ده نتیجه کودتای دیشب ترکیه / آیا کودتا سناریو بود؟‎

گروه بین الملل: شب گذشته ترکیه شاهد یک تحول بزرگ سیاسی بود.نیم ساعت مانده به نیمه های شب گروهی در ارتش اعلام کردند که کنترل امور را برعهده گرفته و ناقضان قانون اساسی را به دادگاه خواهد کشاند.

به گزارش بولتن نیوز،دولت حزب عدالت و توسعه اعلام کرد امریکاییها کمک کرده اند بخشی از هواداران جناح فتح الله گولن دست به کودتا بزنند و بزودی با کودتاچیان برخورد خواهد شد. کودتاچیان ابتدا به ساکن موفق شدند شبکه رسمی دولت ترکیه را کنترل کرده و بیانیه خود را برای مردم بخوانند.اردوغان که در مارماریس بود اعلام کرد بزودی به آنکارا برمی گردد و از مردم خواست به خیابانها ریخته و با کودتاچیان مقابله کنند. بسیاری از روحانیون مساجد هم از بلندگوهای مساجد استفاده کرده و از مردم خواستند به کمک دولت بشتابند.

رئیس‌جمهوری ترکیه با بیان اینکه وی همچنان فرمانده کل قوا در کشور است، اظهار کرد که کودتاچیان بهای سنگینی را بابت اقدامی که انجام داده‌اند، خواهند پرداخت.

اردوغان اظهار کرد: کاملاً مشخص است که اقدام روی‌ داده یک کودتاست و من منتظر این هستم که همه‌ی مردم ما به میادین و خیابان‌ها بیایند. ما در کنار یکدیگر می‌توانیم پاسخ لازم و کافی را بدهیم. مشخص است که این کودتا در یک ساختار موازی (جنبش گولن) مدیریت و رهبری شده است.

سخنان اردوغان پس از ورود به استانبول

با گذشت نزدیک به پنج ساعت از اعلام کودتا، رئیس جمهور ترکیه پس از فرود در فرودگاه آتاتورک استانبول، با حضور در جمع مردم، کودتای این کشور را شکست‌خورده خواند.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در جمع مردم استانبول با تاکید بر شکست کودتا گفت: دست در دست ملت ترک به جنایتکاران درس عبرت خواهیم داد.

اردوغان گفت: کودتاگران با هر گرایش و وابستگی با پاسخ مناسب روبه رو خواهند شد. وی افزود کودتاگران وحدت کشور را هدف قرار دادند.

وی در این کنفرانس خبری گفت: برخی در ارتش ترکیه از پنسیلوانیا یعنی محل سکونت فتح‌الله گولن دستور گرفته‌اند. این کودتا نشان داد که سازمان گولن تروریستی است. گروهی کوچک از نظامیان مردم را هدف قرار دادند و نیروهای مسلح ترکیه با کمک نیروهای پلیس توانستند بر آن‌ها مسلط شوند و این کسانی که این اقدام خائنانه را انجام دادند بهای کار خود را خواهند پرداخت.

رئیس جمهوری ترکیه تأکید کرد: این یک مسئله‌ای بود که باعث شد نیروهای مسلح ترکیه دست به دست هم دهند و کنترل را در دست بگیرند. این اقدام پیش از نشست نظامی کشور انجام شد و این سوال را ایجاد کرد که چرا اکنون این مسئله باید رخ دهد اما گویا عاملان نمی‌دانستند که ترکیه، ترکیه قدیم نیست و آن‌ها هر کاری انجام دهند نمی‌توانند به اهداف خود دست پیدا کنند.

اردوغان با تأکید بر حضور خود در فرودگاه آتاتورک ادامه داد: ما اکنون در فرودگاه آتاتورک هستیم و تنها در مدت کوتاهی این اتفاقات رخ داد. ما تنها مدت کوتاهی شاهد حملات این گروه و کنترل آن‌ها بر فرودگاه بودیم. اکنون با وجود اینکه زمانی از حملات داعش نمی‌گذرد شاهد قدرت موازی هستیم که با اقدامات نظامی تلاش می‌کند به اهداف خود برسد. اما ما این اجازه را نخواهیم داد.

