المانيتور: ایران تبدیل به کره شمالی نخواهد شد
گروه بين الملل - برخی از منتقدین پس از توافق ایران با قدرت های جهانی در ژنو که منجر به محدود شدن برنامه هسته ای این کشور شد٬ این توافق را با توافقی مقایسه کردند که جهان با کره شمالی در سال ۹۴ امضاء کرد و نهایتا در سال ۲۰۰۲ با ساختن و آزمایش بمب اتمی توسط این کشور به پایان رسید.
به گزارش بولتن نيوز به نقل از المانيتور، باربارا اسلاوين، این نقد، تفاوت های اساسی بین ایران -کشوری بزرگ با نفوذ زیاد در منطقه که متکی به درآمدهای نفتی اش است - با کره شمالی -کشوری کوچک با نظام سیاسی تمامیت خواه ارثی که به برکت همسایگی با چین سرپا مانده است- را نادیده می گیرد.
این نقد تفاوت های کلیدی ای که دولت های مختلف آمریکا در دوره های مختلف در سیاست خارجی شان داشته اند را نیز نمی بیند. در حالیکه دولت های کلینتون٬ بوش و اوباما هر یک به شکلی با کنگره ای لجوج درگیر بودند٬ توافق با کره شمالی تا حد زیادی به دلیل ستیزه جویی های داخلی در داخل شاخه اجرایی دولت بوش شکست خورد.
چارلز جک پریچارد٬ یکی از مقامات بلند پایه ای که در دولت های کلینتون و بوش روی مسئله کره شمالی کار می کرد در مصاحبه ای که اخیرا انجام داده است از جرج بوش نقل می کند: "من هیچگاه حس نکردم که برنامه ای مدون برای حل این مسئله در دست دارم."
جنگ پنهانی که بین دیپلمات های حرفه ای و گماشتگان سیاسی جنگ طلب در وزارت امور خارجه٬ دفتر معاون رئیس جمهور، شورای امنیت ملی و پنتاگون وجود داشت کاخ سفید را با پیچیدگی هایی در پاسخ به گزارش هایی که نشان می داد کره شمالی در حال وارد کردن اجزای لازم برای غنی سازی اورانیوم -که می تواند برای ساخت بمب اتم استفاده شود- مواجه ساخت. وقتی هیئتی ترکیبی از آژانس های مختلف آمریکایی از کره شمالی در مورد این اطلاعات که در اکتبر ۲۰۰۲ منتشر شده بود سوال کردند و آنها صحت آن را تایید کردند٬ دولت بوش تصوری نداشت از اینکه واکنش کره شمالی چه خواهد بود و در مقابل آن چه کار باید بکند.
پریچارد می گوید دیپلمات های آمریکایی قصد ادامه مذاکرات را داشتند ولی در بین جنگ طلبان -که برخی از آنان با امضای این توافق نامه مخالف بودند- : "این تمایل وجود داشت که کره شمالی را تنبیه کنند و نشان دهند که آنها چقدر رفتار بد و غیر قابل اعتمادی دارند."
کاخ سفید تصمیم گرفت که تامین سوخت سنگین نفتی کره شمالی را متوقف کند -امتیازی که آمریکا در توافق داده بود- و پیشنهاد کره شمالی برای مذاکره را رد کرد. با این استدلال که این کار "نتیجه رفتار بد است." حکومت پیونگ یانگ جواب این اقدام را با اخراج بازرسان جهانی و خروج از ان. پی. تی داد. در سال ۲۰۰۶ وقتی ایالات متحده تصمیم گرفت بانک ماکاو -بانکی که کره شمالی در آن ۳۴ میلیون دلار دارایی داشت- را در لیست سیاه خود قرار دهد٬ کره شمالی اولین مرحله از سه مرحله آزمایش اتمی اش را با پلوتونیومی که در راکتور یونگ بیون تولید کرده بود انجام داد.
مقامات دولت بوش از جمله دیک چینی معاون رئیس جمهور و جان بولتون معاون وزیر امور خارجه و نماینده آتی ایالات متحده در سازمان ملل گفتند با شواهدی که از ریاکاری کره شمالی داشتند، چاره ای جز مقابله به مثل نداشتند. هر دو نفر و حامیانشان درباره اینکه می توان به ماندن کره شمالی در ان پی تی اعتماد کرد، شک داشتند. به گفته گلن کسلر خبرنگار واشنگتن پست، دیک چینی به مقامات بلند پایه کاخ سفید که در نشستی درباره کره شمالی شرکت کرده بودند گفته بود: "ما با شیطان معامله نمی کنیم. ما آنها را شکست می دهیم." بولتون روی تهیه طرحی در مورد امنیت هسته ای تمرکز کرد. این طرح قرار بود جلوی قاچاق کره شمالی را بگیرد و نقض حقوق بشر در این کشور را برملا کند. این طرح توسط دولت بوش حمایت می شد.
