برای دومین بار ظرف یک ماه، تشدید آلودگی هوای تهران موجب شد مدیران استانی تصمیم به تعطیل کردن سراسری پایتخت در روز اول هفته بگیرند؛ اتفاقی که این بار علاوهبر ادارات دولتی و مراکز آموزشی، دامن بانکها و بازار سرمایه را هم گرفت و استاندار تهران از بخش خصوصی هم درخواست کرد نسبت به تعطیلی این روز در مجموعههای تحت مدیریت خود اقدام کنند.
به گزترش یولتن نیوز به نقل از دنیای اقتصاد- به این ترتیب، تقریبا تمام حرکت اقتصاد پایتخت و به تبع آن، بخش بزرگی از فعالیت اقتصادی کشور به دلیل اتفاقی قابلپیشبینی، به طور ناگهانی تعطیل شد. اکنون نیز مسوولان تنها به امید تغییر وضعیت آب و هوایی ظرف روزهای آینده هستند، تا شاید از شدت آلودگیها کاسته شود؛ موضوعی که بر اساس گزارشهای هواشناسی، احتمال آن چندان بالا نیست، اما آیا تعطیلی، تنها راهحل «کوتاه مدت» برای عبور از خطرات آلودگی هوا بوده است؟ برخی ناظران و صاحبنظران معتقدند، مسوولان اداره پایتخت که یک ماه قبل هم با وضعیت مشابهی روبهرو شده بودند، میتوانستند این بار پیش از رسیدن آلودگی هوا به مرز هشدار، با استفاده از راهکارهایی همچون تشدید بیش از پیش محدودیت تردد خودروها، مانع از رسیدن وضعیت به تعطیلی ناگزیر همه فعالیتهای اقتصادی شوند.
سهم آخرين ماه پاييز از تعطيلي هايي به منظور مهار آلودگي هوا دو روز بود و فعلا اولين ماه زمستان نيز يك روز از چنين تعطيلاتي را سهم برده است.
براين اساس کلیه مدارس و ادارات استان تهران و استان البرز امروز تعطيل است و اجراي طرح زود و فرد با گسترش به درب منازل تا اطلاع ثانوي ادامه خواهد داشت. به دنبال اين شرايط، بازار سرمایه و بورس نيز امروز تعطيلاند. با اين وجود ريیس سازمان محیط زیست، تعطيلي را راه حل رفع مشكل آلودگي هواي تهران نميداند و و مهرداد لاهوتي نایب رییس فراکسیون محیط زیست مجلس نيز راهكارهاي فعلي را كوتاه مدت دانسته و مقابله با آلودگي هوا را نيازمند اراده ملي دانسته است.
تا به حال تصميمات اتخاذ شده از سوي مسوولان براي مهار آلودگي هواي پايتخت موقتي و علاج كوتاه مدت به نظر ميرسيدند كه اين نكته از سوي مسوولان دولتي نيز مورد پذيرش است چنانكه در اظهارنظرهاي ديروز خود نيز بر كوتاه مدت بودن اين راهكارها تاكيد كردند. اكنون تنها كورسوي اميد خبري مبني بر ورود سامانه بارشي به كشور از آخر وقت يكشنبه است.
در اين حال هنوز مشخص نيست كه اين سامانه بارشي به چه ميزان روي هواي تهران تاثير خواهد گذاشت. محمد جواد محمديزاده، ريیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اينكه تعطيلي راه حل مقابله با آلودگي هواي تهران نيست، ميگويد: «طرح زوج و فرد خوب اجرا شد و عدم صدور آرم روزانه طرح ترافیک نیز خوب بود. برخورد با موارد تخلف در زمینه خودروهای دودزا و همچنین متوقف کردن فعالیت تعدادی واحدهای صنعتی خوب بود. باید مساله مازوت و گازوئیل مدیریت شود.» در عين حال نایب رییس فراکسیون محیط زیست مجلس نيز خواستار عمل به راهکارهای بلندمدت مقابله با آلودگی هوا كه در قانون آمده، شده است. لاهوتي مي گويد: «طبق قانون برنامه چهارم، 75 درصد جابهجاییها در تهران و دیگر کلانشهرها باید با حمل و نقل عمومی صورت گیرد که 30 درصد از جابهجایی این مسافر باید توسط مترو انجام شود.
در حال حاضر از این 75 درصد، حداکثر 40 تا 45 درصد محقق شده و از 30 درصد جابهجایی مسافر توسط مترو هم 6 تا 7 درصد تحقق یافته است.» اكنون نرخ هر ليتر بنزين و كيفيت حمل و نقل عمومي، برخورداران از خودروي شخصي را مجاب نميكند تا قيد هزينههاي استفاده از خودروي شخصي را بزنند و همچنان حاضرند ترافيك خيابانهاي پايتخت را تحمل كنند، اما با خودروي شخصيشان تردد كنند.
