شأن و منزلت کارتونیست‌ها در خارج بیشتر است

گروه سینما و تلویزیون: علیرضا پاکدل در کشور پرتغال و در جشنواره ورلد پرس کارتون دو جایزه معتبر را برد. او زاده ۱۳۶۰ در مشهد است و چندین جایزه بزرگ معتبر جهانی را در کارنامه دارد. تاکنون چندین نمایشگاه مستقل از آثار پاکدل برگزار شده ‌است. 

به گزارش بولتن نیوز، به مناسبت موفقیت‌ در ورلد پرس کارتون، با او گفت‌وگوی کوتاهی کرده‌ایم.

جرقه‌اش هنگامی خورد که رسانه‌های جهان گزارش کردند برخی کشورها جلوی مهاجرت این پناه‌جویان را می‌گیرند. همان زمان بود که آیلان، کودک سه‌ساله سوری، در دریا غرق شد و جسد بی‌جانش به کرانه‌های ترکیه رسید و سوژه خبری رسانه‌های جهان شد. عملا دیدم برخی از کشورهای اروپایی نظاره‌گر صرف هستند و از این تصویر فقط استفاده خبری می‌کنند. تصمیم گرفتم کارتونی کار کنم که این بی‌تفاوتی را نشان بدهد. اکواریوم همان نماد رسانه‌ای این قضیه برای برخی ملت‌های اروپایی است.

  این نگاه انسانی به سوژه که در کارهایی با موضوع «تراژدی مهاجران» برجسته‌تر می‌شود، چقدر در وُرلد پرس کارتون سال جاری عمومیت داشت؟

درد و رنج این پناه‌جویان برای هیئت داوری این رویداد بزرگ، چنان بااهمیت بود که تصمیم گرفتند جایزه بزرگ و جایزه بخش کارتون ادیتوریال این جشنواره را به این کار اختصاص دهند. به نظرم نوع نشان‌دادن رنج و درد این پناه‌جویان در این کارتون و نظاره‌گربودن برخی از جوامع اروپایی، روی هیئت داوران تأثیر عمیقی گذاشته است.

  این اثر قبلا چند جایزه دیگر هم برده است؛ ازجمله جایزه بزرگ مسابقه کاریکاتور «پیراسیکابا» برزیل و جایزه جشنواره نصرالدین حجا ترکیه را. آیا نقطه مشترکی بین داوران این رقابت‌ها در زاویه نگاهشان به کار شما وجود داشته؟

این کارتون از همان ابتدا که خلق شد، قبل از اینکه برای جشنواره‌ای فرستاده شود، با مشاهده‌شدنش چنان تأثیری روی مخاطب می‌گذاشت که من احتمال می‌دادم همین نوع تأثیر و متأثرشدن و حس‌کردن درد را در جشنواره‌های مختلف به وجود بیاورد و این نکته مهمی برای کسب چندین جایزه مهم بین‌المللی برای این کار شده است. البته نوع اجرا در کنار نوع سوژه هم به قوت این کار برای کسب رتبه‌های بیشتر کمک کرده است.

این جشنواره یکی از سه جشنواره معتبر در دنیاست و کارتونیست‌های ایرانی هم با توجه به رتبه‌های بالايي که در فستیوال‌های مختلف جهانی کسب می‌کنند، بر بلندای کارتون و کاریکاتور جهان ایستاده‌اند.

بله؛ متأسفانه در جشنواره «پیراسیکابا» هم من جایزه بزرگ و جایزه اول را با این کار کسب کردم؛ اما مسئولان جشنواره با توجه به اینکه بارها چه از طریق مکاتبه و چه از طریق سفیر کشورمان به آنها پیام دادم، جوابی ندادند؛ برای اینکه ما در ایران به سبب تحریم نمی‌توانیم حساب ارزی داشته باشیم، آنها برای پرداخت جایزه نقدی‌ام همکاری نکردند. درحالی‌که جشنواره‌های دیگر در برزیل با توجه به دانستن این مشکل، کمال همکاری را می‌کنند. البته اعتبار جشنواره‌ها در عمل‌کردن به تعهداتشان،  رساندن جوایز  و دعوت از برگزیده‌ها به رویدادشان است. می‌توانم بگویم جشنواره ورد پرس کارتون بهترین نوع برخورد را با همه کارتونیست‌ها داشته و دارد. من علاوه بر اینکه به پرتغال دعوت شدم، جایزه‌ام را هم به صورت نقدی دریافت کردم. این نشان از درجه اعتبار این جشنواره دارد. جا دارد همین‌جا از زحمات مدیریت مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد، جناب آقای ملانوروزی، برای پیگیری کسب جایزه از جشنواره پیراسیکابا تشکر کنم. ایشان با کمال میل در این قضیه تمام تلاشش را کرد.

 کارتونیست‌های ایرانی در وهله اول به جایگاه اصلی‌شان در داخل کشور نرسیده‌اند؛ درحالی‌که بیرون از مرزهای خودمان، شأن و منزلت کارتونیست‌ها را به‌خوبی رعایت می‌کنند. ما در ایران از نظر بحث حرفه‌ای که بحث مالی است، هنوز دچار ضعف و نقصان هستیم. هنوز هم کارتون و کاریکاتور را آن نوعی که در خور این هنر بسیار مهم است، درک نمی‌کنند؛ به‌ویژه کارتون مطبوعاتی. با اینکه درحال‌حاضر مطبوعات کشور دارند از این هنر استفاده می‌کنند؛ اما باز هم برخوردهای غیرحرفه‌ای از سوی برخی مسئولان نشریات با کارتونیست‌ها می‌شود. حتی در مواردی می‌خواهند در نوع تفکر کارتون‌ها هم دخالت کنند؛ این نه حرفه‌ای است و نه کارتونیست‌ها آن را درک می‌کنند. متأسفانه هنوز هم انجمن صنفی برای کارتونیست‌ها در ایران به وجود نیامده تا بتواند از حقوق این هنر در همه عرصه‌ها دفاع کند.  البته با همه این مشکلات، کارتونیست‌های ایرانی تلاش می‌کنند بتوانند نوع نگاه و برخورد با این هنر تأثیرگذار را در جامعه خودمان بهبود ببخشند. در این راستا، خانه کاریکاتور هم با برپایی جشنواره‌ها در بیشتر استان‌ها، باعث به‌وجودآمدن فضای مناسب‌تری برای این هنر شده که جا دارد من در اینجا قدردانی کنم.

امیدوارم روزی برسد که کارتویست‌های مطبوعاتی دیگر دغدغه معاش و زندگی نداشته باشند و جایگاه واقعی خودشان را میان مردم و مسئولان به دست بیاورند.

منبع: شرق