چرا سینمای ایران نتوانست به امام خمینی ادای دین کند؟

گروه فرهنگ و هنر: شخصیت حضرت امام خمینی به عنوان بنیانگذار جمهوری اسلامی همواره در عرصه جهانی از جایگاه بلندی برخوردار بوده و نمی توان از آن به سادگی گذشت، شخصیتی که از همه جهات یک الگو برای زندگی و حکومت است و می تواند در پیشرفت جامعه و مدیریت درست حکومت موثر باشد. شخصیتی که حتی در عرصه هنری نیز سخنان راهبردی دارد و توانسته هنر کشور را به پیش برد. نمونه آن سینمای ایران که قطعا بقای خود را مدیون جمله حکیمانه و عمیق امام است، اما سینمای ایران چگونه دِین خود را به این شخصیت عظیم الشان ادا کرده است؟


به گزارش بولتن نیوز، متاسفانه سینمای ایران در 27 سال گذشته نتوانسته اثری در شان بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران تولید کند و چند اثری که تولید شده نیز، یا چنان قدرت کیفی نداشتند یا به مرحله اکران یا پخش نرسیده اند. آثاری که تا کنون در خصوص شخصیت و زندگی حضرت امام خمینی تولید شده به قرار زیر است:

«آفتاب و زمین»، کارگردان: جواد شمقدری، شبکه دو سیما

«صنوبر»، کارگردان: مجتبی راعی، شبکه یک سیما

مستند «روح الله»، کارگردان: محمد دبوق، تهیه کننده: شبکه تلویزیونی المنار و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس

مستند «سیره عملی امام روح الله»، محصول واحد مرکزی خبر

مسابقه «سیمای آفتاب» با موضوع شخصیت امام خمینی(س)، محصول اداره کل پژوهش و آموزش سیما

" یازده دقیقه و سی ثانیه " به کارگردانی بهروز افخمی، محصول سیمافیلم

"فرزند صبح"، کارگردان: بهروز افخمی

سریال «سال‌های حادثه»، کارگردان: «سعید چاری»، شبکه پنج سیما

سریال «روح الله»، کارگردان: «راما قویدل»، شبکه دو سیما

و سریال «معمای شاه» که بخشی از آن به محوریت شخصیت و زندگی حضرت امام بر می‌گردد با بازی شکرخدا گودرزی این روزها از شبکه یک در حال پخش است و قسمت های مربوط به بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی هنوز شروع نشده است.


در اینجا چند مسئله در خصوص چرایی کمبود تولید و نیز تولید اثری قدرتمند درباره شخصیت و زندگی حضرت امام قابل بررسی است:

در ابتدا باید در نظر گرفت شخصیت حضرت امام مربوط به دوران معاصر است و پرداختن شخصیتی این چنین، نیازمند ریزبینی و عمق نگاهی جامع است تا به خوبی به تصویر در آید چرا که هر فردی که هم عصر ایشان است او را دیده و براساس دیده ها شناختی دارد لذا ورود به آن به شکل ناپخته و سطحی ممکن است اثری مانند آثار گذشته را به همراه داشته باشد.

مسئله بعدی بحث تاریخی در موضوع شخصیت امام است. از آنجایی که تاریخ برداشتهای متفاوتی در هر شخص به همراه دارد ممکن است برداشتهای متفاوت از شخصیت حضرت امام به شناخت وی در افراد منجر شده باشد بنابراین چنانچه کارگردانی مبادرت به ساخت اثری با موضوع شخصیت ایشان کند ممکن است ساخته وی در تناقض با برداشتهای مخاطبان باشد و حواشی به همراه داشته باشد فلذا از اقدام به ساخت چنین اثری منصرف می شود.


چند بعدی بودن یا جامع بودن شخصیت امام باعث شده بسیاری از سینمایی ها در اقدام به ساخت این اثر کمی سخت بگیرند چرا که اگر بخواهند به یک بعد یا جنبه بپردازند بعد دیگری از شخصیت ایشان پرداخته نمی شود و این نقص شخصیت حضرت امام را برای مخاطب به همراه دارد به ویژه مخاطبی که با یک یعد از شخصیت ایشان ارتباط برقرار کرده است. فردی با عرفان، دیگری با حکمت و خیلی دیگر با شخصیت سیاسی ایشان، و در این میان کارگردانی موفق است که نگاهی عمیق به شخصیت عمیق بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران داشته باشد که اگر این گونه نباشد شاید مخالفت های زیادی را در اینکه چرا جامع و از همه بعد به این شخصیت پرداخته نشده برای او به همراه داشته باشد. به همین دلیل است که بسیاری از کارگردانان سینمای ایران معتقدند تولید فیلمی با موضوع حضرت امام خمینی کار ساده ای نیست.

مقاطع زمانی و مکان های متفاوت در زندگی امام اعم از خمین، قم، تهران، کویت، نجف، ترکیه، عراق، پاریس و غیره مسئله بعدی است که حکایت از لوکیشن های متعدد و میزانسن های ظریف در ساخت دارد که نیازمند امکانات و هزینه های در خوری است که متاسفانه نیازمند همتی شگرف، دغدغه و دلسوزی شخصیت های هنری و مدیران مرتبط است.

و اما متولیان حفظ و نشر آثار امام: شاید یکی از ارکانی هستند که نقش اساسی در زنده نگه داشتن یاد امام و پرداختن به شخصیت او قبل از اینکه همه چیز دیر شود دارند. نهادی که به جهت برخورداری از منابع متعدد و ارزشمند می تواند از سرمایه های سینمایی و دغدغه مند در حوزه انقلاب و جمهوری اسلامی که به نوعی مورد اطمینان هستند در تولید اثری شگرف استفاده نماید. این نهاد با در اختیار گذاشتن منابع پژوهشی و مدون به فیلمنامه نویسان می تواند راهی روشن را پیش روی سینماگران ایرانی برای ساخت اثری در خور شخصیت بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی که سینما را از خطر حذف رهایی بخشید باز کند.

با وجود همه مسائل بیان شده، بعد از ساخت پیش می آید که یک اثر با ممیزی یا عدم پخش همراه می شود که این تصمیم به جهت نداشتن قانون مدون و صرفا اتکا به تصمیم و سلیقه یک مدیر است. باید قانونی مدون و لازم الاجرا، فصل الخطاب برای تغذیه روحی و فرهنگی مخاطب ایرانی اتخاذ شود.

امیدواریم روزی برسد که سینما و فرهنگ تصویر کشورمان در حوزه پژوهش، تولید و اکران برای مخاطب، به جایگاه عمیقی برسد که بتواند دِین خود را به بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران ادا کند.


منبع: خبرگزاری صبا