"ترنا بازی" چیست؟ (+عکس)

گروه تئاتر، خانه نمایش «آو» سرداوه‌ای قدیمی که به عنوان یکی از سالن‌های تئاتری فعال است، شامگاه 30 تیر ماه در فضایی سنتی و قهوه‌خانه‌ای، میزبان اجراهایی به مناسبت ماه رمضان بود.

به گزارش بولتن نیوز، در اولین شب از برنامه «تئاتر خانه سنتی آو» نمایش‌ها و اجراهای آیینی سنتی از جمله «ترنا بازی» ، «اجرای موسیقی» و اجرای «مجلس نقالی رومئو و ژولیت» با شکل و شیوه ایرانی،‌ زورخانه‌ای و قهوه خانه‌ای میزبان علاقه‌مندان تئاتری بود.

ساعت 8:30 شب بود که کم کم علاقه‌مندان و تعدادی از هنرمندان تئاتر آیینی سنتی برای صرف افطاری به خانه نمایش «آو» آمدند.

خوردن افطاری و باز کردن روزه روزه‌داران در سرداوه‌ای قدیمی که این روزها حال وهوای سنتی و قهوه‌خانه‌ای پیدا کرده است، می‌تواند تجربه‌ای خاص و متفاوت به حساب ‌بیاید.

سرداوه‌ای که گرچه در نزدیکی میدان فاطمی واقع است، هروقت از پله‌هایش پایین بروی، با سقف کوتاه و دیواره‌های آجری نم کشیده‌اش، مکانی خیال انگیز و به دور از شلوغی‌های زندگی شهری را تداعی می‌کند،چیزی شبیه یک تکه کوچک از سرزمین رویاها که انگار که قرار است آرزوهای بسیار کوچک را برآورده کند.

یک فانوس کوچک و چند کاموا به رنگ‌های آبی ‌، زرد و قرمز‌، بر روی یک پارچه بلند سفید،‌ فضایی است که موسیقی آیینی با تار و تمبک و با اشعاری نافذ که وزن و قافیه‌شان در فضایی که اندکی غم چترش را بر آن انداخته است، قلب‌ها را پیوند بیشتری زده است.

تماشاگران کم کم به اتاقک کناری که درازای بیشتری دارد، راهی می‌شوند. چند تصویر بر دیواره‌ها آویزان است؛ دو لوطی با لباس‌های مخصوص خودشان در رفت و آمدند و استکان و نعلبکی‌های قهوه‌خانه‌ای هم در زاویه‌ای دیگر نمایان‌اند تا سرانجام اجرای مجلس «نقالی رومئو و ژولیت» کار حسین جمالی با بازی مجید رحمتی آغاز می‌شود.

روایت قصه عاشقانه شکسپیر با شیوه‌های ایرانی مثل نقالی ‌، پرده خوانی‌ و موسیقی سنتی، طنزی شیرین را در آن جاری کرد که در بسیاری از لحظات خنده را بر لبان حاضران آورد.

و اما نقطه عطف برنامه که مطمئنا در خاطرات تماشاگران این اجرا باقی خواهد ماند، اجرای برنامه «ترنابازی» با هنرمندی چند پیشکسوت این عرصه بود.

«بعضی فکر می‌کنند ترنا بازی یک حیوان است»

رضا آسمانی از هنرمندان و پیشکسوتان ترنا بازی که بخشی از اجرای این مراسم را برعهده داشت‌، پیش از این اجرا در معرفی این گونه نمایشی توضیح داد: «ترنابازی» مراسمی مخصوص ماه مبارک رمضان است که عده‌ای از عیارها و قدیمی‌ها دور هم جمع می‌شوند تا بازی‌هایی را انجام دهند و گلریزانی داشته باشند و در آخر پولی را که جمع می‌کنند، برای کسی که بارش افتاده است به شکل پنهانی ببرند.

وی ادامه داد: یک بار می‌خواستیم «ترنابازی» را در یک قهوه‌خانه‌ای سنتی و تجملی اجرا کنیم که هیچ کس در آنجا نمی‌دانست ترنابازی چیست. یکی می‌گفت ترنا یک حیوان است و شخص دیگری می‌گفت ترنا یک شهر است.

این هنرمند اضافه کرد: ما 18 سال است که «ترنابازی» را اجرا می‌کنیم و طی سال‌های گذشته در سالن‌هایی از جمله تئاتر شهر و تالار وحدت این بازی را انجام داده‌ایم تا بتوانیم جوان‌ترها را با آن آشنا کنیم.

در این زمان تماشاگران با چای پذیرایی شدند تا کم کم آماده دیدن «ترنابازی» شوند.

در این بازی یک نفر به عنوان حُکم دهنده حاضران را به شکل گروهی به پیش می‌خواند تا در جایگاه مخصوصی بنشینند. دعوت شدگان کف دست‌هایشان را به جلو می‌آورند تا حُکم دهنده به بهانه‌ای از شخص دیگری که وظیفه تنبیه را برعهده دارد، بخواهد که با پارچه یا همان لنگ بلند گره خورده‌اش بر کف دست آنها بزند.

البته این مراسم فقط مخصوص آقایان است و در مراسم دیشب هم تمامی مردان حاضر در این بازی شرکت کردند و همگی ترنا خوردند.

رسم این بازی به این گونه است هر کس پیش از "ترنا" خوردن (تا قبل از اینکه لنگ را به آنها بزنند) نیتی می‌کند و بعد از خوردن "ترنا" حاضران برایش صلواتی می‌فرستند.

آسمانی در توضیح این بازی گفت: البته این بازی قواعد بیشتری دارد، در این بازی سادات،‌ورزشکاران و بچه‌های کوچک و ... ترنا نمی‌خورند، چون دارای حرمت هستند. البته ترنا خوردن خودش یک افتخار است.

این برنامه تا سوم مرداد ماه ساعت 20 و 30 در خانه نمایش «آو» ادامه خواهد داشت.