اهمیت فضای مجازی در نگاه فرماندهان و افسران جنگ نرم جبهه استکبار

"هدف كلي از اين مطالعات اوليه(نقشه برداري عرصه مجازي ايران؛سياست و فرهنگ در وبلاگستان فارسي)، ارائه توصيفي روايي از پديده هاي حاكم و فن آوري هاي مورد استفاده در هر كدام از اين موارد است، تا از آن طريق نتايج اوليه اي را پيرامون اثرات عملي فن آوري بر پديده ها و فرآيند هاي دموكراتيك بدست دهد."[1]

جوزف نای در کتاب « قدرت نرم، ابزارهای موفقیت در سیاست بین‌الملل» خود که در سال 2004 به رشته تحریر درآورده در خصوص استفاده از اینترنت و مصادیق آن چنین می‌نویسید:  " یک روش جالب برای استفاده از اینترنت در جهت بکارگیری قدرت برخی را می‌توان در سیاست‌های اجتماعات پراکنده[2] پیدا کرد."

دیوید بولیر[3]، متخصص تحلیل اثر فناوری‌های دیجیتالی می‌گوید:" اینترنت برای چنین مردمی یک موهبت الهی است، زیرا شمار زیادی از مردمی را که از لحاظ جغرافیایی در انزوا بسر می‌برند را قادر می‌سازد تا در قالب اجتماعات مجازی سازماندهی شوند. "

اینترنت برای این مردم راهکارهایی را برای بازگشت به سرزمین خود ارائه می‌کند.  تماس‌های اینترنتی بین شهروندان داخل کشورها و اهالی ساکن در کشورهای خارجی، شکل‌گیری اعترضات در پکن[4]  علیه شورش‌های ضد چینی که در سال 1998 در اندونزی اتفاق افتاد را آسان کرد. " (ناي،1387،ص171)

آقای نیکلاس جی کال در مقاله خود تحت عنوان دیپلماسی عمومی؛ درس‌هایی از گذشته که در کتاب دیپلماسی عمومی ترجمه و چاپ شده است در خصوص دیپلماسی عمومی جدید در خصوص اینترنت چنین می‌نویسد:  "مکانیزم‌های استفاده شده توسط بازیگران بین‌الملل برای برقراری ارتباط با عموم در کشورهای خارجی، به سمت فناوری‌های جدید و جهانی حرکت کرده است. ( به ویژه اینترنت)"( جي كال، 1387ص 14)

سوزان بی اسپين و لیذامگز در مقاله دیپلماسی عمومی:  مروری بر توصیه‌های گذشته در خصوص افزایش استفاده از فن‌آوری و ضعف‌های فن‌آوری اطلاعات و بهره‌گیری مناسب از فن‌آوری جدید برای اجرای دیپلماسی توجه به گزارش دانشکده ملی جنگ به توصیه وزارت خارجه در چگونگی استفاده از قابلیت‌ها و پتانسیل اینترنت در اجرای دیپلماسی تأکید کرده است.(همان، ص 172)

نظريه پردازان غربي در كنار طرح ديپلماسي عمومي و استفاده از اينترنت در اين ديپلماسي، نوع ديگر از آن را تحت عنوان ديپلماسي ديجيتال مطرح كرده اند و نقش وزير خارجه آمريكا (هيلاري كلينتون) در شكل دادن به ديپلماسي جديد را انكار ناپذير مي دانند.الك راس از مشاورين وزارت امور خارجه از هيلاري كلينتون به عنوان (مادر خوانده ) اين سبك از (سياست نوين ) نام مي برد.( جسي ليختن اشتاين،2010)

با توجه به اهميت و استفاده از ديگر ديپلماسي ها، آنچه در قرن بيست و يكم درحال رشد است ديپلماسي توييتري است. ميهماني ويژه هيلاري كلينتون براي ده شخصيت عرصه تكنولوژي رسانه هاي اجتماعي از جمله اريك اشميت[5]  مدير ارشد گوگل، جك درسي[6] بنيانگذار و رئيس توييتر، جيمز برهارد[7] از شركت موبايل آلورد، شروين پيشه ور از شركت SGN توليد كننده بازي هاي موبايل، جيسون ليبمن[8] از شركت هاوكست، تيفاني شلين[9] بنيانگذار وبي اواردز و اندر راسيج [10] از مجمع دموكراسي شخصي نشان از اهميت اين عرصه داشته كه چنين شامي بر پا مي شود و در انتها هيلاري كلينتون از حاضرين مي خواهد با او همكاري نمايند اين جلسه در ژانويه 2010 در وزارت خارجه آمريكا برگزار شد.( جسي ليختن اشتاين،2010)

حضور الك راس مشاور وزارت خارجه و جرد كوهن كارمند بخش برنامه ريزي سياسي وزارت خارجه آمريكا بعنوان مامورين وزارت خارجه آمريكا در سمت هاي اجرايي گوگل پس از اشميت نشان دهنده اهميت شبكه هاي اجتماعي  در فضاي مجازي است. اين دو تن بعد از مدتي در يوتيوب حضور يافته و به تشريح قدرت سياسي از جمله ويدئوهاي ويروسي (ويدئوهايي كه مثل ويروس منتشر مي شوند) بهره گيري از اين شيوه ها درانتخابات سرالئون و مونتنگرو استفاده شده بود.همچنين اتفاق ملداوي به انقلاب توييتري شهرت دارد. (همان)

آن ماري سلوتر[11] مدير كاركنان بخش برنامه ريزي سياسي وزارت امور خارجه ايالات متحده تصريح مي كند: "رويكرد ديپلماسي ديجيتالي و پيوند ميان وزارت خارجه و دنياي ارتباطات اينترنتي تازه در اول راه است و هنوز مشكلات زيادي در اين مسير وجود دارد كه بايد حل شود."  (همان)

اين بهره گيري در انتخابات ايران با بكارگيري تكنولوژي ارتباطي در سازماندهي تحركات اجتماعي به فاز اجرا گذاشته شد.بازديد كوهن مشاور وزارت خارجه از يوتيوب، ويدئوي مرگ آقاسلطان را روشن ترين نمونه ويدئوهاي ويروسي دانست و تصريح كرد كه "يوتيوب از هرسيستم اطلاعاتي ديگري كارايي بيشتري دارد چرا كه كاربران ايراني خود ويدئوهاي آن را توليد مي كنند. (همان)

آنچه روشن است اينكه غربي ها بيشترين اطلاعات و محتواي اخبار و عمليات رواني خود از ايران را از طريق فضاي مجازي در اغتشاشات و حوادث هشت ماهه بعد از انتخابات دهمين دوره رياست جمهوري بدست آورده و بازپروري و توليد مجدد نموده و به خورد مخاطبان جهاني و ايراني مي دادند، انتشار اولين پيام ميرحسين موسوي 3 روز بعد از انتخابات در توييتر، توجه مسئولين سيا و وزارت خارجه آمريكا را به اهميت اين شبكه اجتماعي جلب نمود.

