در کنفرانس اندیشکده جینسا با موضوع مذاکرات هسته‌ای چه گذشت؟
به گزارش بولتن نیوز به نقل از اشراف، مؤسسه یهودی امور امنیت ملی در کنفرانسی به تحلیل روند مذاکرات هسته‌ای
ایران و رویکرد آمریکا، غرب و ایران در این مذاکرات پرداخت. اعضای حاضر در
این کنفرانس بیشتر معتقدند که قدرت‌های غربی و به‌ویژه آمریکا از مواضع و
خط‌قرمزهای خود در مورد برنامه هسته‌ای ایران عقب‌نشینی کرده‌اند و در این
مذاکرات امتیازات زیادی را به ایران داده‌اند. این امر باعث شده تا ایران
موضع سرسختانه‌تری را در مذاکرات اتخاذ نماید و تصور کند که هرچقدر که در
این موضوع اصرار بیشتری به خرج دهد، امتیازات بیشتری را از سوی آمریکا
دریافت خواهد کرد. با این حال اعضاء و شرکت‌کنندگان در این کنفرانس بر این
باورند که آمریکا همزمان با ادامه مذاکرات باید اقداماتی همچون تصویب
تحریم‌های در حال انتظار علیه ایران را ترتیب داده و به ایران نشان دهد که
عدم دستیابی به توافق نهایی و همکاری از سوی ایران هزینه‌های بسیار سنگینی
را برای این کشور به همراه خواهد داشت.
■ در کنفرانس برگزارشده به موضوع تمدید مذاکرات هسته‌ای ایران پرداخته شده است ■
مذاکرات هسته‌ای بین ایران و گروه ۱+۵ تا روز سی‌اُم ژوئن ۲۰۱۵ میلادی تمدید شد. در پی این تصمیم، مرکز دفاع و استراتژی «گموندر» به عنوان یکی از مراکز وابسته بهاندیشکده «جینسا» کنفرانس تلفنی را در مورد روند مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ و همچنین گام‌های بعدی احتمالی از سوی آمریکا برگزار نمود. این کنفرانس تلفنی با حضور «دنیس راس» و «اریک الدمن» به عنوان رؤسای «کارگروه ویژه ایران» و همچنین «جان هانا» یکی از اعضای این کارگروه تشکیل شد. این کارشناسان به تحولات اخیری می‌پردازند که به تمدید توافق موقت طرح اقدام مشترک انجامید و همچنین گزینه‌های استراتژیک ایالات‌متحده را برای افزایش احتمال توافق نهایی قابل‌قبول طی هفت ماه آینده بررسی می‌کنند.
■ تلاش آمریکا برای تنزل برنامه هسته‌ای ایران به مراحل ابتداییان بی‌نتیجه ماند ■
- نتیجه آخرین دور مذاکرات را چگونه باید ارزیابی کرد؟
دنیس راس: «ایران برای برآورده کردن خواست دولت اوباما آماده نبود. آمریکا می‌خواست برنامه هسته‌ای ایران را تا جایی به عقب ببرد که بتواند مدت‌زمان یک‌ساله‌ای به دست آورده و در برابر هرگونه احتمال تخطی یا پنهان‌کاری ایران، اقدام مناسبی صورت دهد. معلوم نیست ایران از موضع خود عقب رود زیرا به دنبال شرایط بهتری برای توافق است، شاید هم رهبر ایران تنها توافقی را می‌پذیرد که در آن ما بی‌قیدوشرط تسلیم آنها شده باشیم. پرسش قابل‌توجهی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا مذاکرات به وضع کنونی جدیدی تبدیل شده، و در این صورت، آیا این وضعیت پایدار خواهد بود؟»
■ غرب و آمریکا از خط قرمزهای خود درباره برنامه غنی‌سازی ایران عقب‌نشینی کرده‌اند ■
