همه دعا کردند تو بلند شوی...

گروه هنرهای تجسمی، دوستان و خانواده پرویز کلانتری پس از گذشت چند ماه از بیماری این هنرمند پیشکسوت، دور هم جمع شدند و برای سلامتی و بازگشتش به جامعه هنری دعا کردند.

به گزارش بولتن نیوز، گالری «آشیان نقش و مهر» شاهد حضور هنرمندان صاحب‌نامی در حوزه‌های مختلف هنرهای تجسمی بود که برای گرامیداشت پرویز کلانتری، نقاش و تصویرگر پیشکسوت، دور هم جمع شده بودند. آن‌ها هر کدام با مرور خاطرات‌شان از کلانتری و بیان ویژگی‌های شخصیتی و هنری این هنرمند، از او که چند ماه است بر اثر عارضه مغزی در بستر بیماری است، به نیکی یاد کردند.

حسین محجوبی - هنرمند و مدیر گالری «آشیان نقش و مهر» - برای همراهی با خانواده این هنرمند و نیرو بخشیدن به کلانتری برای بهبود سریع‌تر، برنامه‌ای را برای بزرگداشت او به همراه نمایشگاهی گروهی از آثار هنرمندان هم‌دوره‌ی کلانتری در خانه خود برپا کرد.

در این مراسم که عصر جمعه 28 فروردین‌ماه برگزار شد، علاوه بر چهره‌هایی چون اکبر عالمی، محمد سریر، خسرو سینایی، عباس مشهدی‌زاده، نصرالله افجه‌ای، گیزلا وارگا سینایی، مسعود فروتن، بهزاد شیشه‌گران، محمدرضا اصلانی و ...، فرح یوسفی (همسر کلانتری) و نگار کلانتری (فرزند این هنرمند) نیز حضور داشتند.

کلانتری آدم افاده‌ای نیست

در این مراسم اکبر عالمی - چهره فعال در زمینه‌های متنوع هنری - درباره کلانتری گفت: کلانتری در طالقان زندگی‌اش را شروع کرد و بعدها به شیراز و رفت و بسیاری از مناطق ایران را دید. هنر را در دانشکده هنرهای زیبا دنبال کرد. آدمی نبود که او را برای مکتب خاصی بدانیم؛ با این حال آثار پرشکوه و جلال او بر در و دیوار سازمان ملل و موزه‌های بزرگ دنیا می‌درخشد. هر کس یک تابلو از او داشته باشد احساس می‌کند که یک ثروت مادی و معنوی حیرت‌آوری را در کنار خود دارد.

او افزود: کلانتری در یک کلمه افاده‌ای نیست، خاکی است و حسادت در وجود او جای ندارد. شاگردانش عاشق نفس او هستند و زیر سایه او قد ‌کشیدند. او فقط یک نقاش نیست، کاریکاتوریست و نویسنده هم هست و از هر پنجه‌اش یک هنر می‌بارد. همین‌جا از همه شما می‌خواهم دستتان را روی قلبتان بگذارید و برای بهبودی کامل او دعا کنید.

باید بیاید تا حقش را کف دستش بگذاریم!

علی‌اکبر صادقی - هنرمند پیشکسوت نقاش و تصویرگر - نیز با اشاره به آشنایی طولانی مدت خود با کلانتری، گفت: من و پرویز دوست‌های خوبی هستیم و این دوستی از زمان آشنایی‌مان روز به روز بیشتر شد. او یک مناعت خاصی دارد و آن قدر لطیف است که حد ندارد. من بسیار او را دوست دارم و زمانی که جایزه «لاک‌پشت پرنده» را برنده شده بودم از این ناراحت و عصبانی بودم که چرا نام او در آنجا برده نشده است. امیدوارم هر چه زودتر حالش خوب شود و بیاید تا حقش را کف دستش بگذاریم!

نگاه به دنیا از چشمان یک کودک

محمد سریر - رییس هیئت مدیره‌ی خانه موسیقی - در این بزرگداشت درباره این هنرمند پیشکسوت، گفت: من نگاهم به هنرمندان فارغ از سبک کاری و تکنیک‌شان، نگاه به یک انسان است. پرویز کلانتری انسانی است که صفا، صداقت و حس خوب نوجوانی و جوانی را در خود حفظ کرده است؛ با همان پاکی و شفافیت. او همان طور به دنیا نگاه می‌کند که یک کودک نگاه می‌کند. امیدوارم در جلسه بعدی که دور هم هستیم او هم کنارمان باشد.