در خصوص اهميت اينترنت و استفاده از آن توسط غرب گزارش آكادمي بين المللي هنرهاي ديجيتالي قابل تامل است. اين آكادمي با ارايه ليستي از 10 رخداد اينترنتي قرن 21 نام برده كه انتخابات رياست جمهوري در ايران يكي از آن 10 مورد است. اين گزارش رخداد اينترنتي در انتخابات ايران را چنين بيان كرده است: "اعتراضات پس از انتخابات رياست جمهوري ايران در سال 2009؛ كه در آن معترضان به نتايج انتخابات توانستند با توجه به عدم بهره مندي از رسانه با ارتباطات اينترنتي و استفاده از شبكه هاي ارتباط اينترنتي همچون فيس بوك و توييتر، براي تظاهرات اعتراضي خود هماهنگي كرده و اخبار و اطلاعات خود را مبادله كنند."  (آكادمي بين الملي هنر هاي ديجتال)

ازديگر تاكيدات صاحب نظران آمريكايي براي استفاده و توجه به كاركرد اينترنت به ويژه در ايران، مي توان به گزينه هاي استراتژي جديد آمريكا در قبال ايران، تحت عنوان كدام راه به سمت ايران؟[12]  كه در نوامبر سال 2009 توسط شش تن از استراتژيست هاي وابسته به انستيتوبروكينگز تهيه و به اوباما ارايه شده رجوع كرد، دربخش سوم اين متن با عنوان فروريختن تهران در فصل ششم تحت عنوان انقلاب مخملي، ريموند تانتر از كميته سياست ايران مي گويد: "ما بايد از دانشجويان و ساير گروه ها، براي انقلاب مخملي حمايت غير علني كنيم، آنان پول، فكس، اينترنت و حمايت نياز دارند." (تانتر،2009،سابان)

پيامدهاي فضاي مجازي

 در حال حاضر، فضاي مجازي و بزرگراه هاي اطلاعاتي، در ابعاد عمومی و سیستمی، فردی و اجتماعی در دسترس همگان است و به رغم آن، از دید برخی، اين باور كه دسترسي بيشتر و سريع تر به اطلاعات، به اشكال مختلقي مي تواند به حل  مشكلات كمك كند، باوري نادرست است.خلق فضاي تکنولوژي نوين سبب شده تا انسان‌ها روز به روز از يکديگر فاصله بگيرند و خود را همنشين ابزار مجازي سازند. کاهش ارتباطات کلامي و وابستگي به ابزار نوين تکنولوژيکي و در رأس آن فضاي مجازي اينترنت، چيزي جز جدايي عاطفي و ارتباطي انسان‌ها و تجربه زندگي با همراهان مجازي را در پي نخواهد داشت.

در طي چند دهه گذشته، بشر خود را مشغول يافتن راه‌هايي جديد براي برقراري ارتباط با ديگران کرده است. تلفن‌هاي همراه، کامپيوترهاي شخصي، پيامک، پست الکترونيکي و اينترنت سبب شده حد اقل تا بيست و پنج درصد جمعيت بشر در ارتباطي سريع با يکديگر باشند. در اين دوره زماني، نظام عصبي گونه بشر، به نحوي با نمادهاي الکترونيکي درگير شده است و به نحوي اين ارتباط الکترونيکي جايگزين گفتار کلامي شده است. بر پايه مطالعه «بنياد کايزر»، کودکان آمريکايي در حال حاضر روزانه شش و نيم ساعت به تماشاي تلويزيون، اينترنت و بازي‌هاي ويدئويي و ديگر رسانه‌هاي الکترونيکي مشغولند. بر پايه مطالعات موجود، اکثر کودکان، اين زمان را در تنهايي سپري مي‌کنند. به عنوان نمونه، کودکان هفت تا يازده سال، زمان تماشاي تلويزيون را تنها سپري مي‌کنند و اين رقم در مورد کودکان دو تا هفت سال، بيش از هشتاد و يک درصد است. همین وضعیت کم و بیش به دیگر کشورها نیز سرایت نموده و کشور ما هم از این امر مثتثنی نیست.

اما پیامدهای فضای مجازی را از بعد دیگری نیز می توان بررسی نمود و آن بعد فرصت و تهدید برای انقلاب اسلامی ومردم خداجوی ایران اسلامی است. در اهمیت این موضوع و توجه به پیامدهای آن، فرمان تشکیل شورای عالی فضای مجازی و به دنبال آن ایجاد مركزی بنام مركز ملّی فضای مجازی كشور از سوی رهبر فرزانه انقلاب اسلامی قابل ذکر است. در بخشی از حکم صادره اینگونه قید و تاکید شده است: "گسترش فزاينده‌ فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی بويژه شبكه‌ی جهانی اينترنت و آثار چشمگير آن در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، و لزوم سرمايه‌گذاری وسيع و هدفمند در جهت بهره‌گيری حداكثری از فرصت‌های ناشی از آن در جهت پيشرفت همه جانبه كشور و ارائه خدمات گسترده و مفيد به اقشار گوناگون مردم و همچنين ضرورت برنامه‌ريزی و هماهنگی مستمر به منظور صيانت از آسيب‌های ناشی از آن اقتضا می كند كه نقطه‌ی كانونی متمركزی برای سياستگذاری، تصميم‌گيری و هماهنگی در فضای مجازی كشور بوجود آيد. به اين مناسبت شورای عالی فضای مجازی كشور با اختيارات كافی به رياستِ رئيس جمهور تشكيل می گردد و لازم است به كليه‌ی مصوبات آن ترتيب آثار قانونی داده شود."[13]

در ادامه مبحث پیامدها می توان به تولیدات و محصولات این فضا نیز اشاره کرد.