رئیس جمهور ترکیه درباره اقدامات فعلی ارتش کشور گفت: جنگنده‌های ترکیه اکنون به مأموریت خود ادامه می‌دهند و از ملت ترکیه دفاع می‌کنند. من در جای دیگری بودم و از آن‌جا اوضاع را رصد می‌کردم. شورشیان تلاش کردند تا به مقر ریاست جمهوری و سازمان اطلاعات حمله کنند که ناکام ماندند.

اردوغان خطاب به ارتش و رؤسای سه‌گانه قوای نظامی گفت: من به شما اعتماد دارم. شما از جان مردم دفاع می‌کنید. برخی از نظامیانی که این کار را انجام داده‌اند خائنند. این افسران دون‌پایه در ارتش ترکیه جایی ندارند. ارتش ترکیه از ملت ترکیه دفاع می‌کند و شما در کنار ملت هستید و از مردم حمایت می‌کنید و ملت ترکیه به شما افتخار می‌کند.

اردوغان گفت: برخی نمی‌خواهند ترکیه متحد باشد. اما به اهداف خود نمی‌رسند و این گروه کوچک با ملت ترکیه می‌جنگند و ما با قدرت به کار خود ادامه می‌دهیم و وزرای دولت، در کابینه حاضر خواهند شد و این‌گونه نیست که شورشیان می‌خواهند. ما در اینجا حضور داریم و مردم در حمایت از دولت حاضر شده‌اند.
ساختمان پارلمان در آنکارا که از بامداد محل درگیری و انفجار بود برای مدتی در اختیار کودتاچیان قرار گرفت اما در نهایت با کشته شدن ۱۶ سرباز از کنترل عوامل کودتا در آمد.

تنگه بسفر در استانبول هم که برای مدتی بسته شده بود مجددا بازگشایی شد. شبکه سی‌ان‌ان ترک اعلام کرد تلاش کودتا را دادستان نظامی کل با حمایت ۴۶ افسر عالیرتبه ترکیه بر عهده داشتند و اجرای کننده آن دو فرمانده نیروی هوایی و زمینی بودند.

اکرم چاغلار، مقام سوم ارتش ترکیه هم در شهر ارزینجان دستگیر شد. تاکنون ۳۴ تن از مقامات ارتش از جمله ۵ ژنرال و ۲۹ سرهنگ عزل شده‌اند.

هم‌چنین دادستانی ترکیه دستور بازداشت تعدادی از اعضای شورای عالی قضات را صادر کرده است.

هم‌زمان ده‌ها سرباز شرکت کننده در کودتا سلاح خود را در استانبول تحویل دادند.
رسانه‌های خبری اعلام کرده‌اند که تاکنون دستکم  ۱۹۴تن کشته و  2839 تن دیگر زخمی شده‌اند.

این در حالی است که نخست‌وزیر ترکیه تعداد کشته‌ها را 161 تن اعلام کرده است.

هم‌چنین اعلام شد بنعالی ییلدیریم، نخست وزیر ترکیه "امیت دوندار" فرمانده اول ارتش ترکیه را به طور موقت جانشین "خلوصی آکار" رییس ستاد مشترک ارتش کرد که وضعیتش نامشخص بود اما وی سرانجام از دست کودتاچیان آزاد شد و ظاهرا به سر کارش بازگشته است.

هم زمان دوندار گفت: بسیاری از نظامیان کشور به نقاط غیر معمول برده شدند. کسانی که به دولت و ملت ترکیه خیانت کرده‌اند به هیچ وجه در نیروهای مسلح ترکیه باقی نخواهند ماند و کودتا به طور کامل شکست خورده است. وی تاکید کرد: نیروهای مسلح ترکیه مصمم به نابودی ساختار موازی هستند.

