گروه فرهنگی: در روز یکشنبه ۳۰ دی ماه، خبری منتشر شد که برای بسیاری از تحلیلگران و فعالان رسانهای در ایران مهم و قابل تأمل بود: سرویس ترکی زبان شبکه پرس تیوی بهطور رسمی آغاز به کار کرد. این شبکه با هدف گسترش مخاطبان جهانی و گام نهادن در مسیر توسعه تأثیرات رسانهای جمهوری اسلامی ایران، راهاندازی شده است. اعلام این خبر در حالی انجام گرفت که دنیای رسانهها بیش از هر زمان دیگری شاهد رقابت شدید میان کشورهای مختلف در عرصه تاثیرگذاری فرهنگی و رسانهای است.
به گزارش بولتن نیوز ،در ابتدا، باید از راهاندازی شبکه پرس تیوی ترکیه بهعنوان یک گام مثبت و مؤثر در جهت گسترش روابط فرهنگی و رسانهای ایران با کشورهای ترکیهزبان و بهویژه کشور ترکیه، تقدیر کرد. این شبکه نهتنها میتواند باعث ارتقای ارتباطات فرهنگی شود، بلکه میتواند بهعنوان یک کانال موثر در تبادل دیدگاههای ایران در فضای رسانهای بینالمللی عمل کند. گامی که نشاندهنده توجه جمهوری اسلامی به تعاملات فرهنگی و سیاسی با کشورهای همزبان است و میتواند بهویژه در زمینههایی همچون دیپلماسی عمومی و ایجاد آگاهی عمومی در سطح منطقه مفید باشد.
با این حال، از آنجا که ترکیه در ماههای اخیر سیاستهای رسانهای بسیار تهاجمی را در راستای مقابله نرم با جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کرده است، جای سوال دارد که آیا ایران باید تنها نظارهگر این تحرکات باشد یا اینکه باید واکنش متناسب، جدی و حرفهای در همین سطح و حتی گستردهتر از خود نشان دهد. یکی از نمونههای این رویکرد تهاجمی، راهاندازی شبکه فارسیزبان توسط ترکیه بود که در راستای گسترش نفوذ رسانهای و تبلیغی خود در ایران و حتی در سطح منطقه خاورمیانه طراحی شده است. در این شرایط، آیا ایران نباید با توجه به این تحولات، با تاسی به تجربههای پیشین، از جمله فعالیتهای رسانهای مثل "جم تیوی" و مشابه آن، یک استراتژی مقابله بهمثل منظم و هدفمند را به اجرا بگذارد؟
یکی از مهمترین مواردی که در این مسیر باید مورد توجه قرار گیرد، تجربه تلخ حمایت از شبکههای ماهوارهای همچون "جم تیوی" است که هدف اصلی آن تخریب هویت فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی ایران و نظام جمهوری اسلامی بود. حمایتهای پنهان و آشکار ترکیه از این شبکهها و تبلیغات گسترده آنها در جذب هنرمندان و شخصیتهای رسانهای ایرانی به شکلی مخرب، بهطور مستقیم در تخریب بنیانهای ارزشی جامعه ایرانی-اسلامی و ارزشهای اسلامی در ایران مؤثر واقع شد. بدون شک، دولت ترکیه در کنار راهاندازی شبکههای رسانهای فارسیزبان خود، سیاستهای مشابهی را برای شبکههای ترکیزبان در دستور کار قرار داده است.
با توجه به تمامی این مسائل، اکنون زمان آن رسیده که مدیران صدا و سیما و مسئولان فرهنگی ایران در راستای مقابله با این تهدیدات، رویکردی جدی، مستمر و حرفهای را در دستور کار قرار دهند. این رویکرد باید شامل تولید محتوای متناسب با نیازها و فرهنگهای مختلف کشورهایی باشد که برای ایران از اهمیت بالایی برخوردارند. در کنار این، ایجاد شبکههای تلویزیونی و رسانهای به زبانهای مختلف از جمله ترکی، عربی، اردو و حتی زبانهای اقلیمی داخل ایران میتواند بهعنوان یک استراتژی مهم در مقابله با رسانههای بیگانه و تهاجم فرهنگی آنها عمل کند.
در نهایت، باید گفت که گسترش شبکههای رسانهای در سطح جهانی، بهویژه در مناطق حساس از نظر جغرافیایی و سیاسی، امری است که نیازمند درک عمیق و استراتژیک از دنیای جدید رسانهها و تکنولوژیهای نوین است. جمهوری اسلامی ایران باید بهطور مؤثرتر از پیش، با بهرهگیری از ظرفیتهای موجود، به مقابله با تهاجم فرهنگی و رسانهای کشورهای رقیب بپردازد. این مقابله باید نهتنها در سطح سیاسی، بلکه در سطح اجتماعی، فرهنگی و رسانهای نیز بازتاب داشته باشد تا ضمن مقابله با این تهدیدات، بتواند گامهای مؤثری در راستای ترویج و دفاع از هویت اسلامی ایرانی بردارد.
این نوع واکنشها میتواند بهطور مؤثری از حیث رسانهای ایران را در جایگاه یک قدرت منطقهای و جهانی قرار دهد که بتواند در عرصههای مختلف فرهنگی و سیاسی به رقابت بپردازد و در نهایت نقشههای استراتژیک خود را به تحقق برساند.