محصولات فضاي مجازي

محصولات توليد شده در فضاي مجازي بسيار وسيع، متنوع، فراوان است كه از بازي هاي رايانه اي گرفته تا فيلم، تصوير، عكس، فلش، انيميشن، صدا، موسيقي، مكتوبات و در يك جمله كليه محصولات ديداري، شنيداري، نوشتاري، تجسمي و نمايشي به وسيله يك ارتباط بیسیم یا با سیم  به صورت ارتباط مستقیم و یا غیر مسقیم توسط يك دستگاه رايانه یا تلفن همراه قابل دسترسي و بهره برداري است. در ميان محصولات فرهنگي كه وسيله اي براي توجيه اين اقدامات شده است بازي هاي رايانه اي از اهميت ويژه اي بر خوردارند هر چند كه بسياري از بازيها از روي فيلمهاي معروف و پر فروش هاليود ساخته مي شود. به عنوان مثال در سال 1380صنعت بزرگ هاليود حدود 5 ميليارد سود داشته ولي در همين زمان شركتهاي بازيهاي رايانه اي در آمريكا بيش از 30ميليلارد دلار سود داشته اند. سمت و سوی این بازيها كه در مورد جنگ جهاني دوم و شكست نازيها، بازیهایی علیه جهان اسلام، انقلاب اسلامی، ایران، سپاه پاسداران و... ساخته شده بسيار هستند.

اينترنت و كاركردهاي آن

دراستفاده از فضای مجازی به ویژه اینترنت می توان به جنگ سخت و فضاي مجازي در گذشته نه چندان دور اشاره کرد."بر اساس گزارشي كه راديو آمريكا مخابره كرده،‌ وزارت دفاع آمريكا ، پنتاگون قصد دارد سيستم هاي تسليحاتي و نظاميان را در شبكه اي ادغام كند كه اصطلاحا " NCF " يا جنگ مبتني بر شبكه ناميده مي شود . از نوامبر سال 2002 ، خلبانان نيروي هوايي آمريكا به آخرين نسخه از يك بازي ويدئويي دست يافتند . آنها مي توانند از طريق هر كامپيوتر معمولي pc (personal Comouter) كه داراي يك كاوشگر اينترنتي و يك نرم افزار وي‍ژه نظامي باشد به شبكه وصل شوند، و بتوانند هواپيماهاي شناسايي ( بدون سرنشين ) را به طرف هدف، راهنمايي كرده و يا تقاضاي حمله هوايي كنند. آنها حتي از طريق يك كامپيوتر دستي يا لپ تاپ (laptap)متصل  به اينترنت مي توانند مسير پرواز را طراحي كنند."[14]

"استفاده از جنگ مبتني بر شبكه ، مشكلاتي نيز به همراه درد . طرفداران NCF به عنوان بهترين دليل براي روي آوردن به جنگ شبكه اي ، از جنگ افغانستان ( حمله آمريكا به افغانستان پس از 11 سپتامبر ) نمونه مي آورند."[15]

"پروتكل ارتباطي TCP-IP شاهرگ اصلي اينترنت به شمار مي رود كه به كامپيوترهاي مختلف با سيستم هاي عامل مختلف اين اجازه و امكان را مي دهد تا با يكديگر گفت و گو تبادل اطلاعات  كنند ."[16] از دیگر کارکردهای نظامی، مانور مجازي(Cyber Manoeuvre) است کهبر اساس "قراردادي بين آمريكا و قطر امضا شد ، مقامات قطر با تكميل و بازسازي يك پايگاه هوايي متعلق به آمريكا در اين كشور موافقت كردند . اين پايگاه  داراي بلندترين باند پرواز در خاورميانه به طول 5 كيلومتر است . تجهيزات اين پايگاه با آخرين فناوري هاي الكترونيكي و صنعتي تكميل خواهد شد و در آن از سيستم هاي رايانه اي بسيار قوي استفاده مي شود . ... رامسفلد وزیر  دفاع آمریکااز پايگاه ويژه نيروهاي آمريكا در قطر با فرماندهان عملياتي آمريكا در بحرين و عربستان گفت و گوي ويدئويي داشت و طرح هاي نظامي براي حمله به عراق را كه به صورت بازي هاي ويدئويي و اينترنتي طراحي شده بود ، مورد بازديد قرار داد."[17] در بحث استراتژي رخنه رايانه اي "دولت آمريكا ماه ها پيش از شروع جنگ عليه عراق، در راستاي جنگ اطلاعاتي و عمليات رواني خود عليه اين كشور، استراتژي معيني را تحت عنوان « استراتژي رخنه و ايجاد اختلال در سيستم هاي رايانه اي دشمن » تصويب كرده بود . براساس اين استراتژي، ماه ها و هفته ها پيش از شروع جنگ، بايد سيستم هاي ارتباطي رايانه اي عراق شناسايي مي شدو عمليات لازم براي نفوذ وايجاد اختلال در عملكرد آنها صورت مي گرفت ." "پيش از شروع جنگ، براي ژنرال هاي عراقي نامه هايي الكترونيكي كه در آن آمده است كه تو را شخصا مي شناسيم، ارسال گشت و از آنها خواسته شد تا با ارسال علائم نوري در طول جنگ، محل اختفاي سلاح هاي كشتار جمعي را مشخص كنند." "آمريكا به شدت به سيستم هاي رايانه اي وابسته است. در پي حملات تروريستي 11 سپتامبر عليه اين كشور، دولت آمريكا "تدابير امنيتي در اينترنت "(Security Policies in Intrenet)را تشديد كرد.[18]

تروريسم رايانه اي(Cyber Terrorism) نیز پدیده دیگری است که همزمان با ایجاد و در دسترس قرار گرفتن اینترنت بوجود آمد.« تروريسم رايانه اي » واژه جديدي مي باشد كه به ادبيات سياسي جهان وارد شده است. اين نوع عمليات تروريستي به هرگونه اقدامات خرابكارانه اي اطلاق مي شود كه نفوذگران و اخلالگران رايانه اي عليه شبكه هاي رايانه اي و اينترنتي يك كشور انجام مي دهند. اكنون شبكه اينترنت، بستر و وسيله مناسبي جهت نفوذ اخلالگران به شبكه ها شده است."[19]

