جماعتی‌ به سینما و شبکه نمایش‌خانگی‌ می‌آیند و نگران بازگشت پول نیستند/ رسیدگی به سرمایه‌های مشکوک در حوزه تولید

به گزارش بولتن نیوز، برنامه سینمایی «هفت» با موضوع بررسی سینمای کودک و همچنین شبکه نمایش خانگی روی آنتن زنده شبکه سه سیما رفت.

بهروز افخمی، مجری برنامه «هفت» در ابتدای این برنامه شهادت آتش نشانان جان بر کف در فاجعه «پلاسکو» را تسلیت گفت.

«هفت» در میزگرد ابتدایی خود با حضور ابوالحسن داودی، کارگردان سینما به بررسی سینمای کودک پرداخت. داودی درخصوص رفع توقیف فیلم سینمایی «زادبوم» گفت: بالاخره پس از 8 سال گره هایی که دیگران به این فیلم زده بودند، باز شد. این فیلم هم پرهزینه ترین و هم طولانی ترین فیلمی بود که من ساختم. طی دو سال فیلمبرداری شد. «زادبوم» برای خانوده است اما از آن مصیبت های سینمای ایران شد. من این فیلم را بدلیل بلایایی که به ناحق بر سرش آمده، بیشتر از همه فیلم هایم دوست دارم.

وی افزود: فیلم یک سال است پروانه نمایش گرفته است و برای ابتدای سال آینده قرارداد پخش آن بسته شده است و بعد از نمایش است که برای همگان روشن خواهد شد و داستان فیلم ساده است. سرمایه ملی ما بیش از آنکه نفت، گاز و منابع طبیعی باشد، بنیان خانواده ست که سالهاست از این کشور غارت می شود و در حال متلاشی شدن است.

داودی درباره علت توقیف این فیلم گفت: این فیلم 2 سال از 85 تا 87 تولید شد. چندین جایزه و سیمرغ ازجمله سیمرغ نگاه ملی را در سال 88 کسب کرد. اما سال بعد تفکرات و برداشت های بیمارگونه سبب شد تا جلوی نمایش فیلم گرفته شود. معتقدم «زادبوم» بخاطر موضوعش -نه من- سرمایه ملی محسوب می شود و پس از نمایشش مدیران آن زمان حوزه هنری باید پاسخگو باشند.

کارگردام فیلم سینمایی «سفر جادویی» درخصوص ضعف سال های اخیر ژانر سینمای کودک ایران بیان داشت: من معتقدم به دلیل محدودیت ها و تغییراتی که سینمای پس از انقلاب کرد و مفهومی که از سینما وجود داشت، سینمای کودک آن زمان جایگزین یک جور سینمای خانوادگی شد. دقیقا یک جور ناچاری که در قالب دیگری نمی شد بیان کرد. بسیاری از مسائلی که آن زمان در سینمای کودک و بخشیش در سینمای کمدی بیان می شد، عملا در سینمای بزرگسال نمی شد بیان کرد و دچار ممیزی می شد. شاید یکی از دلایل موفقیت سینمای ایران در خارج از کشور هم همین بود.

وی افزود: مانع عمده در عدم رونق سینمای کودک در این سال ها این است که دیگر آن موضوع عمده ای که بتواند کودکان را به سینما بکشاند، وجود ندارد. جذابیت آن زمان هم یعنی جایگزینی سینمای کودک بجای سینمای خانوادگی، اجتماعی و ملودرام از بین رفته است. امروز کودکان تفریح های دیگری را برای خود برگزیده اند. از طرفی سینمای امروز ما، روش های جذب کننده ای که بتواند اطلاعات بروزتر و بیشتری به کودک بدهد ندارد. آموزش و پرورش ما نیز تلاش و رغبتی برای جذب کودکان برای تماشای سینمای کودک ندارد. این سیستم نسبت به گذشته حتی سنتی تر و فرسوده تر نیز شده است. حال اینکه کودکان امروز خود به شکل های مخرب تری در حال جذب اطلاعات اند. این شکل برخورد - اینکه صورت مسئله را بخواهند به شکلی پاک کنند - از آن جریاناتی است که سینما را می خشکاند.

داودی با بیان آنکه برخی تصور می کنند اگر بخواهند برای بچه ها فیلم بسازند، باید کودکانه حرف بزنند، گفت: برخلاف تصور عمومی اینکه کودکان بسیاری از مسائل را نمی فهمند، آنها به خوبی متوجه می شوند و باید سعی کرد فیلمی همه فهم ساخت.

