چه كسي مي داند پورياي ولي كيست؟ افسانه است يا واقعيت؟ آيا كسي بود كه در اين ديار مي زيست يا تنها افسانه بود؟ اين از مواردي است كه نسل ما از آن بي خبر است. گسست فرهنگي موضوعي است كه به نوعي گريبان نسل ما را گرفته و حاصلش اين شده كه مروت و مردانگي را در ستاره هاي آنسوي دنيا جستجو كنيم و گاه به اشتباه از آنها الگو بگيريم.
آمنه سلیمانی: اينجا در شهر خوي از توابع آذربايجان غربي مردي خوابيده است كه نامش براي همه مردم اين مرز و بوم آشناست. نامي كه مترادف صفت پهلواني و مرام جوانمردي است. براي نامش احترام ويژهاي قايل هستند. اصلاً از زماني كه يادمان ميآيد او را پهلوان ايراني معرفي كردهاند كه رفتار و منشش الگويي بود براي مرداني كه ميخواستند در راه پهلواني قدم بردارند.
ردپاي اخلاق و نامش در داستانهاي مادربزرگها و پدربزرگها بارها به گوشمان خورده است. اما همه گفتهها و شنيدهها گويا درهمين قصهها خلاصه شده و تنها شناخت ما از اين نام اين است كه روزي پورياي ولي در اين سرزمين زندگي كرده؛ پهلواني كه برايمان الگو است.
اما به رغم اين شهرت و نامور بودن نامش،گويا غريبهاي در گوشهاي از سرزمين ما خفته است. مردي كه ميشناسيمش اما برايمان ناآشناست. قريبي كه غريب است. آري اينجا مردي خفته است كه همه او را ميشناسند اما مدفنش براي كسي آشنا نيست.
البته از در و ديوار اين آرامگاه و آتشي كه آثار دودش بر در و ديوار نقش بسته است ميتوان گفت: اين مكان براي مردمان بيجا و مكان و معتادان خيلي غريبه نيست. جالب است مدفن «پورياي ولي» پهلوان نامدار ايراني امروز به دليل بيتوجهيها و فراموشيها محل بيتوته بيخانمانها شده است. پس بيدليل نيست كه بگوييم «پورياي ولي» تنها در داستانهايمان خلاصه شده است. به طور حتم اين رسم پهلواني نيست كه پهلوان ايراني را اين گونه تنها بگذاريم تا در اثر بيتوجهيها و بيمسووليتيهايمان كمكم به فراموشي سپرده شود كه چه بسا فراموش هم شده است.
اگر «پورياي ولي» را فراموش نكرده بوديم حداقل امروز برايش آرامگاهي ترتيب ميداديم كه جانپناه ولگردان و معتادان نباشد.
فارغ از اينكه گفته ميشود مدفن اصلي در خيوه ازبكستان است، كدام نهاد بايد تكليف اين مكان را معين كند؟ لذا ابتدا بايد ماندن يا نماندن اين بنا پيگيري شود سپس تصميم به تخريب يا تعمير و مرمت گرفت. هر كدام از اين راهها بهتر است تا اينكه با نام پورياي ولي چنين بازي شود! فدراسيون پهلواني كه خود را متولي اشاعه مرام پهلواني ميداند چگونه ميتواند بيتفاوت باشد؟!
«پورياي ولي» شايد در قسمت كوچكي از داستانهاي اين سرزمين جاي گرفته باشد اما نامش بزرگ است و براي حفظ نامش بايد اقدام كرد. به طور حتم سازمان ميراث فرهنگي به عنوان متولي نگهداري از آثار فرهنگي اين مملكت ميتواند نقش مؤثري در اين امر داشته باشد.
چه كسي مي داند پورياي ولي كيست؟ افسانه است يا واقعيت؟ آيا كسي بود كه در اين ديار مي زيست يا تنها افسانه بود؟ اين از مواردي است كه نسل ما از آن بي خبر است. گسست فرهنگي موضوعي است كه به نوعي گريبان نسل ما را گرفته و حاصلش اين شده كه مروت و مردانگي را در ستاره هاي آنسوي دنيا جستجو كنيم و گاه به اشتباه از آنها الگو بگيريم.
ولي نميدانيم مرداني در اين ديار مي زيستهاند كه آوازه پهلواني و شرح جوانمرديشان تنها در چند سطر نميگنجد. شهرت پهلوان محمود خوارزمی معروف به پوريای ولی تنها به دلیل پهلوانیهایش نیست بلکه مردم منطقه او را به داشتن ویژگیهای نیکوی اخلاقی، معلم، مرشد، صوفی و مرد خدا میشناسند.