گروه اقتصادی: در حالی که مردم ایران با هر روز گرانی دلار، کاهش قدرت خرید و فشار اقتصادی بیشتری مواجه می‌شوند، بانک‌ها و برخی شرکت‌های خاص در سایه این تحولات، سودهای نجومی به جیب می‌زنند. گزارش‌های جدید از بانک‌های بزرگ کشور نشان می‌دهد که بانک ملت و بانک تجارت در سال ۱۴۰۳ از افزایش نرخ ارز، به ترتیب ۱۴۹ هزار میلیارد تومان و ۱۸.۲ هزار میلیارد تومان سود برده‌اند. این اعداد به‌خوبی نشان می‌دهند که چگونه تغییرات اقتصادی به سود برخی نهادهای مالی تمام می‌شود، در حالی که شهروندان عادی هزینه آن را پرداخت می‌کنند.

چگونه بانک‌ها از دلار سود می‌برند؟

به گزارش بولتن نیوزبانک‌ها در ایران یکی از بازیگران اصلی بازار ارز هستند. آنها علاوه بر خرید و فروش ارز، تسهیلات ارزی نیز ارائه می‌کنند و در حوزه‌هایی مانند واردات، صادرات و سرمایه‌گذاری‌های ارزی فعالیت دارند. هنگامی که نرخ دلار افزایش می‌یابد، ارزش دارایی‌های ارزی بانک‌ها بالا می‌رود و درآمد ناشی از تسعیر ارز (تفاوت قیمت خرید و فروش ارز) به سود خالص آنها اضافه می‌شود. این مکانیزم، در شرایطی که ریال در حال کاهش ارزش است، عملاً بانک‌ها را به یکی از ذی‌نفعان اصلی گرانی دلار تبدیل می‌کند.

نمونه‌ای از این روند را می‌توان در سود خالص بانک ملت مشاهده کرد که در سال ۱۴۰۳، مبلغی بالغ بر ۱۴۹ هزار میلیارد تومان اعلام شده است.

پتروشیمی‌ها و بانک‌ها؛ یک ارتباط پرسود

نکته جالب اینجاست که در میان سهامداران عمده بانک ملت، شرکت پتروشیمی فن‌آوران با ۴.۵ درصد سهم دیده می‌شود. این ارتباط، سؤالات مهمی را مطرح می‌کند:

آیا افزایش نرخ ارز، علاوه بر بانک‌ها، برای برخی شرکت‌های پتروشیمی نیز سودآور است؟

چرا شرکت‌های پتروشیمی که صادرات دلاری دارند، از سهامداران بانک‌های بزرگ کشور هستند؟

آیا بانک‌ها و پتروشیمی‌ها در کنار هم، از افزایش نرخ دلار سود می‌برند در حالی که عموم مردم زیر بار گرانی‌ها خم شده‌اند؟

مردم؛ بازندگان همیشگی بازی ارز

افزایش نرخ ارز تأثیر مستقیمی بر زندگی مردم دارد؛ از گران‌تر شدن مواد غذایی و کالاهای اساسی گرفته تا کاهش قدرت خرید و افزایش تورم. در این میان، در حالی که مردم هر روز با مشکلات اقتصادی بیشتری دست‌وپنجه نرم می‌کنند، بانک‌ها و برخی نهادهای اقتصادی از این وضعیت به‌عنوان فرصتی برای کسب درآمدهای هنگفت استفاده می‌کنند.

این روند، یک بار دیگر این سؤال را در ذهن مردم ایجاد می‌کند که چرا سیاست‌های ارزی و اقتصادی کشور، همیشه به نفع نهادهای بزرگ و به ضرر شهروندان عادی رقم می‌خورد؟ آیا وقت آن نرسیده که ساختار اقتصادی کشور، به جای حمایت از سوداگران ارزی، به فکر معیشت مردم باشد؟