او افزود: نصف افتخارات کلانتری برای همسر و فرزند اوست که در این شرایط سخت در کار پرویز هستند و از او پرستاری می‌کنند.

کلانتری با هنرش از زندگی لذت برد

خسرو سینایی - کارگردان سینما - نیز از حاضران در این مراسم بود که با اشاره به سفر چند ماه پیش خود با کلانتری، اظهار کرد: چهار پنج ماه پیش که به همراه پرویز کلانتری و چند هنرمند دیگر به سفر رفته بودیم، از بودن در کنار او بسیار لذت بردم. اگرچه از معاشرت با او سیر نشدم، اما از تشنگی و عطشم کم کرد. در طول این سال‌ها که جوان‌ها به من رجوع می‌کنند و شک دارند که هنر را دنبال کنند یا نه، به آن ها می‌گویم اگر برای ثروتمند شدن و مشهور شدن می‌خواهید هنرمند شوید، این کار را نکنید، ولی اگر برای زیباتر زندگی کردن می‌خواهید هنرمند شوید حتما بروید. من دوستانی را در اطرافم می‌بینم که با هنر، زیباتر زندگی کردند و سعادتمند بودند و پرویز کلانتری یکی از آن‌هاست. فارغ از خیلی حس‌ها او با هنرش از زندگی لذت می‌برد و صداقتی که در کار داشت امضای کارهایش شد.

سینایی همچنین گفت: بعضی وقت‌ها زندگی ضربه‌هایی به آدم می‌زند که نه تنها آدم را خرد نمی‌کند؛ بلکه شخص را مصمم‌تر هم می‌کند. سه چهار سال پش که کمرم را عمل کرده بودم، به خودم گفتم به خودت خیانت نکن! کاری را که می‌خواهی و دوست داری را انجام بده. امیدوارم پرویز هم به این آگاهی و سلامت برسد که کارهایی را بکند که دلش می‌خواهد و آرزویش را دارد.

جادو با دست بردن روی بوم

عباس مشهدی‌زاده - پژوهشگر هنر - نیز در این مراسم گفت: منطقه طالقان هنرمندان بزرگی را به مملکت هدیه داده است. یکی از این عزیزترین‌ها پرویز کلانتری است. او و برادر هنرمندش، ایرج کلانتری، را از سال‌ها پیش می‌شناختم. ایرج یک معمار و هنرمند صاحب نظر، فهیم، باسواد و شهرساز است. 75 سال است که دانشکده هنرهای زیبا تاسیس شده و در کل 75 نفر در آن نبوده‌اند که حرف و آورده‌ای از خود داشته باشند، اما کلانتری یکی از هنرمندانی است که بدون بحث، آورده داشت.

او ادامه داد: پرویز کلانتری هر وقت دست روی بوم برده، جادو کرده است. او ایران را به من و شما نشان داده و ایلات و بختیاری‌ها را طوری در کارهایش نشان داده که دوربین غلط می‌کند بخواهد این کار را بکند! می‌بالیم که آثار او در خیلی از موزه‌های دنیا آویخته شده است. او روزی با ما خواهد بود و آرزوی من این است که جمع ما به او انرژی‌ای بدهد که همین حالا بلند شود و با آژانس خودش را به ما برساند.

کلانتری بخش بزرگی از هنر ایران است

کامبیز درمبخش - طراح و کاریکاتوریست - نیز از دیگر هنرمندان حاضر در مراسم بود. او گفت: وظیفه خودم می‌دانم که از حسین محجوبی به خاطر برگزاری این مراسم بزرگداشت برای پرویز کلانتری تشکر کنم. کلانتری یکی از مردان بزرگ این مملکت است. او قبل از این که نقاش باشد، تصویرگر و کاریکاتوریست بود و آثارش در نشریه «چلنگر» به چاپ می‌رسید.

او افزود: او بخش بزرگی از هنر ایران را اشغال کرده است و از هنرمندانی است که آثارش در سازمان ملل و یونسکو وجود دارد. سبک کاری او منحصربه‌فرد است و کلمات نمی‌توانند این هنرمند را تعریف کنند. متاسفم که این اتفاق برای او افتاده است و امیدوارم هر چه زودتر سلامتی‌اش را به دست بیاورد.