داودی در پاسخ به این سوال افخمی که چقدر ممکن است تولید فیلم های کودک در گذشته به دغدغه فیلمسازان و اینکه خود کارگردانان فرزندانی در سنین کودکی داشتند مرتبط می شد، بیان داشت: من خودم ناخودآگاه زمانی به سراغ فیلمی با موضوع جوانان یعنی «تقاطع» رفتم که فرزندانم جوان شده بودند. یا فیلم «سفر جادویی» را زمانی ساختم که دخترم 6 ساله بود. این را قبول دارم که به نوعی ما به دغدغه های شخصی خود می پرداختیم. به هر حال احساس نیاز برای تولید یک فیلم از مسائل مهم است و شاید امروز فیلمسازان ما در مقطعی از زندگی نیستند که بیشتر به سراغ سینمای کودک بروند.

وی افزود: متولیان سینمای کودک در کشور ما از دیرباز تاکنون همواره به دنبال ترویج یک نسخه از سینمای کودک بوده اند و در سال های اخیر عملا تکاپویی برای رشد این جنس سینما نداشته اند. اساسا ما در فیلم های کودک مان ابتدا باید زمینه سرگرمی را برای کودک، نوجوان و خانواده به وجود بیاوریم. متاسفانه هنوز وقتی می خواهیم از سینمای کودک حرف بزنیم، به 30 سال پیش باز می گردیم و فکر می کنیم باید از سینمای خانواده جدا کنیم و کودکانه حرف بزنیم و فیلم بسازیم.

کارگردان «سفر جادویی» نهایتا بیان داشت: امروز حتی برای فیلمسازان اول ما، سینمای اجتماعی بیشترین جذابیت را دارد. اینکه چطور باید این انگیزش را در سینماگران به وجود آورد مسئله ای است که باید بدان فکر کرد و اندیشید.

«هفت» در ادامه در میزگردی با حضور غلامرضا موسوی، عضو هیئت رئیسه شورای عالی تهیه کنندگان سینما و حسین پارسایی، مدیرکل دفتر نمایش خانگی، به بررسی شبکه نمایش خانگی پرداخت.

غلامرضا موسوی گفت: 2 سال پیش در محاسابتم متوجه شدم جماعتی به سینما یا نمایش خانگی می آیند و اصلا نگران بازگشت پول خود نیستند. خب گاهی با افرادی برخورد می کردیم که سینما را بخاطر مسائل حاشیه ای و شهرتش می خواستند، اما اینکه شخصی میلیاردها تومان پول به میان بیاورد و ضرر کند، اما خیالش نباشد، جای تعجب داشت.

این تهیه کننده افزود: موردی بود که یک فرد با خرید یک مجتمع 40 میلیاردی آن را 160 میلیارد تومان بیشتر به یک بانک فروخت. این فرد که در یک معامله خود دو برابر بیشتر از چرخه یک سال سینمای ایران درآمد کسب کرده است و معلوم نیست همان 40 میلیارد را هم با پول بانک بدست آورده یا خیر، برای پاک کردن پولش سراغ سینما می آید. پولشویی از اینجا شروع می شود. او باید این پول را توجیه کند. اگر پول شما سالم باشد وارد هر شغلی شود ریال به ریالش حساب کتاب دارد. یکهو دستمزدها را دوبرابر می کند و ضرر و زیان برایش مهم نیست.

در ادامه حسین پارسایی نیز بیان داشت: اعتبار سینمای ایران سبب می شود که برخی سرمایه های کلان خود را به این سمت سرازیر کنند. اما آیا این سرمایه های مشکوک صرفا شامل شبکه های نمایش خانگی است یا وارد تولید سینما نیز شده است؟ مسئولیت بررسی و نظارت و برخورد با این مشکل با کیست؟ اساسا هدف چیست؟ من فکر می کنم این آمدوشد سرمایه های مشکوک، بیش از 2 سال پیش  قدمت دارد.

وی با طرح این سوال که اساسا رسیدگی به سرمایه های مشکوک در حوزه تولید برعهده کیست خاطرنشان کرد: آسیب این مسئله اساسا به همه جای سینما وارد است. مسئله پولشویی خوب نیست و ما نیز اذعان داریم اما ما در دفتر نمایش خانگی اجازه نداریم بدون حکم مرجع قضایی وارد شویم. بحث سرمایه گذار و تهیه کننده بسیار متفاوت است و در بسیاری از موارد، این تهیه کنندگان هستند که راه را برای برخی سرمایه گذاران باز می کنند.