پارلمان ترکیه نیز یک جلسه فوق‌العاده برگزار کرده است.

هم‌زمان اعلام شد تمام مرزهای ترکیه بسته می‌شود تا از خروج و فرار احتمالی کودتاچیان جلوگیری شود.

محمد موذن اوغلو، معاون دبیرکل حزب عدالت و توسعه نیز از بررسی احیای مجازات اعدام خبر داد.

وی گفت: احتمالا مجازات اعدام علیه عاملان کودتا اجرا شود.

بنعالی ییلدیریم، نخست‌وزیر ترکیه در سخنانی در کاخ ریاست‌جمهوری چانکایا در آنکارا  کودتا را لکه ننگی بر دموکراسی ترکیه دانست.

وی تاکید کرد: ملت ترکیه هرگز امتیاز دهی نمی‌کند. ترکیه بهترین جواب را به تروریست‌ها داد.  از پیشانی مردمی که با پرچم‌های تریکه به میدان آمدند و در برابر کودتای تروریستی افراد وابسته به ساختار موازی استوار ایستادند بوسه می‌زنم.

وی در ادامه با نیروهای پلیس کشته شده در درگیری‌های مرتبط با کودتا ابراز همدردی کرد.

در همین حال "گلنور آیبت" رئیس دپارتمان علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه باغچه‌شهیر استانبول در مورد شکست کودتا این دلایل را در مصاحبه با بی‌بی‌سی مطرح کرده است:

تعداد کمی از سربازان در این عملیات شرکت داشتند. فرماندهان ارتش به صراحت از آن انتقاد کردند. مردم برای مخالفت با آن به خیابان‌ها ریختند.
سرانجام مردم به خیابانها آمده و کودتا در ظرف چند ساعت با شکست روبرو شد.
اگرچه هنوز زوایای این کودتا هنوز روشن نشده است اما نتیجه پایانی صددرصد به نفع اردوغان تمام شد و باید انتظار داشت که از این به بعد؛

1- مخالفین اردوغان برای مدتها راهی زندان خواهند شد و مشروعیت این سرکوب بوسیله کودتا فراهم شده و دیگر ترکیه هزینه ای بابت سرکوب نخواهد داد.
2- اردوغان باردیگر موفق شد با نشان دادن تهدید به مردم طرفداران خود را منسجم تر کرده و پیش زمینه های حاکمیت خود را بر حزب بصورت تمام قد تثبیت کند.
3- مردم ترکیه به این نتیجه رسانده شدند که تهدید هنوز بیخ گوش آنهاست و باید از حزب و حاکمانش حمایت کنند.
4- اردوغان این مجوز را بدست آورد که برای اصلاح قانون اساسی هرچه سریعتر اقدام کند و کسی هم مخالف وی نباشد.
5- شب گذشته یک شوی بسیار بزرگ به نفع اردوغان راه اندازی شد که اگر بصورت عادی این کار می شد هیچ وقت چنین نتیجه ای به همراه نمی داشت.
6- بعد از سرکوب گولن و کردها اردوغان و میت این مجوز را بدست آوردند که اصلاحات اساسی در ساختار ارتش به منظور اردوغانیزه شدن کامل صورت گیرد.
7- کشورهای اروپایی و حتی آمریکا دیگر این مجوز را نخواهند داشت دولت اردوغان را به نقض حقوق بشر متهم کند .
8- حزب عدالت و توسعه مسیر حاکمیت خود را بر تمام جریانات داخل ترکیه سرعت خواهد بخشید و احزاب اپوزیسیون دیگر تنها به این فکر خواهند بود که در امان باقی بمانند.
9- بدین ترتیب اردوغان از یک فرد دیکتاتور گونه به یک شخص ضد کودتاچی معروف شده و عقبه تلخ وی در مبارزه با مخالفین به یکباره به تاریخ خواهد پیوست.
10- کسانی که در فکر کودتا هستند برای مدتها فراموش خواهند کرد که می توانند از این راهکار به حاکمیت برسند.