"يكي از شگردهاي اخلالگران رايانه اي، « خودداري از ارائه خدمات » (ِDenial of Services)است. در اين شيوه دستگاه مورد هئدف،آنقدر با نامه هاي الكترونيك بمباران مي شود كه عملا"، توانايي خود را از دست داده و توان رايانه اي خود را براي ارائه خدمات از دست مي دهد.« اتفاقي كه در طول جنگ بالكان براي پايگاه هاي رايانه اي سازمان ناتو افتاد و آنقدر توسط نامه هاي الكترونيك مخالفان جنگ، بمباران شد كه عملا" از كار افتاد». [20]

"دولت ها وشركت ها سعي مي كنند تا هرچه بيشتر شبكه هاي رايانه اي را تحت نفوذ وكنترل خود در آورند، شبكه اينترنت هم به محيطي مناسب براي تروريست هاي رايانه اي، فعالان سياسي(Political Activities) و نفوذگران اينترنتي (Hackers)و حتي خود دولت ها تبديل شده است. Activities ( نامي كه به نفوذگران رايانه اي داراي گرايش سياسي و اجتماعي اطلاق مي شود ) شبكه رايانه اي ايالات متحده و شبكه هايي را كه توسط اداره فدرال بازرسي ارتش اداره مي شوند ، تخريب كردند."[21] Hack   به زبان ساده و شايد عاميانه ترين تعبير آن دزديده شدن كلمه عبور يك سيستم و يا account  مي باشد. به طور كلي نفوذ به هر سيستم امنيتي كامپيوتري را hack  مي گويند. Hacker  شخصي باهوش، فرصت طلب، داراي معلومات است.  رايج ترين روش، ساده ترين روش است. يكي از متداول ترين روش هاي هك كردن، حدس زدن password  است.

"همچنين وجود سايت هاي اختصاصي اين گروه ها بر روي اينترنت به آنها كمك مي كند تا پيام ها، دستورالعمل ها و ريزبرنامه هاي فعاليت هايشان را به اعضا بدهند و براي اينكه شناخته نشوند و پايگاه هايشان توسط ماموران امنيتي كشف نشود، آدرس هاي اينترنتي خود را به سرعت تعويض مي كنند و اصولا آدرس هاي اينترنتي واقعي ندارند."[22] از دیگر کارکردها و اتفاقات به وقوع پیوسته می توان به اقدام ارتش جمهوری خواه ایرلند اشاره کرد."ارتش جمهوري خواه ايرلند قبل از قرارداد صلح 1998،  يك بانك اطلاعاتي هوشمند رايانه اي با استفاده از بانك هاي اطلاعاتي جمهوري ايرلند، آمريكا و فرانسه ايجاد كرده است. يك هوادار كه كارمند تلكوم بريتانيا بود ، سوابق  صورت حساب هاي تلفن را سرقت  كرد تا نشاني هاي اهداف بالقوه ( براي كشته شدن  ) را تعيين كند."[23] یا "چريك هاي قومي تاميل، هزاران پيام الكترونيكي را به سفارتخانه هاي سريلانكا ارسال كردند. در اين پيام ها گفته شده بود  : « ما ببرهاي سياه اينترنت هستيم و براي مختل كردن ارتباطات شما اين كار را انجام داده ايم .» "بمباران با پست الكترونيكي ، شامل ارسال 800 پيام در روز به مدت دو هفته بود. ويليام چرچ، دبير مركز مطالعات جنگ زيرساختي، معتقد بود كه « ببرهاي آزادي بخش تاميل از مشهورشدن نا اميد هستند و دقيقا" آنچه را كه مي خواستند به دست آوردند... با توجه به حملات مرگبار و عادي ببرها، اگر اين نوع فعاليت ها آنها را از بمب گذاري و كشتن منحرف كند، مركز مايل است آنها را به نام صلح تشويق كند تا بيشتر، به اين نوع اقدامات تروريستي دست بزنند.» اما، چنين حمله اي، اين اثر مطلوب را داشت كه در سفارتخانه ها ايجاد ترس كرد. اين پيام ها مي توانست پيش درآمد حملات مخرب تر بر رايانه ها، در اينترنت باشد.

در دهه 80 م ، باري كولين، پژوهشگر ارشد انستيتوي اطلاعات و امنيت در كاليفرنيا، واژه « سايبر تروريسم » را جعل كرد . اين واژه جعل شده توسط او، سايبر - فضا و تروريسم رادر بر مي گرفت."[24] حملات سايبر مي تواند به عنوان وسيله كمكي، جهت حمايت از عملياتي ديگر مورد استفاده قرار گيرد.

"جنگ شبكه اي را مي توان در مبارزه ارتش آزادي بخش ملي زاپاتيستا و دولت مكزيك يافت. در اولين روز سال 1994، ارتش آزادي بخش ملي زاپاتيستا، شهر را درچياپاس اشغال كردند و عليه دولت مكزيك، اعلان جنگ نمودند، خواهان تغييراتي شدند و سرانجام به يك پيكار رسانه اي جهاني دست زدند. آنها بيانيه هاي مطبوعاتي صادر مي نمودند، از خارجيان دعوت مي كردند به چياپاس آمده و وضعيت را به چشم خود ببينند."[25]

از دیگر کاربردها در فضای مجازی و بهره گیری از اینترنت جنگ اينترنتي(جنگ مجازي )(Net War and Cyber War) است که"در جنگ اينترنتي كه ممكن است بين ملت ها و جوامع رخ دهد ديپلماسي، تبليغات، مبارزات روان شناسي، انهدام و ترور شخصيتي، سياسي و تهاجم فرهنگي مطرح است. در واقع جنگ اينترنتي معرف يك عصر تازه در طيف اختلافات و تضادهايي است كه اشكال اقتصادي، سياسي،  اجتماعي و نظامي را در بر مي گيرد و هدف عمده آن، نابودي و يا اختلال در اطلاعات و ارتباطات است."[26]

