ورود ناو جنگی چینی به بندرعباس نشانه چه بود؟

گروه بین الملل، با رشد روزافزون چین در عرصه جهانی و تقویت بیش از پیش جایگاه یوآن به عنوان یک ارز مبادلاتی و ذخیره مطرح در سطح جهان، تفوق دلار بر بازار انرژی جهانی رو به کاهش بوده است. وب سایت zerohedge.com در تحلیلی ورود ناوجنگی چین به بندرعباس در هفته گذشته را نشانه همکاری بیشتر چین با ایران بر علیه دلار و نیز تمایل چین به افزایش نفوذ خود در منطقه خلیج فارس دانسته است، منطقه ای که بزرگترین منابع نفت و گاز جهان را در خود جای داده است. قیمت گذاری انرژی با یوآن ممکن است باعث پایان عمر دلار و سقوط آزاد اقتصاد آمریکا شود.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از Zerohedge، از یک سال پیش که بورس آتی شانگهای قیمت گذاری نفت خام با یوآن را شروع کرد و چین نخستین شلیک «رسمی» به پترودلار را انجام داد، میزان استقبال از کنارگذاشتن دلار از تجارت انرژی جهان فزاینده بوده است (علی رغم فریادهای واشنگتن مبنی بر «منزوی» بودن معامله کنندگان غیر دلاری). با رشد اقتصادی روزافزون چین به عنوان یک قدرت اقتصادی و مهمترین بازار مصرفی صادرات هیدروکربنی خلیج فارس و اتحاد شوروی سابق، ظهور پترویوآن در سال گذشته بارها سرخط اخبار بوده است. پترویوآن می تواند به تفوق دلار بر بازار انرژی جهانی پایان دهد و در پی آن تاثیری عمیق بر جایگاه استراتژیک آمریکا در جهان بگذارد.

طبق گزارش آسوشیتد پرس، برای نخستین بار در تاریخ، چین یک کشتی جنگی خود را به  بندرعباس ایران فرستاده است، درست از طریق تنگه هرمز و با گذر از کنار پایگاه های آمریکا در بحرین و امارات.

دریادار حسین آزاد، فرمانده پایگاه دریایی بندرعباس گفت که در بازدید چهارروزه ای که از شنبه شروع شده است، دو نیروی دریایی تجربیات خود در زمینه نجات دریایی را به اشتراک گذاشته اند.

آزاد گفت:‌« در آخرین روز بازدید و هنگام ترک ایران، کشتی های جنگی چینی یک رزمایش مشترک دوجانبه با ایران برگزار خواهند کرد، و به مبادله اطلاعات و تجربیات به خصوص در مورد عملیات های کمک و نجات خواهند پرداخت.»

این ناو جنگی با همراهی یک کشتی لجستیکی سفر خود را آغاز کرده و قصد دارد به عنوان ماموریت بین المللی مبارزه با دزدان دریایی به خلیج عدن برود.

سال گذشته نیز یک گروه از ناوهای روسی در راه بازگشت از ماموریت خود در اقیانوس آرام به این بندر آمده بودند.

این حرکت همچنین در راستای تلاش های ایران برای برقراری توازن قدرت با ناوهای خارجی حاضر در مناطق نزدیک به تنگه هرمز ارزیابی شده است، گذرگاهی در دهانه خلیج فارس که یک پنجم نفت جهان از آن می گذرد.

ناوگان پنجم دریایی آمریکا در بحرین مستقر است، در سواحل جنوبی خلیج فارس.

تاریخ و منطق هشدار می دهد که اقدامات کنونی بی هدف نیستند. با ظهور پترویوآن، حرکت به سمت یک نظام ارزی چندجانبه تر در بازار انرژی بین المللی شروع شده است، اقدامی که عواقب جدی برای جایگاه دلار خواهد داشت.