در ادامه موسوی بان داشت: ما در صنف تهیه کنندگان چندی پیش نامه ای به آقای ایوبی نوشتیم و درباره دستمزدهای بالای برخی از این پروژه ها، هشدار دادیم. وقتی کنترل این دستمزدها را صنف برعهده می گیرد، اینجا آنجایی که می شود فیلم را کنترل کرد. بحث این است که طرف بداند اگر بخواهد ورود ممنوع بیاید، یک نفر هست که جلویش را بگیرد. یکی از جاهایی که می تواند این مستندات را روشن کند، صنف است که بسیار پیچیده نیست اما بعد از آن نیاز به برخورد قانونی است که بنظرم وظیفه دولت است که وورد کند.

پارسایی بیان داشت: من در دفتر نمایش خانگی مجاز نیستم برای مشروع یا غیرمشروع بودن سرمایه یک سرمایه گذار استعلام کنم. اصلا از کجا استعلام کنم؟ ما چه دستورالعمل بازدارنده ای داریم که چنین مسئله ای رخ ندهد؟ لذا هرگونه مداخله به ترتیبی که سبب شود دخالت های دولت در کار بخش خصوصی بیش از پیش شود، ضرر دارد. پیشنهادات شما از این جنس است.

موسوی پاسخ داد: شروع این فرآیند، از تقاضا و اعطای «پروانه ساخت» است که به تهیه کننده داده می شود. لذا می توان او را تفهیم کرد و در این گام بررسی ها را شکل داد. اصرار ما این است که تهیه کنندگان پروانه شان را از شورای عالی ارائه کنند. ما می توانیم او را تفهیم کنیم که اگر شما دستمزدها را بالا ببری، چه لطمه ای به صنف و همکاران خود می زنی تا او این وکالت را به صنف بدهد تا در صورت تخلف با او برخورد شود. همچنین صنف می تواند در تشخیص تهیه کنندگان و تعیین صلاحت آنها کمک کند.

پارسایی پاسخ داد: مطمئن باشید حتی اگر از فردا قانون کنیم تهیه کننده قرارداد همه عوامل را باید ارائه کند اما این باور را نداشته باشد که با تصمیمات نابجا و ارقام بیشتر، چه لطمه ای را به سینما و آینده آن می زند، نتایج سوری و ساختگی خواهد شد و ارزشی نخواهد داشت و اتفاقی در واقعیت رخ نخواهد داد. باید صنف همان کاری را بکند که در همه جایی دنیا رخ می دهد. نه تنها توصیه، بلکه بایکوت کردن یا حذف یک فرد.

غلامرضا موسوی در پاسخ به این سوال افخمی که آیا شورای صنفی قاطعیت و توانایی برخورد با پولشویی را دارد، گفت: یکسری مسئولیت خواسته یا ناخواسته برای دولت تعریف شده است که با آن مقاومت می شود. مثلا از آقای ایوبی خواستیم که هرگونه کمک یا وامی به تهیه کننده ای داده می شود، اعلام رسمی شود تا شفاف شود. هرچند اصل قضیه را پذیرفته اند، اما اقدامی صورت نگرفته است. اگر همین بحث های من و حمایت های هم صنف های من نبود، برخی از بازیگران مطرحی که در پروژه های هنگفت پولشویی حضور یافتند مجبور به پاسخگویی به افکار عمومی نمی شدند. ما می گوییم تهیه کنندگانی که می خواهند کار کنند باید با معرفی نامه های شورای صنفی خود بروند.

حسین پارسایی خاطرنشان کرد: من اعتقادم بر این است که شورای صنفی می تواند هم هدایتگر باشد و هم بازدارنده. اما اینکه ضوابط و مقررات چقدر اجازه می دهد که اختیارات ما به صنف منتقل شود، باید کارشناسی شود و معتقدم این تعامل باید بیشتر شود. توصیه، خیلی خوب و بازدارنده است و اگر کسی به خرد اعضای شورا بی توجه باشد، آسیب می بیند. اما ما چه زمانی می فهمیم؟ زمانی که سریال خوابیده است. در مجموع 2 سریال متوقف شده است که هر دو برای یک سرمایه گذار بوده است. بیشترین صدمات پولشویی نیز به شبکه نمایش خانگی وارد شد. پس باید فرای توصیه عمل کرد.

وی نهایتا بیان داشت: اخیرا مد شده فیلم های تلویزیونی دهه 60 با کیفیت بد و تاریخ مصرف گذشته با چهره بازیگران مطرح امروزی را خریداری کرده و به کیفیت گزاف وارد بازار می کنند یا از طرح جلدهایی بهره می برند که اصلا برای فیلم دیگری ست که در تلاشیم به شدت با این مسائل برخورد کنیم.

برنامه سینمایی «هفت» با اجرا و سردبیری بهروز افخمی هر هفته جمعه شب ها روی آنتن زنده شبکه سه سیما می رود.