گروه دین و اندیشه: جزء پانزدهم قرآن کریم، که از آیه 1 سوره الإسراء آغاز و تا آیه 74 سوره الکهف ادامه دارد، سرشار از پیامهای عمیق اخلاقی، اجتماعی و الهی است. در این بخش، عدالت، مسئولیتپذیری، توجه به ارزشهای انسانی و بازتاب اعمال انسانها در سرنوشتشان از مهمترین نکات برجسته به شمار میآیند. این مقاله با نگاهی ژورنالیستی، برخی از محورهای کلیدی این جزء را بررسی میکند و به پیوند آنها با چالشهای دنیای امروز میپردازد.
۱. معراج: آغاز سفر روحانی انسان به سوی حقیقت
به گزارش بولتن نیوز ،جزء پانزدهم با سوره الإسراء آغاز میشود که نخستین آیه آن به یکی از معجزات بزرگ پیامبر اسلام اشاره دارد: سفر شبانه (معراج). این آیه از حرکت پیامبر از مسجدالحرام به مسجدالاقصی سخن میگوید، سفری که به درک عمیقتری از جهان ماورایی منجر شد. معراج، نمادی از تعالی روحی و فکری است، پیامی که در جهان مدرن، به معنای جستجوی حقیقت فراتر از مادیات نیز تعبیر میشود.
اما این سفر روحانی، با تأکید بر مسئولیت فردی و اجتماعی انسانها همراه است. در همین سوره، به پیامدهای بیعدالتی، ظلم و تخطی از ارزشهای اخلاقی اشاره میشود. این موضوع در زمانهای که جوامع با فساد اقتصادی، نابرابری اجتماعی و بحرانهای اخلاقی دستوپنجه نرم میکنند، بسیار حائز اهمیت است.
۲. عدالت، امانت و مسئولیتپذیری: اصول بنیادین حکمرانی و زندگی اجتماعی
یکی از آیات شاخص این جزء، آیه ۱۳ سوره الإسراء است:
"وَكُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنشُورًا"
این آیه تأکیدی بر مسئولیت فردی انسانها در قبال اعمال خود دارد. پیام آن برای حکمرانان، مدیران و حتی افراد عادی این است که هیچکس از مسئولیت اعمالش گریزی ندارد. در دنیای سیاست، رسانه و اقتصاد، این آیه یادآور آن است که فساد، بیعدالتی و خیانت به امانت دیر یا زود آشکار خواهند شد.
به همین ترتیب، در سوره الإسراء، آیه ۲۶-۲۷ درباره اسراف و ولخرجی هشدار میدهد:
"إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ..."
در دورانی که بسیاری از کشورها با بحرانهای اقتصادی مواجه هستند و برخی از سیاستمداران و سرمایهداران ثروتهای ملی را حیفومیل میکنند، این آیات نشان میدهند که ولخرجی و سوءمدیریت، پیامدهای ناگواری خواهد داشت.
۳. داستان کهف: ایمان در برابر چالشهای زمانه
بخش دیگری از این جزء، آغاز سوره الکهف است که در آن ماجرای اصحاب کهف مطرح میشود. این داستان، روایت گروهی از جوانان است که برای حفظ ایمان خود در برابر حاکم ظالم، به غاری پناه میبرند.
این روایت، فراتر از یک ماجرای تاریخی، به چالشی دائمی برای بشریت اشاره دارد: مبارزه با ستم و حفظ ارزشهای انسانی در برابر قدرتهای سرکوبگر. در جوامع مدرن، بسیاری از افراد، فعالان اجتماعی و روزنامهنگاران، با فشارهای حکومتی، سانسور و تهدید مواجهاند. این داستان الهامبخش آنهاست که در برابر ناعدالتیها بایستند و حقیقت را پاس بدارند.
۴. علم و عقلانیت: گفتوگوی موسی و خضر
یکی دیگر از بخشهای مهم این جزء، داستان حضرت موسی و خضر است که در سوره الکهف آمده است. موسی (ع) که نماد دانش بشری است، با خضر، که نمادی از دانش فرابشری و حکمت الهی است، همراه میشود. در این ماجرا، موسی از اعمال خضر شگفتزده میشود، زیرا برخی از اقدامات او در نگاه اول غیرمنطقی و حتی ناعادلانه به نظر میرسند. اما در نهایت، مشخص میشود که این اعمال، حکمتی عمیق دارند.
این داستان، پیام مهمی برای دنیای امروز دارد: همه چیز را نمیتوان با معیارهای مادی و عقل حسابگرانه سنجید. برخی مسائل، لایههای پنهانی دارند که تنها با صبر و تفکر عمیق درک میشوند.
در جهان سیاست و مدیریت، بسیاری از تصمیمها در کوتاهمدت ناعادلانه به نظر میرسند، اما ممکن است در بلندمدت نتیجه مثبتی داشته باشند. این آیات، سیاستگذاران و مدیران را به درایت و صبر دعوت میکنند.
نتیجهگیری: پیامهای جزء پانزدهم برای دنیای امروز
جزء پانزدهم قرآن کریم، دربردارنده مفاهیمی است که میتوانند راهگشای چالشهای امروز باشند:
1. عدالت و امانتداری در حکمرانی و سیاست.
2. مسئولیتپذیری فردی و تأثیر اعمال بر سرنوشت انسان.
3. اهمیت ایمان و ایستادگی در برابر ظلم، همانگونه که در داستان اصحاب کهف آمده است.
4. لزوم درک عمیقتر از حکمت الهی و پذیرش اینکه همه چیز بلافاصله قابل فهم نیست.
این آموزهها، نهتنها برای افراد مذهبی، بلکه برای هر کسی که دغدغه حقیقت، عدالت و مدیریت صحیح جامعه را دارد، الهامبخش هستند. در دنیای پرآشوب کنونی، این مفاهیم میتوانند راهی برای درک بهتر تحولات و یافتن مسیر درست در زندگی باشند.