با ظهور چین به عنوان یک بازیگر بزرگ در بازار انرژی جهانی، این کشور تلاشهای زیادی برای بین المللی کردن ارز خود انجام داده است. بخش بزرگی از تجارت خارجی چین براساس یوآن قیمت گذاری و پرداخت می شود؛ و انتشار ابزارهای مالی براساس یوآن در حال افزایش است. چین در حال شروع یک مسیر طولانی برای آزادسازی حسابهای سرمایه ای است، اقدامی که برای بین المللی ساختن کامل یوآن ضروری است و امکان انعطاف پذیری بیشتر نرخ یوآن را می دهد. بانک خلق چین اکنون توافقنامه های سوآپ را با بیش از سی بانک مرکزی دیگر منعقد کرده است، این یعنی همین حالا هم یوآن به عنوان ارز ذخیره مورد استفاده است.

سیاستگذاران چینی از «مزیت تصدی» که دلار از آن بهره مند استقبال می کنند؛ هدف آنها این نیست که یوآن جایگزین دلار شود، بلکه هدف این است که یوآن خود را در کنار دلار به عنوان یک ارز مبادلاتی و ذخیره مطرح کند. جدا از مزیت های اقتصادی (مثلا کاهش هزینه مبادلات خارجی کسب و کارهای چینی)، پکن به دلایل استراتژیک می خواهد رشد بیشتر ذخایر دلاری قابل توجه خود را کند سازد.

 چین شاهد رغبت فزاینده آمریکا به ممنوع ساختن دسترسی کشورها به سیستم مالی آمریکا به عنوان یک ابزار سیاست خارجی بوده است، و نگران این است که شاید واشنگتن بخواهد بیشتر از این مساله بهره بگیرد؛ بین المللی سازی یوآن می تواند این آسیب پذیری را کاهش دهد. مهمتر از آن، پکن به اهمیت برتری دلار در قدرت آمریکا واقف است؛ با کنار گذاشتن تدریجی آن، چین می تواند از یکجانبه گرایی بیش از حد آمریکا جلوگیری کند.

چین از دیرباز ابزارهای مالی را در تلاش برای دستیابی به منابع هیدروکربنی خارجی مورد استفاده قرار داده است. اکنون پکن می خواهد که تولید کنندگان عمده انرژی یوآن را به عنوان یک ارز مبادلاتی قبول کنند، از جمله به منظور تسویه هزینه خرید منابع هیدروکربنی از سوی چین، و یوآن را در ذخایر بانک مرکزی خود وارد کنند. تولید کنندگان نفت برای قبول این درخواست دلایل موجهی دارند. چین در آینده نزدیک و دور، بزرگترین بازار مصرفی منابع هیدروکربنی خلیج فارس و شوروی سابق خواهد بود. انتظارات گسترده از رشد ارزش یوآن در بلندمدت باعث می شود انباشته کردن یوآن یک امر معقول باشد و باعث متنوع شدن پورتفوی ارزی کشورها شود. با رایج تر شدن این دیدگاه که آمریکا قدرتی در حال نزول است، چین به عنوان قدرتی در حال ظهور جایگزین دیده می شود.

حتی برای کشورهای خلیج فارس که از دیرباز به واشنگتن به عنوان تضمین کننده امنیت خود وابسته بوده اند، این دیدگاه موجب می شود آنها تلاش کنند روابط نزدیکتری با چین به عنوان یک قدرت استراتژیک بزرگ برقرار کنند. در مورد روسیه، روابط در حال نزول آن با آمریکا موجب همکاری عمیق تر با چین شده است، همکاری بر علیه چیزی که مسکو و پکن آن را یک آمریکای در حال سقوط، اما هنوز هم خطرناک و بیش از حد حساس می دانند.

در چند سال گذشته، چین بخشی از هزینه وارادات نفت خود از ایران را با یوآن پرداخته است. در سال 2012 نیز بانک خلق چین و بانک مرکزی امارات یک قرارداد سوآپ ارزی 5.5 میلیارد دلاری منعقد کردند، که این مساله راه را برای تسویه هزینه صادرات نفت به چین براساس یوآن باز کرد. این مساله تاثیر زیادی در گسترش نفوذ پترویوآن در خلیج فارس خواهد داشت. قرارداد گازی 400 میلیارد دلاری چین و روسیه که امسال منعقد شد امکان تسویه هزینه خرید نفت از روسیه را با یوآن به چین می دهد، این یعنی نقش قابل توجه یوآن در مبادلات گازی بین المللی.