اریک اِدلمن: « جان کری در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد آنقدر در مسائل سخت و دشوار پیشرفت داشته‌اند که بتوان برای ادعاهای مذاکره‌کنندگان صحت و اعتبار قائل شد. معلوم نیست که آیا آنقدر پیشرفت داشته‌ایم که بتوانیم مدت مذاکرات را تمدید کنیم. دولت اوباما از خط قرمزهای خود درباره برنامه غنی‌سازی ایران عقب‌نشینی کرده، دیگر تلاش نمی‌کند تا با تبدیل تأسیسات اراک به راکتور آب سبک، راه را برای رسیدن ایران به بمب اتمی از طریق پلوتونیوم ببندد، مشخص نیست که آیا موضوع موشک‌های بالستیک ایران کماکان روی میز مذاکره است یا خیر، گروه ۱+۵ هم احتمالاً از خواسته خود برای شفاف‌سازی کامل ایران درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران (PMD) عقب کشیده است. اگر این تحولات تشکیل‌دهنده شرایط کنونی است، آیا چنین شرایطی پایدار است؟ بعلاوه طرح اقدام مشترک با دسته‌ای از مشکلات اجرایی روبروست که تمدید آن را با نگرانی مواجه می‌کند، برای مثال تخلفات ایران و این حقیقت که جزئیات فنی برنامه اجرایی طرح اقدام مشترک علناً اعلام نشده است. این امر موجب افزایش تنش‌ها در توافق نهایی خواهد شد زیرا دولت آمریکا ناگزیر باید بر شفاف‌سازی از سوی ایران تأکید بیشتری بگذارد زیرا می‌تواند برای آگاهی از میزان قابلیت غنی‌سازی ایران سودمند واقع شود».
■ آمریکا در روند مذاکرات امتیازات بسیاری را به ایران اعطاء کرده است ■
جان هانا: «با امتیازات مختلفی که از سوی آمریکا اعطا شده است، نمی‌توان به درستی فهمید که ایران چگونه نتوانسته است به برخی از این امتیازها دست یابد. همچنین برای اعلام پیشرفت قابل‌توجه در محدودسازی اجزای کلیدی برنامه هسته‌ای ایران نمی‌توان راه مناسبی پیدا کرد. نتیجه آن می‌شود که ایران برای رسیدن به توافق آماده نیست. اصرار و اشتیاق جان کری برای دستیابی به توافق می‌تواند جنبه‌ای منفی نیز به همراه داشته باشد، و آن اینکه شاید ایران تصور کند ایالات‌متحده به شدت نیازمند توافق است. این امر به مشکلات باراک اوباما در سیاست خارجه خود می‌افزاید».
■ همزمان با ادامه مذاکرات باید اقداماتی را نیز در جهت مقابله با ایران ترتیب داد ■
آمریکا برای افزایش شانس موفقیت چه کارهایی متفاوتی می‌تواند انجام دهد؟
دنیس راس: «سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا برای دولت اوباما کفایت می‌کند که تنها بر روی معیارهای خود در مورد زمان گریز هسته‌ای یک ساله پافشاری نماید. اگر ما بخواهیم محاسبات ایران را تحت تأثیر قرار دهیم همزمان با ادامه مذاکرات باید اراده و عزم راسخ خود را برای مقابله با این کشور را نیز نشان دهیم. این عمل به ایران نشان خواهد داد که عدم سازش از سوی آنها هزینه‌هایی را در پی خواهد داشت. همچنین باید این موضوع را برای ایران مشخص نماییم که در صورت عدم دستیابی به توافق نهایی، تحریم‌های جدید در انتظار این کشور خواهد بود. ایران باید بداند که در صورت عدم توافق و دستیابی به راه‌حلی برای ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران، هزینه‌های این موضوع افزایش خواهد یافت نه کاهش. ما باید به دنبال راه‌هایی باشیم که از طریق آنها اطمینان حاصل کنیم که ایران علاقه بیشتری به موفقیت دیپلماسی دارد.»
