اكران «الشهيد» به ياد علامه صدر در جشنواره فجر

گروه فرهنگ و هنر: محمدصادق عابديني: سينماي عراق با دو فيلم سينمايي امسال به جشنواره جهاني فيلم فجر آمده است. حضور كشور عراق در يك فستيوال فيلم در حالي است كه اين كشور سال‌ها به خاطر مشكلات ناشي از اشغال‌گري امريكا و جنگ با تروريسم داراي مشكلات عديده‌اي است.

اين مشكلات باعث شده عراق رشد فرهنگي نداشته باشد و حالا حضور سينماي عراق در رخدادي سينمايي مي‌تواند نويدبخش شكوفايي دوباره فرهنگ و هنر در اين كشور باشد.
 
«الشهيد» فيلمي كه با عشق ساخته شده است

يكي از فيلم‌هاي عراقي حاضر در جشنواره «الشهيد» به نويسندگي و كارگرداني عبدالعليم طاهر است. طاهر در اين فيلم به زندگي يكي از برجسته‌ترين روحانيون انقلابي كشور عراق يعني آيت‌الله شهيد محمدباقر صدر پرداخته است. شهيد صدر داراي جايگاه ويژه‌اي در تاريخ مبارزات مردم عراق با استبداد صدام حسين است كه منجر به انتفاضه سال 1991 شد.

اين در حالي است كه شهيد باقر صدر در سال 1980 (1359) توسط رژيم بعث عراق به شهادت رسيده بود، اما محبوبيت وي در ميان مردم عراق باعث شد تا راه وي در مبارزه با صدام حسين ادامه داشته باشد. با گذشت 35 سال از شهادت اين عالم شيعه يكي از دلدادگان به مكتب شهيد صدر به نام عبدالعليم طاهر فيلمي از زندگي اين شهيد را به تصوير كشيده است.

اين كارگردان عراقي كه مدت‌ها به دنبال جلب حمايت نهاد‌هاي فرهنگي كشور عراق براي ساخت اين فيلم بوده است، بعد از آنكه از جلب حمايت‌ها نااميد مي‌شود با كمك برادرش و فروش زمين شخصي‌اش هزينه ساخت فيلم را تأمين مي‌كند.

«الشهيد» تا به حال اكران رسمي نداشته و اولين حضور خارجي آن و به نوعي رونمايي رسمي از فيلم در جشنواره جهاني فيلم فجر صورت مي‌گيرد. طاهر درباره ساخت فيلم «الشهيد» مي‌گويد: كارگرداني نه حرفه من و نه تحصيلاتم در اين رابطه بوده است و نه حتي به صورت حرفه‌اي دوره‌اي را گذرانده‌ام، تحصيلات من در رشته مهندسي است و هيچ ارتباطي با فيلمسازي نداشته است.

من از آن جهت كه تحت تأثير ايدئولوژي شهيد صدر بودم و يك انقلابي بودم به سراغ اين ايده براي ساخت فيلمي در مورد شهيد صدر رفتم چون من خودم را يك انقلابي مي‌دانم نه يك كارگردان.

سينماپرس در تحليل درباره اين فيلم مي‌نويسد: فيلم الشهيد با روايتي خطي و ساده زندگي مجاهدانه و سرشار از ايمان و عمل مجتهد بزرگ جهان اسلام، شهيد محمد باقر صدر را روايت مي‌كند كه چگونه در دوران جواني‌اش با تسلطي منحصر به فرد به مسائل فقه و اصول و نيز علوم ديني ديگر، همه عالمان بزرگ ديني عراق را متعجب و مجذوب خود مي‌كند تا اجتهاد او را در سنين جواني به رسميت بشناسند. سپس شرح به قدرت رسيدن صدام در دوران حسن البكر را به سادگي نمايش مي‌دهد تا داستان همچنان حول محور شخصيت محمد باقر صدر بچرخد.
 
استقبال از فيلم «الشهيد»

عبدالعليم طاهر پيش از آنكه به ايران بيايد فيلمش را در چند اكران مردمي و محفلي در عراق به نمايش مي‌گذارد. استقبال مردم از اين فيلم آنقدر بوده است كه بسياري از تماشاگران فيلم در طول اكران آن گريه كرده‌اند.

اين كارگردان نقل مي‌ كند در يكي از اكران‌هاي مردمي در سالني كه 200 صندلي داشته است، استقبال مردم آنقدر بوده است كه حدود 150 نفر هم به صورت ايستاده فيلم را نگاه كردند. اكران اين فيلم در جشنواره فجر نيز با استقبال خوبي روبه‌رو شده و براي حضار در جشنواره هم مضمون فيلم و هم حضور عراق به عنوان كشوري كه در سينما چندان سابقه و شهرتي ندارد، جالب توجه بوده است.
 
جريان مقاومت در سينماي مستقل عرب

حضور جريان سينماي مستقل عرب كه جنبه‌هاي ضد استعماري در آنها به چشم مي‌خورد در سال‌هاي اخير تقويت شده است. دو سال پيش فيلم سينمايي «پادشاه شن‌ها» ساخته نجدت انزور محصول سينماي سوريه در جشنواره فيلم مقاومت رونمايي شد.

اين فيلم كه نگاه بي پرده‌اي به تاريخ شكل‌گيري پادشاهي سعودي را داشته است به دليل فشار‌هاي دولت سعودي بعد از اكران در ايران، امكان حضور در ديگر محافل سينمايي را پيدا نكرد. امسال نيز سينماي عراق با توليد فيلم «الشهيد» نگاه نويي به جريان مقاومت داشته است.

به نظر مي‌رسد جشنواره جهاني فيلم فجر و جشنواره بين‌المللي فيلم مقاومت مي‌توانند با ضريب دادن به اين‌گونه فيلم‌ها باعث شوند تا تك‌نمونه‌هاي موفق سينماي عرب در حوزه مقاومت، به يك جريان مستقل فرهنگي و هنري تبديل شود. هم اكنون چند نهاد فرهنگي در كشورمان در حال مذاكره با عبدالعليم ظاهر هستند تا امكان اكران فيلم «الشهيد» در ايران مهيا شود.

منبع: روزنامه جوان