به گفته پریچارد در دستگاه خارجی دولت بوش، به خصوص در دولت اول وی٬ "فقدان اعتماد و همکاری وجود داشت." زمانیکه گفتگوهای چند جانبه شروع شدند، مخالفان وزیر امور خارجه کالین پاول در دستگاه اداری از روابط پشت پرده برای فشار آوردن به وی٬ کاهش دادن انعطاف پذیری اش و پی بردن به محتویات مذاکرات استفاده می کردند.
در دولت اوباما بر خلاف روند فوق الذکر شورای امنیت ملی٬ وزارت امورخارجه٬ وزارت دارایی٬ پنتاگون و دفتر معاون رئیس جمهور با هماهنگی کامل برای رسیدن به توافق با ایران کار می کردند. مشخصا وزارت دارایی به عنوان نهادی که اجرای تحریم ها و یا برداشتن آن اوباما در شروع دوران ریاست جمهوری اش با دعوت از ایران برای رسیدن به توافق -دعوتی که از سوی ایران رد شد- زمینه را برای اجماع بین المللی برای تحریم های بی سابقه علیه این کشور فراهم کرد را در صورت رسیدن به توافق را عملی می کرد٬ در این میان نقش مهمی داشت. در دوره دوم ریاست جمهوری وی به گفته تریتا پارسی٬ رئیس شورای ملی ایرانیان آمریکا و نویسنده دو کتاب درباره ایران: "تغییر اعضای دولت در یک سال اول دولت ٬ همبستگی ایدئولوژیک درون دولت را قویتر از قبل کرد." هیچ گزارشی درباره اختلاف نظر درباره ایران در شورای امنیت ملی٬ پنتاگون و یا وزارت دارایی وجود ندارد.
مقایسه بین ایران و کره شمالی زمانی می تواند معنی دار باشد که به کنگره مربوط می شود. در نیمه دوم دهه نود٬ مجلس نمایندگان آمریکا که در آن زمان تحت تسلط جمهوری خواهان بود مکررا در تهیه منابع مالی لازم برای رساندن سوخت به کره شمالی (طبق توافق) تاخیر داشت. ایالات متحده و متحدانش در ساخت دو راکتور آب سبک که قرار بود جایگزین راکتور آب سنگین یونگ بیون شوند تاخیر داشتند. به گفته جوئل ویت٬ یکی از مقامات آمریکایی که در آن زمان با مسئله کره شمالی درگیر بود: "اجرای توافق با مشکل مواجه شد."
کنگره نمی تواند توافق ژنو را با تصویب تحریم های جدید با مشکل مواجه کند. اوباما تلاش می کند کنگره را متقاعد کند که حداقل تا پایان دوره شش ماهه ی توافق موقت، از تصویب تحریم های ایران خود داری کند.
مشخص نیست که آیا تحریم ایران تاثیری بر کره شمالی خواهد گذاشت یا نه. این کشور از زمان مرگ رهبر سابقش کیم جونگ ایل و قدرت گرفتن پسرش کیم جونگ اون حتی از گذشته هم غیر قابل پیش بینی تر شده است. بسیاری از گزارش ها نشان می دهند که عموی کیم٬ جانگ سونگ تائنگ٬ که قدرت پشت پرده این کشور شناخته می شد برکنار شده است. پریچارد می‌گوید: "من نمی دانم چه کسی در حال حاضر آنجا تصمیم می گیرد."
پریچارد از دولت اوباما به خاطر رها کردن کره شمالی انتقاد می کند: "شاید به خاطر اینکه کار از کار گذشته" و این کشور سلاح هسته ای دارد. و یا به گفته وی چین آنجا حضور دارد و نمی گذارد کره شمالی "خطوط قرمز را رد کند."
هنوز ممکن است توافق با ایران باعث شود کره شمالی در محاسباتش تجدید نظر کند. همانطور که جوی سیرینسوینی رئیس موسسه پلوشیرز فاند (ploughshares fund) می گوید: "ایران و کره شمالی آخرین انعکاس های موج اتمی‌ای هستند که با هیروشیما آغاز شد."
اگر می توان ایران را متقاعد کرد که از ساخت بمب اتمی منصرف شود و کره شمالی را نیز می توان واداشت که زرادخانه هسته ای اش را خنثی کند٬ کشوری دیگری نخواهد ماند که در آینده نزدیک قصد رقابت هسته ای با دیگر کشورها را داشته باشد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