و موثرترین استفاده آمریکا در جنگ اشغال عراق بود."بر اساس گزارش سايت www.jihadunspan.com  ارتش آمريكا با ارسال ايميل هايي به مقامات بلندپايه و ارتش و مردم عراق از آنها خواسته است تا براي حفظ خود و خانواده هايشان از دستورات صدام سرپيچي كنند و اگر اطلاعاتي در مورد محل اختفاي سلاح هاي هسته اي، بيولوژيك و شيميايي دارند با ارسال ايميل به اطلاع برسانند ."[27]

آنچه در این بین بسیار مهم است  توجه جهانی و مراکز علمی و آکادمی های وابسته به جبهه استکباری به مقوله فضای مجازی است که بررسی آکادمی بین المللی هنرهای دیجیتالی با ارایه لیستی از 10 رخداد اینترنتی قرن 21 ، انتخابات ریاست جمهوری در ایران را به عنوان بزرگترین رویداد اینترنتی در سال 2009 معرفی کرده است .(  " Webby Awards " به دلیل آنچه نقش سایت‌های شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر در رویداد‌های پس از انتخابات ایران عنوان شد، انتخابات ایران را جزء 10 رویداد اینترنتی تاثیرگذار در  دهه نخست قرن 21  انتخاب کرد.) در این لیست نام 9 رویداد اینترنتی دیگر قرن که از آنها با عنوان  تاثیر اینترنت بر زندگی مردم و رویدادهای جاری نام بوده شده است برشمرده شده که عبارتند از :

1- وب سایت " کریج لیست = Craigslist  " در سال 2000؛ به دلیل ضریب نفوذ بالا و گسترش سریع آن از سال 1995 تا 2000 سراسر ایالات متحده . کریج لیست  یک سایت ارتباطی گسترده است که در آن از آگهی فروش تا کاریابی تا " فروم " های چت و ارتباط آنلاین وجود دارد .

2- " گوگل اد ورد = Google Adword " در سال 2001 ؛ که امکان تبلیغات کالا یا خدمات را برای کاربران فراهم می کند  ، به این صورت که وقتیکه یک نفر واژه ای را در گوگل جستجو می کند سایت کسی که در گوگل ادورد آکانت دارد و سایت یا خدمات خود را ثبت کرده  به عنوان اولین سایت در نتایج جستجو قرار می گیرد وبا کادری زرد رنگ دور آن نمایش داده می شود.

3- دانشنامه اینترنتی  " ویکیپدیا = Wikipedia " در سال 2001 ؛ که با فراهم آوردن امکان دسترسی به 14 میلیون مقاله در 271 زبان مختلف دنیا تبدیل به دانشنامه ای بزرگ شده است که به کاربران امکان می دهد تا نسخه های مقالات موجود در این دانشنامه را اصلاح کرده و دانسته های خود را به آن بیفزایند .

4- سایت " نپستر = Napster  " در سال 2001 ؛ نپستر نرم افزاری بود 

كه به كاربران مختلف اجازه ثبت نام و سپس Login می‌داد. پس از آن هر كاربر می‌توانست مجموعه فايل‌های موسيقی مورد نظر خود را كه روی هارد ديسك رايانه خود دارد با ديگران به اشتراك بگذارد. همچنين اين امكان وجود داشت كه كاربران عضو اين نرم افزار به گفت‌وگو با يكديگر نيز بپردازند. پس از مسدود شدن سايت "نپستر" به حکم دادگاه ، شرکت "راکسيو" در سال ۲۰۰۲ اين شرکت ورشکست شده را خريدارى کرد و آن را به يک مرکز دانلود قانونى و پولى ترانه هاى موسيقى از اينترنت بدل نمود .

5- سرویس  " گوگل ایپو = Google Ipo " در سال 2004 ؛ این سرویس توانست انقلابی در موتور جستجوی گوگل به وجود بیاورد و بعدها سایت هایی چون جی میل ، یوتیوب ، گوگل ارث ، گوگل مپ و... توانستند از این امکان موتور جستجوی گوگل استفاده کنند .

6- انقلاب ویدئویی آنلاین شبکه " یوتیوب = Youtube " در سال 2006 ؛ که این امکان را به کاربران اینترنت در سراسر جهان داد که فایل های تصویری و یدئوهای خود را روی شبکه یوتیوب قرار دهند .

7- انقلاب بزرگ در شبکه ارتباطات اجتماعی با شبکه " فیس بوک = Facebook " به همراه توییتر = Twitter در سال 2006 ، این شبکه ارتباط اینترنتی امروزه بیش از صدها میلیون عضو در سرتاسر جهان دارد .

8- عرضه گوشی های تلفن همراه " آی فون = I Phone " در سال 2007 ؛

آی‌فون یک گوشی هوشمند تلفن همراه است که در ژانویه ۲۰۰۷توسط شرکت اپل، معرفی شد.آی‌فون صفحه‌کلید ندارد و از صفحهٔ حساس لمسی بهره می‌گیرد، که می‌توان با آن تایپ کرد، شماره گرفت و برنامه‌های گوناگون مبتنی بر وب و سیستم عامل را اجرا کرد.

9- انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2008؛  که کمپین پرزیدنت اوباما در آن با به کارگیری اینترنت توانست شیوه ای جدید از تبلیغات و جمع آوری اعانه های اینترنتی از هواداران و به نمایش گذاردن ویدئوهای آنلاین و... ضریب نفوذ و ارتباط کمپین انتخاباتی اوباما با هواداران را گسترش دهد .

10 – اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال 2009 ؛ که در آن معترضان به نتایج انتخابات توانستند با توجه به عدم بهره مندی از رسانه با ارتباطات اینترنتی و استفاده از شبکه های ارتباط اینترنتی همچون فیس بوک و توییتر ، برای تظاهرات اعتراضی خود هماهنگی کرده و اخبار و اطلاعات خود را مبادله کنند .

اما فضاي اينترنت چالش‌هايي هم دارد. بنا بر تحقیقات به عمل آمده، كودكان و نوجوانان هنگامي‌كه به فراخناي جهان اينترنت پا مي‌گذارند، به گشت و گذار در اينترنت كه مي‌پردازند، درونمايه‌ دانشنامه‌وار آن را مي‌نوشند، به مجموعه فيلم‌هاي درون اينترنت كه دسترسي پيدا مي‌كنند، به گپ‌سراهاي اينترنتي كه سر مي‌زنند و پيوندهاي اجتماعي كه برقرار مي‌كنند، در معرض خطر عناصري از اجتماع قرار مي‌گيرند كه در جهان واقعي از آنان پرهيز مي‌كنيم. سه‌چهارم كودكان حاضرند در قبال دريافت كالا و خدمات درباره‌ خودشان و خانواده‌اشان اطلاعات بدهند و سالانه يك پنجم شان طعمه‌ سوءاستفاده‌گران مي‌شوند.