■ دستیابی به توافق نهایی مستلزم تغییر روند مذاکرات و رویکرد آمریکا در این زمینه است ■
اریک ادلمن: «تصور این امر بسیار دشوار است که چگونه می‌توان بدون تغییر مسیر مذاکرات و همچنین محاسبات ایران در مورد اینکه شرایط و منافع مطلوب برای این کشور کدام است به یک توافق نهایی دست یافت. باید اذعان کرد که تاکنون تمامی ابتکارات دیپلماتیک از جانب آمریکا بوده است. اما در مقابل نیز باید توجه داشت که این موضوع باعث شده تا ایران تصور کند هرچقدر که در این موضوع اصرار و لجاجت بیشتری به خرج دهد، امتیازات بیشتری را از سوی آمریکا دریافت خواهد کرد. بنابراین مسئله‌ای که در اینجا مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توان چنین روندی را تغییر داد؟ چگونه می‌توان با این جمله ایران یعنی "این بهترین و آخرین پیشنهاد ماست، انتخاب با خود شماست” مقابله کرد. اگر تحریم‌های بیشتر و یا گزینه‌های نظامی معتبر در صورت شکست دیپلماسی مد نظر قرار نگیرد، بعید است که ایران این اولتیماتوم را جدی بگیرد.»
■ کنگره آمریکا موضع سرسختانه‌تری را در مقابل برنامه هسته‌ای ایران اتخاذ خواهد نمود ■
جان هانا: «با توجه به این واقعیت که توافق موقت جدید نتوانست دست‌کم برخی از مسائل هسته‌ای ایران را حل‌وفصل نماید و از طرفی اقتصاد ایران در این مدت شروح به احیاء دوباره کرد، باید گفت که کنگره جدید آمریکا به توجیه دولت اوباما برای ادامه مذاکرات با دید بسیار منتقدانه و سخت‌گیرانه‌ای خواهد نگریست. کنگره می‌تواند لایحه تحریم‌های در حال انتظاری را تصویب نماید که در صورت عدم پیشرفت‌های قابل‌توجه در بازگرداندن و تنزل عناصر مهم زیرساخت‌های غنی‌سازی در ایران، تحریم‌های جدید و بسیار شدیدی را علیه ایران اعمال نماید. همکاری آمریکا با متحدانش در زمینه اعمال تحریم‌های جدید اهمیت زیادی برای این کشور خواهد داشت، اما باید دید که آیا دولت اوباما در این موضوع همکاری خواهد کرد یا خیر. همکاری دولت اوباما و کنگره آمریکا در زمینه افزایش بودجه نظامی و همچنین اصلاح اشتباهات منزوی‌سازی پیام مهمی را برای ایران به همراه خواهد داشت.»
■ تغییر موضوع و رویکرد اسرائیل نسبت به روند مذاکرات در یک سال گذشته ■
- درباره ایران و روابط آمریکا و اسرائیل:
دنیس راس: «اسرائیل صراحتاً نشان داده است که تمدید مذاکرات را ترجیح می‌دهد. این رویکرد جدید اسرائیل از زمان عکس‌العمل ابتدایی دولت اسرائیل در قبال توافق موقت «طرح اقدام مشترک» تغییرات بسیاری پیدا کرده است. علت این شاید تا حدی به خاطر آن باشد تحریم‌ها نتوانستند آنگونه که آنها در ابتدا تصور می‌کردند تأثیرگذار و مخرب باشند. کار هوشمندانه‌ای که دولت آمریکا می‌تواند انجام دهد این است که موارد زیر را با کنگره و دولت اسرائیل مورد بررسی قرار دهد: اینکه توافق احتمالی چگونه خواهد بود، چه آسیب‌پذیری‌های بالقوه‌ای برای اسرائیل خواهد داشت، و چه اقداماتی باید انجام داد تا ایران حتماً به توافق پایبند بماند.»
جان هانا در پایان عنوان کرد: «خراب شدن روابط سیاسی آمریکا و اسرائیل تأثیرات سویی به همراه داشته است و معلوم نیست دولت اوباما چطور اجازه داده است چنین اتفاقی بیفتد. ما باید با همکاری یکدیگر برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کنیم، نه حمله اسرائیل را.»
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
