تفاوت اوراق سلف فرآورده های نفتی با اوراق سلف نفتی

به گزارش بولتن نیوز به نقل از شانا، نگاهی به موضوع سلف و مطرح شدن آن از سوی شرکت ملی نفت ایران تا پیش از روی کار آمدن زنگنه حاوی یک نکته اساسی است که به نظر می رسد باید مورد توجه بیشتر قرار گیرد تا اذهان عمومی بهتر درک کنند که چرا سلفی که بیژن زنگنه با آن موافقت کرده است با  نوع سلفی که قبل از وزارت او مطرح بود کاملا متفاوت است.

در اینجا صالح آبادی اعلام کرده است که وزیر نفت با اجرایی کردن قرارداد سلف فرآورده های نفتی موافقت کرده است و این نشان می دهد که دیگر موضوع سلف نفتی که پیش از این، شورای نگهبان با آن مخالفت کرد و کارشناسان هم در مورد آن نگرانیهای خود را مطرح کرده بودند مطرح نیست.

در موضوع سلف نفتی،  چیزی که بیشتر کارشناسان را آزار می داد این بود که فروش نفت خامی که هنوز استخراج نشده و یک سرمایه ملی است و متعلق به آیندگان نیز هست، به نوعی اجحاف در حقوق نسلهای آینده است و با توجه به درآمدهای هنگفت حاصل از فروش نفت خام در سالهای گذشته، هیچ توجیه اقتصادی برای آن وجود ندارد.

مقوله دیگر در این بخش که اجرایی شدن طرح سلف نفت خام را غیر ممکن می کرد مریوط است به قرار گرفتن سلف در بین عقود اسلامی و تعریفی که برای این عقد از سوی متفکران و علمای اسلامی تبیین شده است.

عقود اسلامی به قالبهای تعیین شده برای روابط حقوقی افراد می‌پردازد. گرچه برخی فقها قرار داد میان افراد را منحصر به همین موارد دانسته‌اند، اما بیشتر فقها معتقدند که خارج از این چارچوب نیز افراد می‌توانند به انعقاد قرار داد بپردازند.

عقود یازده گانه اسلامی عقودی هستند که اقتصاد را در اسلام شکل می دهند و معاملات سلف یکی از این عقود است که به موجب آن می توان محصولات تولیدی آینده بنگاههای اقتصادی را پیش خرید کرد. به شکل کاملتر این که معامله سلف عبارت است از پیش خرید نقدی محصولات واحدهای تولیدی به قیمت معین.

در معامله سلف پیش خرید نقدی محصولات تولیدی آتی در زمان حال و به قیمت معین می تواند از سوی بانکها و دیگر روشهای تامین مالی که توسط دولت تعریف می شود به منظور تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی انجام شود.

تفاوت سلف فرآورده های نفتی  با سلف نفتی

نکته مهم در ماجرای سلف نفتی این است که در اینجا نه واحد تولیدی و نه محصولی برای فروش وجود دارد و چیزی که قرار است به فروش برسد یکی از منابع معدنی کشور به نام نفت خام است که هنوز استخراج نشده و ثروت ملی است و آنچه از فروش آن به صورت خام قرار است به دست آید نیز درآمدی حاصل از ارزش افزوده ناشی از چرخه تولید نیست، بلکه عایدات حاصل از فروش ثروت ملی است که باید برای بازتولید ثروت برای نسلهای آینده سرمایه گذاری شود!.

اما در مقوله سلف فرآوره های نفتی، مشکل مطرح شده در سلف نفت خام وجود ندارد و موضوع پیش خور کردن سرمایه مطرح نیست. در اینجا یک بنگاه اقتصادی به نام پالایشگاه در حال فعالیت است و نفت خام را به هر روشی که بخواهد، یا از داخل یا از خارج از ایران تامین می کند. سپس نفت خام خریداری شده را در یک فرآیند عملیاتی و در طی مراحل مختلف تولید به بنزین، گازوئیل، نفت خام و دیگر محصولات پالایشگاهی بدل کرده و در واقع ارزش افزوده آفرینی می کند.

پالایشگاه یک واحد صنعتی و تولیدی است که در حال کار است و برای سرمایه گذاری و تامین سرمایه در گردش خود می تواند به وسیله قراردادهای سلف فرآوره های نفتی، محصول خود را پیش فروش کند. اما در موضوع سلف نفتی به هیچ وجه محصولی وجود ندارد که بخواهیم با قراردادهای سلف آن را پیش فروش کنیم و موضوع پیش خور کردن ثروت ملی مطرح می شود.

پیمان جنوبی