روشن است كه پاسداري از كودكان در فضاي اينترنت وظيفه‌ ای دشوار است که باید مورد توجه قرار گیرد. به همين دليل است كه در اتحاديه‌ بين‌المللي مخابرات، طرح حفاظت آنلاين از كودكان (COP) را در دستور كار جهاني امنيت اينترنت قرار داده‌اند. اين كار در راستاي الزام براي تقويت امنيت اينترنت و پي‌ريزي اينترنت ايمن و امن براي نسل‌هاي آينده قرار دارد. اين موضوع را در اتحاديه‌ بين‌المللي مخابرات خيلي جدي گرفته‌بودند و شعار ان سال روز جهاني مخابرات و جامعه‌ اطلاعات، پاسداري از كودكان در فضاي سايبر است.اين شعار نه تنها بر كارها در آن روز، بل‌ كه در سراسر سال و آينده نيز اثر مي‌گذارد.

"موتورهاي جست‌وجوگر مانندYahoo وgoogler و غيره كه مقر اصلي آنها در امريكا است مي‌توانند در هنگام پيدا كردن مطالب موردنظر استفاده كننده، مطالبي به نفع خود و به ضرر كشور آماج جست‌وجو كنند و يا اطلاعات مربوط به كشور آماج را در انتهاي ليست قرار دهند كه كمتر مورد استفاده كاربران است. استفاده علني از اينترنت مانند ارسال پست الكترونيك براي مسئولان، فيلترشكني فيلترهاي حكومتي روي اينترنت و يا هك كردن سايتهاي خاص، از موارد ديگر سوء استفاده از اينترنت در عمليات رواني است" (سبيلانD 1382.)[28]

بر اساس آخرين آمارها تعداد كاربران اينترنت جهان به بیش از دو ملیارد نفر رسيد"آمار منتشر شده بر روی وب سایت Internet World Stats نشان می دهد تعداد کاربران اینترنت ایران در سال 2011 نسبت به سال گذشته سه میلیون و 300 هزار و نسبت به سال 2009 در حدود چهار میلیون و 300 هزار نفر افزایش داشته است.آمار این وب سایت در سال 2010 تعداد کاربران ایرانی را 33 میلیون و 200 هزار نفر اعلام کرده بود در حالی که آمار جدید این وب سایت تعداد کاربران ایرانی را 36 میلیون و 500 هزار نفر اعلام کرده است، تعدادی که بیش از نیمی از کاربران اینترنت در کل خاورمیانه را تشکیل داده است. بر اساس نموداری که در این وب سایت از آمار توزیع کاربران اینترنتی در مناطق مختلف جهان ارائه شده است، در حال حاضر 44 درصد از کاربران اینترنت به آسیا، 22.7 درصد به اروپا، 13 درصد به آمریکای شمالی، 10.3 درصد به آمریکای لاتین، 5.7 درصد به آفریقا، 3.3 درصد به خاورمیانه و یک درصد به اقیانوسیه اختصاص دارند. همچنین تعداد کل کاربران اینترنت در جهان بر اساس آخرین آمار دو میلیارد و 95 میلیون و 6 هزار و پنج نفر محاسبه شده است.[29]

دنیا در سال 2009 پر از داستانها و اتفاقات عجیب و باورنکردنی بود و در این میان نمی توان نقش توییتر و فیس بوک را در ایجاد بسیاری از آنها نادیده گرفت.یکی از جالب ترین داستانهای عجیب شبکه های اجتماعی در سال 2009 مربوط به یک داماد آمریکایی است که مراسم عروسی خود را برای به روز کردن پروفایل خود روی فیس بوک قطع کرد و بلافاصله این پیام را روی صفحه خود نوشت: "من با @TracyPage در کلیسا هستم و یک ثانیه قبل او همسر من شد. الان دیگر باید بروم و حلقه را دست عروس بکنم."این داماد شیفته شبکه اجتماعی این جملات را بین گرفتن "بله" از عروس و تبادل حلقه ها روی فیس بوک نوشت.از دیگر اتفاقات عجیبی که روی فیس بوک رخ داد مربوط به دو جوانی است که برای کاخ سفید ایجاد مزاحمت کردند و با افتخار پیروزی خود را روی این شبکه اجتماعی جشن گرفتند.همچنین یک خبر جعلی درباره یک کودک شش ساله در فیس بوک منتشر شد. در این خبر آمده بود که این کودک در حالی که سوار بر یک بالن بوده در میان ابرها گمشده است.

براساس گزارش رویترز، پارلمان هلند نیز در سال 2009 قانونگذاران را برای ارسال پیام روی توییتر و فیس بوک محدود کرد و در کانادا یک نماینده به خاطر توهینی که به رقیب خود کرده بود روی توییتر از وی عذرخواهی کرد. از سویی دیگر، دیوان عالی انگلیس برای اولین بار از راه توییتر حکم محکومیت یک کاربر را برای وی ارسال کرد. كشوري مانند آمريكا، قدرت و توان تحميل اراده خود بر ديگران را دارد، زيرا ساليانه به طور متوسط 900 فيلم در هاليوود مي‌سازد و انگاره‌هاي خود را به تمام دنيا منتقل مي‌كند. البته قدرت نرم آمريكا صورت‌هاي ديگري نيز دارد.

 ويژگيهاي اينترنت در فضاي مجازي

صحنه نبرد در فضای مجازی، ثابت و تغییر ناپذیر نیست و همیشه باید فضا را مجموعه ای از عمل‌ها و عکس العمل‌ها بدانیم. از ویژه گیهای اینترنت، به دست رسی آسان، کم هزینه بودن، تابع زمان و مکان نبودن را می توان نام برد. ضمن اینکه کار همه رسانه های دیداری، شنیداری و نوشتاری را هم انجام می دهد. و به همه کاربرانش این اجازه را می دهد که در وقت از شبانه روز و در کجا که خواستند می توانند مطالب، فیلم، عکس و... را منتشر نمایند.