اين در حالي است كه خودروهاي شخصي و كيفيت سوخت مورد استفاده اتومبيلها از سوي مسوولان به عنوان يكي از عوامل آلودگي هوا عنوان شده است. در اين باره يوسف رشيدي، مديرعامل شرکت کنترل کيفيت هواي تهران گفته است: «بنا بر تحقيقاتي که صورت گرفته امروزه در حال حاضر بالغ بر 70 درصد از آلودگي هوا ناشي از تردد خودروهايي است که نه سوخت استاندارد مصرف ميکنند و نه خودشان از استانداردهاي لازم برخوردارند. هر چقدر بتوانيم آلودگي ناشي از خودروها را مديريت کنيم موفق خواهيم شد. فقط کافي است برنامههايي که در اين ميان تدوين شده است را به طور دقيق اجرا کنيم. به عبارت ديگر؛ تنها کافي است قانون را اجرا کنيم.
چه می شد کرد؟
با اين اوصاف مديريت قيمت سوخت و كيفيت آن در كلانشهرها و در نظر گرفتن تمهيداتي از پيش تعيين شده براي جلوگيري از رسيدن وضعيت هواي كلانشهرها به موقعيت اضطرار آلودگي ميتواند منجر به كمتر شدن مشكلات ناشي از آلودگي هوا و حتي تعطيلات اجباري باشد. شايد به دليل آسيبهاي اقتصادي و همچنين مضراتي كه آلودگي هوا براي سلامتي شهروندان در بردارد انتظار ميرود برخي اقدامات همچون اجراي طرح ترافیک یا زوج و فرد در محدوده گستردهتري از تهران در دو سه ماهي كه وارونگي هوا محتمل است بتواند تا حدي از اين آسيبها جلوگيري كند؛ چراکه به هرحال، این گزینه، بر گزینه فعلی تعطیلی سراسری شهر ارجح است.
به ویژه اینکه تقریبا از اوایل فصل سرد سال، همه میدانستند که قرار است پدیده «اینورژن» (وارونگی هوا) بار دیگر بر سر پایتخت نشینان آوار شود و نشستن و انتظار کشیدن تا وقوع آن و سپس تصمیم گرفتن برای تعطیلی سراسری شهر، نشاندهنده وجود نوعی بیعملی یا ضعف مدیریتی در این ماجرا است. پیشنهادهایی که در این زمینه و برای بازه کوتاه مدت از سوی برخی ناظران و صاحبنظران مطرح میشود، شامل گزینه هایی همچون سختتر شدن شرایط تردد خودروهای شخصی در سطح تهران و سایر کلانشهرها و همچنین افزایش قیمت بنزین و هزینههایی همچون محل پارک خودرو در این مناطق (با هدف تشویق بیشتر شهروندان به استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی) نیز میشود.
در هر حال، جديتر شدن پديده آلودگي هوا در چند سال گذشته باعث شده چرخه آسيبزايي براي سلامت شهروندان ايجاد شود كه در پي آن ضمن كاهش تحرك مردم در هواي آلوده تمايل به جابهجايي با اتومبيل افزايش پيدا كند و روزبهروز نیز این چرخه آسیبزا بیش از پیش خود را تشدید میکند.
اما براساس گزارش واحد مركزي خبر، چارهانديشيهاي دولتي درباره افزايش آلودگي هوا- بهجز تعطيلي تهران- بهشرح زير است: در جلسه مشترك کمیته کارگروه ملی و کمیته هماهنگی مواقع اضطرار آلودگی هواي استان تهران مقرر شد: محدوده زوج و فرد از درب منازل تا اطلاع ثانوی اجرا و فروش آرم ترافیک تا اطلاع ثانوی ممنوع شود. افزون بر اينها، فعاليتهاي ورزشي و برگزاري مسابقات ورزشي نيز تا روز دوشنبه با ممنوعيت مواجه هستند.
لغو آزمونهای مدارس و دانشگاهها به جز پيام نور
به دنبال اين تصميمات، آزمونهای نهایی 16 دی مدارس و همه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی استان تهران نيز به استثنای مراکز دانشگاه پیام نور لغو شد. علی فرهادی ريیس مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش در اين باره گفت: موکول شدن برگزاری این امتحانات به روز 26 دی منوط به منحصر شدن تعطیلی مراکز آموزشی به روز شنبه است و با ادامه آلودگی هوا و تداوم احتمالی تعطیلی مدارس ممکن است برنامه امتحانات نهایی باز هم تغییر کند که متعاقبا اعلام میشود.
درخواست استاندار از شرکتهای خصوصی
همچنين استاندار تهران مرتضی تمدن گفت: تعطیلی روز یکشنبه تهران هنوز مشخص نیست و به عاملهای متعددی نیاز دارد، در ضمن از کارخانهها و شرکتهای خصوصی خواهش میکنیم نسبت به تعطیلی در روز شنبه اقدام کنند.