عشق و کویر و گنبد و سه‌پایه

نصرالله افجه‌ای - هنرمند پیشکسوت خوشنویسی - نیز با اشاره به همکاری‌اش با کلانتری، اظهار کرد: کلانتری خصوصیات دوران کودکی‌اش را حفظ کرده است. او یک کودک پاک و منزه است. من 25 سال با او در سازمان برنامه همکار بودم و او رییس من بود، اما من شاگرد خوبی برایش نبودم و نمی‌توانستم به آن چیزهایی که بالاتر از فکر من بود و او به آن‌ها اشاره می‌کرد، عمل کنم. ما سفرهای زیادی با هم رفتیم و دلم روشن است که دوباره به میان ما برمی‌گردد.

او بیان کرد: یکی از ویژگی‌های او کار روی معماری ایران و عشق به این عرصه بود. او با همین عشق سه پایه‌اش را به کویر می‌برد و گنبدها و سایه‌ی آن‌ها را در تابلوهایش به ثبت می‌رساند. او را می‌توان در نقاشی کویر یکی از بدعت‌گذاران دانست. شادی این را داریم که او یک روز دوباره پیش ما خواهد بود.

افجه‌ای در حالی که بغض اجازه صحبت کردن به او نمی داد، سخنانش را به پایان برد.

عاشق روحیه کودک‌وار کلانتری بودم

گیزلا وارگا سینایی - هنرمند نقاش - از دیگر سخنرانان این مراسم بود. او با بیان چند ویژگی شخصیتی کلانتری، اظهار کرد: من به چند جمله‌ای اشاره می‌کنم که می‌توان درباره فانتزی بودن و روح کودکی پرویز کلانتری گفت. من عاشق روحیه کودک‌وار پرویز بودم. در سفری که با او به کویر و کیش داشتیم، احساس بزرگی و کوچکی بین ما نبود و طوری رفتار می‌کرد که همدیگر را یکسان حساب می‌کردیم.

این هنرمند همچنین گفت: هنرمند هر چه قدر هم که پیرتر شود باز هم دنیا را با همان چشم کودکی می‌بیند و می‌خواهد در هنرش به آن عوالم برگردد. کلانتری هم همین‌طور بود و در این رابطه یک الگو است. امیدوارم خدا به او شفا و سلامتی بدهد.

آرزو می‌کنم خداوند صدای ما را بشنود

مسعود فروتن - گوینده، کارگردان و مجری تلویزیون - نیز در بزرگداشت پرویز کلانتری، اظهار کرد: من کوچکتر از آن که بخواهم درباره کلانتری حرف بزنم. همیشه سعی کردم تماشاگر خوبی برای آثار او و هنرمندان دیگر باشم. اگر نکته‌ای را نفهمیدم سعی کردم بپرسم و مطالعه کنم و یاد بگیرم. پرویز کلانتری دنیا و دریچه‌ای را جلوی چشم باز کرد که خودمان را ببینیم و بشناسیم. آرزو می‌کنم خداوند صدای ما را بشنود و حال او را خوب کند تا ما دوباره خنده‌های شیرین او را ببینیم.

قهرمان دوران نوجوانی

سپس نوبت ایرج کلانتری - معمار و برادر پرویز کلانتری - به نمایندگی از خانواده این هنرمند بود که سخن بگوید. او گفت: در مقابل این همه صمیمت تنها کاری که می‌توانم بکنم تشکر است. پرویز و دوستان هم دوره‌ی او قهرمانان دوران نوجوانی من بودند و راه‌ها و رهنمودهای خوبی را در دوره‌ای که گرایش‌های تجددطلبانه مد شده بود، به من دادند. همیشه از او یاد گرفتم.

هیچ چیز به اندازه قصه‌های او ماندنی نیست

جمال‌الدین اکرمی دیگر هنرمندی بود که با اشاره به آشنایی اش با کلانتری، گفت:خاطره من با پرویز کلانتری به سال 55 برمی‌گردد که از طرف او در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به یکی از روستاهای گیلان رفتم برای کار. این‌ها برای من فراموش ناشدنی است و بعدها با کارهای او بیشتر آشنا شدم و مقالاتی در رابطه با آن‌ها نوشتم. افتخار من است که ایشان برای کتاب «کودک و تصویر» من مقدمه نوشته‌اند. معتقدم او خیلی کم دیده شد و هیچ چیز به اندازه قصه‌های او ماندنی نیست.

نگاه به زندگی با چهره‌ای پر لبخند

محمدرضا اصلانی - کارگردان و فیلمنامه‌نویس - نیز در این مراسم اظهار کرد: تصور اینکه کلانتری در بیهوشی و کما باشد را ندارم، چون او را همواره هوشیار و خندان دیدم. او هوشیار ما بود و ما را از خواب بیدار می‌کرد. با چهره‌ای پذیرا و پرلبخند به زندگی نگاه می‌کرد و نظر منفی به چیزی نداشت و کاشف نیکی‌ها و درستی‌ها بود.