شبكه هاي اجتماعي در فضاي مجازي

پایگاه اینترنتی مؤسسه تحقیقاتی هریتیج گزارشی به قلم جیمز.جی.کارافانو (James jay carafano ) پژوهشگر ارشد مطالعات امنیت ملی موسسه تحقیقاتی هریتیج امریکا که دارای 25 سال سابقه خدمت در ارتش امریکا تا درجه سرهنگ دومی است، منتشر کرد که به نقش شبکه‌های اجتماعی و اینترنتی در حوادث پس از انتخابات ایران اختصاص دارد. جي.كارفانو[30] در گزارش خود، استفاده از اينترنت در فضاي مجازي را در اغتشاشات (فتنه 88) را حول چهار محور تدوين و ارايه نموده است اين چهار محور شامل: 1- خبرنگاري خياباني 2- بسيج كردن ايراني هاي مقيم خارج از كشور 3- سازماندهي فعالان سياسي 4- راه اندازي جنگ اطلاعاتي، مي باشد. ايشان در خصوص كاركرد شبكه هاي اجتماعي چنين عنوان نموده است:"شبكه هاي اجتماعي مي توانند فعاليت هاي اعتراض آميز را سازماندهي كرده و در اطلاع رساني روند رويدادها نقش آفريني نمايند." كارفانو،2009،هريتيچ )

ايشان در خصوص محور اول اين گزارش يعني كاركردهاي خبرنگاري خياباني چنين گزارش مي دهد: خبرنگاري خياباني به تهيه اخبار يا جريان شدن نظرات مردم، از سوي خبرنگاران غير حرفه اي اطلاق مي شود و به دو شيوه صورت مي گيرد.

1- خبرنگاران خياباني، گزارش ها، تصاوير، فيلم ها و اطلاعات خود را به سايت هاي خبري مشهور مي فرستند تا به صورت حرفه اي ويرايش و تدوين شوند. فاكس نيوز و ماي اسپيس وب سايت هايي دارند به نام (شما گزارش دهيد[31]) (همان) اين سايت ها باايجاد چنين ظرفيت هايي، فضا را براي فعاليت مخالفين مهيا نموده و آنان راترغيب به مخالفت مي نمايند.

2- خبرنگاراني در شكل خبرنگاران شهروندي بروز مي كند كه در آن مضامين خبري از سوي پديد آورندگان در وب سايت هاي شخصي (يا غير رسمي) ارائه مي شود. (همان)

با بررسي هاي بعمل آمده نشان از تلاش اكثر پايگاه هاي اينترنتي خبرگزاراري ها، وزارت خارجه،آمريكا، رژيم صهيونيستي و انگليس، شبكه هاي راديويي و ماهواره اي در خصوص ايجاد اخلال در سير انتخابات و بعد از آن در ايران راداشته اند كه نمونه آن تلاش پايگاه Ireport.vom كه وابسته به سي. ان. ان است مي باشد، به گزارش mediaweek از 13 تا 17 ژوئن (23 تا 27 خرداد) سایت Ireport.vom (که توسط سی.ان.ان اداره می‌شود اما در بالای سایت این مساله تکذیب شده است)، كه 1600 گزارش از داخل ايران(مخاطبين) از تاريخ 13 تا 17 ژوئن (23 تا 27 خرداد) دريافت كرده است و در همين مدت زمان 3 هزار نفر ديگر هم در اين سايت عضو شده اند.

از پيامد هاي خبرنگاري خياباني كه به نوعي به چند شيوه اجرا مي گردد، برخي از خبرنگاران  از قبل شناسايي شده و وصل شده بودند و بصورت مستمر خبر،گزارش، عكس و فيلم تهيه و ارسال مي كردند كه در قبال اين فعاليت دستمزد نيز دريافت مي كردند. اما تعداد زيادي از آنها ازبين افراد معترض، معاند، مخالف بصورت تحريك شده اقدام به فعاليت هاي غير حرفه اي خبري مي نمودند. اين اقدامات منجر به تشديد اغتشاشات، تحريك احساسات، افزايش شايعات، ايجاد ترديد و در نوع خودش دلگرمي عوامل دست اندر كار دشمن مي شد. برخي اين گونه فعاليت ها را تحت عنوان «ميدان نبرد اينترنتي» ياد نموده اند.

محور دوم: بسيج كردن ايرانيان} ضد انقلاب{مقيم خارج: البته در اين خصوص نظام سلطه طي 30 سال گذشته بصورت مستمر از طرق مختلف به تحريك ضد انقلاب خارج كشور تحت عنوان اپوزيسون توجه كرده و از اين جماعات استفاده نموده است.نويسنده در خصوص اين محور، آماري ارايه نموده  مبني بر اينكه در سال 2006، 4تا5 ميليون ايراني در جهان پراكنده بودند. (بنياد سياست مهاجرت)

