مقام پیشین آژانس: ذرات اورانیوم در پارچين، نشانی از فعالیت هسته‌ای اعلام نشده ايران است

هاینونن نوشت: در دوم دسامبر سال ۲۰۱۵، آژانس بین المللی انرژی اتمی ارزیابی خود را درباره مسائل مهم گذشته و حال مرتبط با برنامه اتمی ایران و ابعاد احتمالی نظامی آن منتشر کرد. در پاورقی آن جزئیات مهمی نهفته است و آن وجود ذرات اورانیوم ایجاد شده به دست انسان در مجتمع نظامی پارچین است. هفته گذشته جی سولمون، خبرنگار نشریه وال استریت ژورنال، گزارش داد که مقامات آمریکا می‌گویند که این ذرات احتمالا با فعالیت‌های تسلیحاتی اتمی پیشین مرتبط هستند که این به نوبه خود حتی سوالات بیشتری را مطرح می‌کند. برای مثال مواد اتمی که برای فعالیت‌های اتمی تسلیحاتی استفاده شدند هم اکنون کجا هستند و چه منبعی این ذرات را در پارچین پیدا کرده است؟ این سوال که آیا ایران هنوز مواد اتمی اعلام نشده دارد یا نه بسیار مهم است. 

نویسنده این یادداشت مغرضانه در ادامه نوشت: از سال ۲۰۰۴ تاکنون آژانس بین المللی انرژی اتمی به دنبال پاسخ ایران درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه اتمی‌اش بوده است. تمرکز اصلی این تحقیقات بر روی آزمایش‌های هیدرودینامیک در یک آزمایش با مواد منفجره قوی در ساختمانی در پارچین بوده است. ایران زمینه دسترسی آژانس به این تاسیسات را دو بار در سال ۲۰۰۵ فراهم کرد، اما آژانس از اطلاعات مربوط به انفجارهای مواد منفجره قوی که بعدا فاش شد بی‌اطلاع بود. در سال ۲۰۱۱ آژانس خواهان شفاف سازی راجع به این اتاق آزمایش در پارچین شد. آژانس زمانی که نتوانست پاسخی برای این سوال پیدا کند خواهان دسترسی به این مکان در سال ۲۰۱۲ شد، اما ایران این درخواست را رد کرد. در عوض تهران مبادرت به تغییرات و عملیات پاکسازی و از جمله پوشاندن ساختمان اصلی و همچنین برداشتن، جایگزینی و نوسازی دیوارهای سازه‌ها و بخشی از سقف ساختمان کرد. 

تصاویر هوایی بعد‌ها نشان داد که پنج ساختمان دیگر در مجاورت این ساختمان در آن زمان تخریب شده بودند و همچنین نشانه‌هایی از پوشاندن و محوطه سازی در اطراف این مکان به چشم می‌خورد. 

در چهاردهم ژوئیه (تیر-مرداد) سال ۲۰۱۵ همزمان با توافق هسته‌ای، آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران بر سر نقشه راهی که بتواند به مسائل مهم از جمله مرتبط با پارچین پاسخ دهد، توافق کردند. بر اساس این توافق، تهران نمونه گیری زیست محیطی را انجام داد و در این حال آژانس از راه دور بر این موضوع نظارت کرد. مقامات ایران اعلام کرده‌اند که از ساختمان شناسایی شده همیشه برای ذخیره کردن مواد شیمیایی مورد استفاده در مواد منفجره استفاده می‌شده است. به هرحال، نمونه‌های زیست محیطی گرفته شده حاوی ترکیبات مواد منفجره یا مواد تشکیل دهنده مرتبط با این مواد نبود و نمی‌توانست این توجیه ایران را تایید کند و بیشتر نمونه‌های گرفته شده ذرات شیمیایی اصلاح شده از اورانیوم طبیعی را نشان می‌داد. این مقدار کم از این نوع ذرات با این ترکیب عناصر و ساختار آن‌ها برای اینکه کاملا این مکان را به فعالیت‌های اتمی ربط دهد، ناکافی هستند. اما با این وجود آژانس بین المللی انرژی اتمی نتیجه گیری کرده است که اطلاعات فراهم شده از طرف ایران درباره استفاده از این ساختمان ادعاهای این کشور را توجیه نمی‌کند. 

در ادامه این یادداشت آمده است: در حالیکه یافته‌های تحقیقاتی آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره پارچین مهم هستند، پیگیری این فرآیند هم بسیار مهم است. به هرحال آژانس تاکنون مشخص نکرده است که چه اقدامی برای اثبات این موضوع انجام داده است. این پیگیری رویه‌ای استاندارد بر اساس پادمان‌های جامع است که بر اساس آن‌ها لازم است که هر کشوری تمامی مواد اتمی خود را در تمامی قلمروش اعلام کند. گزارش ماه دسامبر آژانس، گزارش روز اجرایی سازی و دو گزارش بعدی پیش از روز اجرایی سازی خواهان شفاف سازی و نمونه برداری دوباره نشده‌اند. 

در ماه دسامبر سال ۲۰۱۵ شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی بررسی‌های خود را درباره مسائل مرتبط با بعد احتمالی نظامی برنامه اتمی ایران بست، اما آژانش هنوز این تعهد را دارد که ماموریت راستی آزمایی پادمانی خود را تحت موافقتنامه پادمان‌های جامع انجام دهد. وجود احتمالی اورانیوم اعلام نشده در پارچین در بطن این موضوع قرار داد. این وظیفه دبیر خانه آژانس است که به شورای حکام کار راستی آزمایی خود را گزارش دهد. آژانس باید به روشی شفاف پیگیریهای خود را در رابطه با جامعیت و صحت ادعاهای ایران انجام دهد. بر اساس مفاد موافقتنامه پادمان‌های جامع، برخی از یافته‌ها و اماکن مرتبط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه اتمی ایران در پارچین موضوعات مهمی هستند.