود، در این مرکز روش تولید صنعتی شده است که البته همچنان آن را صنایع دستی قلمداد می‌کنند، این در حالی است که در ایران استفاده از مواد اولیه مصنوعی و دخالت ماشینِ تولید، محصول را از شمار صنایع دستی خارج می‌کند.

پیر اولیویه، معمار فرانسوی که مسؤول برگزاری نمایشگاه جاده ابریشم است، توضیح می‌دهد که ساخت سفال و سرامیک در این منطقه پس از صنعتی شدن دست خوش تغییر شده و در واقع با از بین رفتن کارگاه‌ها و کارخانه‌های تولید سفال در جنوب فرانسه، برخی راه نجات خود را در ماشینی یا صنعتی شدن، دیدند. با این تغییرات به تولید انبوه رسیدن و به ماندگاری خود کمک کردند.

او در بازدید از تنها کارخانه بازمانده سفال و سرامیک این منطقه (Ravel) که محصولات غالبی در جنوب فرانسه دارد و تقریباً در هر خانه فرانسوی ساکن در این منطقه تولیدات آن مصرف می‌شود، گفت: مراکز تولید سفال و سرامیک در شهر اوباین از قرن ١٩ (میلادی) ایجاد شدند که گرایش مردم به این کار ناشی از وجود خاک رس مرغوب در این منطقه بود که برای ساخت آجر بسیار مناسب بود. از زمانی که ترقی اقتصادی در آئینه منطقه اتفاق افتاد و بیشتر کشاورزان به شهرها روی آوردند، بخش‌های سنتی نیز با دخالت مهندسان روبرو شدند که سفال و سرامیک از آن جمله بود.

وی افزود: اوباین، یکی از بزرگترین مراکز تولید آجر و سفال در فرانسه بود که محصولات آشپزخانه‌های آن بسیار شناخته شده و پر مصرف بود اما در آغاز قرن بیست نتوانست در برابر صنعتی شدن و همچنین در رقابت با کشورهای شرقی مثل چین، مقاومت کند بنابراین بسیاری از مراکز تولید سفال و سرامیک در این منطقه از مدار خارج و حذف شدند و تنها همین یک کارخانه (Ravel) باقی ماند که آن هم راه نجات و بقای خود را در صنعتی شدن، دید.

در کارخانه Ravel علاوه بر کارگاه‌های تولید سفال و سرامیک که محصولات آنها در مبلمان و تزئینات بیشتر شهرهای جنوب فرانسه به فور استفاده شده است، سفال‌هایی مخصوص سقف شیروانی با دستور دو قرن پیش البته با دستگاه تولید می‌شود که در تمام خانه‌های شیروانی دار استفاده شده است. اولویه، معمار فرانسوی به اهمیت این سفال‌هادر ساخت خانه‌های این منطقه اشاره کرد و گفت: در سفرهایی که به ایران داشتم دیدم که در معماری خانه‌ها از این سفال‌ها استفاده شده باشد. شاید به خاطر تفاوت اقلیم باشد.

این در حالی است که سفال بخش از معماری سنتی ایران بوده اما با غلبه معماری غربی و مقرون به صرفه نبودن این محصول، به ندرت از استفاده می‌شود و همین مسأله تولید سفال‌های شیروانی را در معرض انقراض قرار داده است.

کارخانه Ravel با برگزاری موزه‌ای به نمایش آخرین بازمانده از نخستین محصولات تولیدشده در این منطقه نیز پرداخته که بازدید از آن رایگان است.