آنان در شبکه‌های اجتماعی توانستند فعالیت‌های اعتراض آمیزرا سازماندهی کرده و در اطلاع رسانی روند رویدادها را تشديد و مخاطبان را تحريك و ترغيب نموده تا به خوبي نقش آفرینی کنند.  و از ترول‌ها (trolls): کاربرانی که در تالارهای گفت و گو و در میان بحث در موضوعات جدی، پیام‌های نامربوط، توهین آمیز، تشنج زا و تحریک آمیز ارسال می‌کنند، بهره بردند. افزون بر تسهیل خبرنگاری و سازمان دهی فعالان سیاسی، تبدیل فضای مجازی به میدان نبرد اینترنتی، راه اندازی جنگ اطلاعاتی، بهره گیری از فيس بوك و تويتر به عنوان  ابزار ايجاد شبكه هاي اجتماعي در فضاي مجازي، می‌توان یادکرد با اینترنت، علاوه بر گسترش اطلاعات می‌توان اطلاعات را تحریف یا دستیابی به دانش را محدود کرد. شناسایی و بستن کاربری برخی کاربران تا نشر اخبار کذب و شعارهای توخالی افزون بر مبارزه با شایعه پراکنی و همچنین، کاربران از ابزارهای اجتماعی برای سازماندهی به وب سایت‌های دولتی استفاده کردند . از آسیب های مهم در فضای مجازی می توان بهخطر انتشار اسرار خصوصي اشاره کرد که بر خلاف تصور بسياري از كاربران اينترنتي در سايت هايي مانند فيس بوك و توئيتر ، اطلاعاتي كه انان درباره مسائل خصوصي خود با دوستان و اشنايان مبادله مي كنند به راحتي در دسترس همگان قرار مي گيرد. در بسياري موارد خود كاربران اطلاع ندارند كه چه اطلاعاتي از انها در اختيار عموم قرار گرفته است و پس از اطلاع يافتن از انتشار اين اطلاعات نگران مي شوند. در واقع هرزماني كه يك كاربر در اينترنت دكمه ارسال را مي زند اطلاعات ارسال شده تقريبا به راحتي در دسترس همگان قرار مي گيرد. در مواردي حتي مطالبي كه يك كاربر در اينترنت جستجو مي كند قابل رديابي ، ذخيره سازي و فروش به ديگران است. ايجاد سايتهاي ويژه براي كشور آماج يكي ديگر از تمهيدات رسانه‌اي در ديپلماسي رسانه‌اي است. به طور مثالBBC Persian ياVOA Persian يا info USA Persian سايتهاي خبري است كه ويژه شهروندان ايراني ساخته شده است و اين سايتها مي‌توانند هر گونه تفكري را به استفاده‌كنندگان ايراني خود القا كنند. نقش فيس بوك و توييتر در جنگ رواني سايبرنتيك عليه ايران شبكه‌هاي خبري مانند سي‌ان‌ان با اجراي سياست "اسب تروا "، مطالب جعلي خود را در پوشش افراد حقيقي بر روي سايت‌هاي ارتباطات اجتماعي از جمله توييتر منتشر و به ارتباط‌گيري با مخاطبان قبلي اقدام نمودند..

در هفته‌هاي منتهي به انتخابات و جريان‌هاي بعدي، ايران شاهد هجمه تبليغي و جنگ رواني بود كه توسط سايت‌هاي ارتباطات اجتماعي مانند فيس بوك و تويتر صورت گرفت.اين در حالي است كه عقبه طراحي كننده اين اقدامات كه در حوزه جنگ رواني سايبرنتيك قرار دارد، همچنان در حال پيگيري اهداف از پيش تعيين شده خود است. 5 موضوع نخست جستجوی کاربران در شبکه ارتباطی تویتر به ترتیب اولویت عبارتند از : انتخابات ایران ، ویروس آنفلوآنزا ، غزه ، ایران ، تهران .سايت هاي ارتباطات اجتماعي در ظاهر به منظور ايجاد فضايي براي حضور الكترونيكي افراد در جامعه چند صدايي غربي و بيان ديدگاه‌ها، پيدا كردن دوست، ارتباط با دوستان و فرستادن پيام‌هاي گروهي عمل مي كنند اما در باطن اغلب اين وبگاه‌ها در خدمت بنگاه هاي خبري و اطلاعاتي قرار داشته و با جمع آوري اطلاعات شخصي از افراد اقدام به پرونده سازي و بعضاً عضوگيري براي سازمان‌هاي جاسوسي و تروريستي غربي مي‌نمايند. هرچند عضويت در اين سايت‌ها مجاني است ولي هيچ چيزي واقعاً مجاني نيست و در ازاي استفاده مجاني از سرويس‌هاي الكترونيكي اين وبگاه‌ها، افراد بخش عمده اسرار زندگي خود را به راحتي در اختيار آنها قرار مي دهند.

نتیجه گیری و پیشنهادات

صدور حکم رهبر معظم انقلاب با توجه به مقضیات زمان اقدامی حکیمانه و در شان انقلاب اسلامی بود ضمن اینکه عمل درست مسئولین به مفاد آن موجب کاهش تهدیدات دشمن شده و فرصت ویژه ای را برای فرزندان این مرز وبوم بوجود آورده تا در جهت نشر و گسترش انقلاب اسلامی اقداماتی در خور انجام دهند. همچنین می تواند موجب رشد و بالندگی علمی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نیز بگردد. شرط تحقق اهداف پیش بینی شده برای آن، ورود خالصانه و جهادگونه به این مقوله است که در پیچ و خم نظام اداری و بورکراسی دست و پاگیر رها نشود و یا به بر پایی همایش و نمایش ختم نشود. آ«چه در متن این نوشته در خصوص، اقدامات، اهمیت و ضرورت و توجه دشمن گفته شد بخش بسیار ناچیزی از حقایق نهفته در بطن این پدیده می باشد. برای شروع و آغاز ورود نخبگان و اندیشمندان میهن اسلامی به اظهار نظر در این خصوص پیشنهاداتی چند و گزرا به شرح زیر تقدیم می گردد.

1-      تدوین راهبردهای تحقق منویات مندرج در حکم ابلاغی رهبر انقلاب به ریاست جمهوری

2-      فراخوان طرح از نخبگان و اندیشمندان در خصوص ایجاد مرکز ملی فضای مجازی

3-      برگزاری نشست های تخصصی در دوسطح راهبردی و کارشناسی بری تعیین سیاست ها و خط مشی ها و همچنین ارایه الگو و مدلهای اجرایی

4-      ایجاد فرایند ورود به فضای مجازی در سطوح اشراف اطلاعاتی، خنثی سازی اقدامات مخرب، مصون سازی و مصونیت بخشی مخاطبان، نشر فرهنگ توحیدی، دینی و انقلابی

5-      امکان سنجی و ظرفیت شناسی دولتی و بخش خصوصی در سه سطح بین الملل، منطقه ای و داخلی

6-      ایجاد ظرفیت و زیر ساخت های مناسب و متناسب با خواست های ملت بزرگ ایران و انقلاب اسلامی

7-      ایجاد سامانه برآورد تهدیدات و آسیب ها در فضای مجازی به صورت مستمر

8-      حمایت مناسب از تولید کنندگان محصولات مجازی به ویژه؛ قرآنی، دفاع مقدس، انقلاب اسلامی، جنگ نرم و بخصوص بازی های رایانه ای

9-      تقویت و تاکید و برنامه ریزی مناسب برای آموزش از سنین پائین برای استفاده بهینه از فضای مجازی

10-   تولید برنامه های هشدار دهنده، روشنگر و آگاهی بخش برای گروه های مخاطب از طریق رسانه ملی و سایر رسانه ها