او افزود: او یکی از بنیانگذاران تصویرگری کتاب کودک بود. این کار او در پرتو نقاشی‌های بعدی‌اش فراموش شد. امیدوارم فضایی ایجاد شود که داستان‌های چاپ نشده او هم چاپ شوند. کارهای او به شدت ایرانی بود، با این حال نباید نگاه سنتی به آثار او داشت، او سنت را واشکافی کرد و شکافت.

هنگام حرف زدن از کلانتری قلبم می‌لرزد

محمدحسن حامدی - سردبیر نشریه هنری تندیس - نیز با اشاره به تاثیر کلانتری بر نسلی از هنرمندان ایرانی، گفت: حضور مستمر پرویز کلانتری در هنر معاصر ما آن‌قدر قوی است که نیاز به توضیح ندارد. او در شاخه‌های مختلف نقاشی، تصویرگری کار کرده است. در نشریه تندیس فصلی با عنوان هنرمندان معاصر وجود دارد که بخش عمده‌ای از نسل دوم هنرمندان نوگرا می‌گویند جرقه اولیه گرایش آن‌ها به نقاشی از تصویرسازی‌های کتاب‌های درسی بوده و 80 درصد آن‌ها روی نام پرویز کلانتری دست می‌گذارند. امیدوارم ذهن پربار و خلاق او به جامعه هنر معاصر ایران برگردد.

حبیب درخشانی نیز در این مراسم اظهار کرد: کلانتری مصداق بارز هماهنگی نظر و عمل است. او سه زبان عبارت، اشارت و عمل را خوب می‌دانست. او یکی از کسانی بود که از شیوه زندگی کردن شان چیزهای زیادی آموختم. هنگام حرف زدن از او قلبم می‌لرزد. بزرگترین درسی که از او گرفتم این بود که نسبت به چیزی بغض نداشت. کارهای او فراتصویری و از زیبایی شناسی متداول لفظی بالاتر بود. او کسی بود که توانست هنر بومی را با هنر معاصر تلفیق کند.

در ادامه سپس ابراهیم جعفری - شاعر - دو شعر از خودش که کلانتری به آن‌ها علاقه خاصی دارد، برای حاضران خواند.

توجه به گوشه‌های پنهان معماری ایران

طاها بهبهانی نیز از دیگر سخنرانان این مراسم بود. او گفت: یکی از ویژگی‌هایی که باعث شد نسل جوان ما با کلانتری آشنا شود توجه او به گوشه‌های پنهان مانده معماری ایران بود. موضوعی که خیلی‌ها به آن بی‌توجه بودند و با دیده تحقیر به آن نگاه می‌کردند. او به این بخش قدرت و ارزش داد. کاری که او با کاهگل کرد و آرک‌ها و گنبدهایی که در کارهایش خلق کرد جان تازه‌ای به معماری فراموش شده ایران بخشید.

بهزاد شیشه‌گران - طراح و گرافیست پیشکسوت - نیز در این مراسم گفت: حضور این تعداد هنرمند سرشناس در مراسم بزرگداشت کلانتری نشان از جایگاه بالای او در جامعه فرهنگی ما دارد. احساس قلبی من این است که اگرچه او در بستر بیماری است، اما در عرصه هنر مملکت ما ایستاده و نفس می‌کشد. همیشه احساس من این بوده که کلانتری با دلی پاک و رقیق در هنرهای تجسمی تاثیرگذار بوده و کارهای او در این زمینه و در جامعه هنری ما نایاب است.

پرویز کلانتری، هنرمند نقاش، نویسنده و روزنامه‌نگار، شامگاه 18 آذرماه به‌دلیل سکته مغزی در بیمارستان بستری شد. این هنرمند متولد 1310 در زنجان و دانش‌آموخته‌ی دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. مدیریت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شرکت در نمایشگاه‌های گروهی و انفرادی متعدد در داخل و خارج از ایران و انتشار چند مجموعه داستان، بخشی از فعالیت‌های کلانتری است. همچنین یکی از آثارش در فهرست تمبرهای ویژه‌ی سازمان ملل به چاپ رسیده و تابلوی مشهور «شهر ایرانی» او در مقر سازمان ملل در نایروبی قرار دارد.