مولانای عزیز، آثار و اشعار بی‌نظیرش

به گزارش بولتن نیوز، محمدرضا احدی طی مطلبی به نقش والای مولانا شاعر برجسته کشورمان پرداخت که در ذیل آمده است: مولانا شاعر و عارف بزرگ پارسی‌گو است که در قرن هفتم هجری قمری می‌زیست. علاقه‌مندان عرفان و اخلاق از آثار برجسته به‌جای‌مانده از مولانا بسیار بهره برده‌اند. در ادبیات سرزمین تاریخی ایران، عرفان و اخلاق همواره جایگاهی متعالی داشته و بدون شک مولانا جلال الدین بلخی ملقب به مولانا، استاد بی‌قیدوشرط عرفان و ادب فارسی است. گرچه در طول سالیان دراز در ایران شاعران و نویسندگان، آثار مهمی به‌جای گذاشته‌اند، در این بین کمتر نمونه‌ای مانند آثار مولانا به چشم می‌خورد.

مولانا تنها در مشرق‌زمین شناخته شده نیست و در همه جهان، طرفداران و علاقه‌مندان پر شوری دارد. اشعار مولانا به زبان‌های مختلف ترجمه شده‌اند و بارها در دانشگاه‌های مختلف جهان به تفسیر این اشعار پرداخته شده است.

برای معرفی مولانا می‌توان کتاب‌ها نوشت. همان طور که نویسندگان بزرگی مانند بدیع الزمان فروزان‌فر تجربه سالیان دراز تحقیقات در زندگی مولانا را در قالب کتاب‌های برجسته و مقدمه‌هایی بر آثار مولانا، منتشر کرده‌اند. بررسی آثار و زندگی‌نامه پر فرازونشیب مولانا و شرح ملاقات‌های این حکیم با عرفای زمان خود، به‌خصوص شمس تبریزی، بسیار مفصل است. ما در این مقاله، شما را با مولانا و گوشه‌هایی از  آثار او آشنا می‌کنیم.

۱.آثار منظوم مولوی :
مثنوی:
معروفیت مولانا به دلیل این کتاب است که تعلیم و درسی در زمینۀ عرفان و اصول تصوف و اخلاق و معارف می باشد. مثنوی از همان ابتدا در مجالس رقص و سماع خوانده می شد و افرادی به نام مثنوی خوانان این کتاب را با صوتی دلکش می خواندند.
۱۸ بیت نخست مثنوی را نی نامه می گویند و همۀ شش دفتر مثنوی شرحی است بر این ۱۸ بیت.

غزلیات:
مجموعۀ غزلیات مولانا حدود ۲۵۰۰ غزل است که در در پایان و مقطع بیشتر آنها مولانا تخلص خود را بیان نکرده و به نام شمس تبریزی تخلص کرده است بنابراین این بخش از آثار مولانا به کلیات یا دیوان شمس معروف گشتهاست.

رباعیات:
رباعیات به پایۀ غزلیات و مثنوی نمی رسد و متضمّن ۱۶۵۹  رباعی است. در این رباعیها با معانی و مضامین عرفانی و معنوی و روش فکر و عبارت بندی مولانا می توان آشنا گشت.

۲.آثار منثور مولوی:
فیه ما فیه:
فیه ما فیه مجموعۀ تقریرات مولانا است که در مجالس خود بیان کرده و با مثنوی مشابهت فراوان دارد. بیانات مولانا در مجالس را پسر او بهاءالدین یا یکی دیگر از مریدان یادداشت کرده است. فیه ما فیه نسبت به مثنوی مفهوم تر و روشن تر است و کنایات شعری ندارد و به نثر است.

مکاتیب:
این اثر به نثر است و شامل نامه ها و نوشته های مولانا برای معاصرین خود می باشد.

مجالس سبعه:
این اثر شامل مواعظ و مجالس مولانا و سخنانی است که او بر سر منبر برای پند دادن دیگران بیان نموده است."

تک بیت مولانا

شاهیست که تو هرچه بپوشی داند
بی‌کام و زبان گر بخروشی داند

هر کس هوس سخن فروشی داند
من بندهٔ آنم که خموشی داند

دوبیتی های مولانا

هر موی زلف او یکی جان دارد
ما را چو سر زلف پریشان دارد

دانی که مرا غم فراوان از چیست
زانست که او ناز فراوان دارد

اشعار حکیمانه مولانا

بی همگان به سر شود بی‌تو به سر نمی‌شود
داغ تو دارد این دلم جای دگر نمی‌شود

دیده عقل مست تو چرخه چرخ پست تو
گوش طرب به دست تو بی‌تو به سر نمی‌شود

جان ز تو جوش می‌کند دل ز تو نوش می‌کند
عقل خروش می‌کند بی‌تو به سر نمی‌شود

خمر من و خمار من باغ من و بهار من
خواب من و قرار من بی‌تو به سر نمی‌شود

جاه و جلال من تویی ملکت و مال من تویی
آب زلال من تویی بی‌تو به سر نمی‌شود

گاه سوی وفا روی گاه سوی جفا روی
آن منی کجا روی بی‌تو به سر نمی‌شود

دل بنهند برکنی توبه کنند بشکنی
این همه خود تو می‌کنی بی‌تو به سر نمی‌شود

بی تو اگر به سر شدی زیر جهان زبر شدی
باغ ارم سقر شدی بی‌تو به سر نمی‌شود

گر تو سری قدم شوم ور تو کفی علم شوم
ور بروی عدم شوم بی‌تو به سر نمی‌شود

خواب مرا ببسته‌ای نقش مرا بشسته‌ای
وز همه‌ام گسسته‌ای بی‌تو به سر نمی‌شود

گر تو نباشی یار من گشت خراب کار من
مونس و غمگسار من بی‌تو به سر نمی‌شود

بی تو نه زندگی خوشم بی‌تو نه مردگی خوشم
سر ز غم تو چون کشم بی‌تو به سر نمی‌شود

هر چه بگویم ای سند نیست جدا ز نیک و بد
هم تو بگو به لطف خود بی‌تو به سر نمی‌شود

اشعار مولانا در مورد زندگی

من پیر فنا بدم جوانم کردی
من مرده بدم ز زندگانم کردی

می ترسیدم که گم شوم در ره تو
اکنون نشوم گم که نشانم کردی

شعرهای ناب جلال الدین رومی

دلتنگم و دیدار تو درمان من است
بی رنگ رخت زمانه زندان من است

بر هیچ دلی مبـاد و بر هیچ تنی
آنچ از غم هجران تو بر جان من است

اشعار احساسی مولانا

یک بوسه ز تو خواستم و شش دادی
شاگرد که بودی که چنین استادی

خوبی و کرم را چو نکو بنیادی
ای دنیا را ز تو هزار آزادی

متن عاشقانه از مولوی