چرا صنایع کوچک در ایران پا نمی گیرد؟ / نیمی از صنایع کوچک تعطیل شدند

گروه اقتصادی: صنایع کوچک در شـرایط خوبی به سر نمی برند؛ فقدان منابع نقدینگی، بازار فروش و کاهش شدید تولید در مقایسه با دوره قابل قبول گذشته، وضعیت نامناسبی را برای آنها بوجود آورده است. این واقعیتی است که دولت نمی تواند آن را کتمان کند و به رغم پرداخت 16 هزار میلیارد تومانی که سال گذشت در پی هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بانک مرکزی پرداخت شد، اما تنها صنایعی توانستند از محاق خارج شوند که بنیه قوی تری به نسبت سایر صنایع داشتند.

به گزارش بولتن نیوز، بررسی ها نشان می دهد که اکثر این واحدهای تولیدی کوچک که در شهرک های صنعتی فعال هستند، توان آنکه بتوانند در زمینه صادرات فعالیت کنند، ندارند. از طرف دیگر شرایط رکود تورمی سالهای گذشته بسیاری از آنها را در حالت کما قرار داده است.

ریشه بحران صنایع کوچک

صنایع کوچک به عنوان زنجیره ای از صنایع بزرگ، زمانی رونق پیدا می کنند که رونق در واحدهای بزرگ صنعتی کشــور که نیروی محرکه تولید هستند، ایجاد شود. در چنین شرایطی صنایع کوچک هم بــه حرکت درخواهد آمد. در دولت گذشته زمانی که ایده حمایت از بنگاههای زودبازده مطرح شد، منابع هنگفت ارزی و ریالی کشور درگیر این طرح شد. نتیجه اینکه طرح با شکست سنگین مواجه شد، درحالی که بسیاری از کارشناسان اقتصادی و صنعتی نسبت به عواقب این کار هشدار داده بودند که مورد توجه قرار نگرفت.

در حالی که صنایع کوچک در اقتصادهایی مثل چین، ترکیه و کشورهای آسیای جنوب شرقی به رشد و توسعه این کشورها منجر شده، در ایران تجربه صنایع کوچک تلخ بوده است. البته بخشی از بحران واحدهای نیمه کاره، متوقف یا واحدهایی که با تولید زیر ظرفیت کار می کنند، واحدهای تولیدی هستند که طی 10 سال گذشته با وام های بانکی ایجاد شده اند. این واحدها که حالا نه توان تولید دارند و نه توان بازپس دادن تسهیلات دریافت شده را دارند، به دلیل افزایش نرخ ارز در مقطع زمانی سالهای 89 تا 91، تحریم های بین المللی و نرخ تورم داخلی و البته بدهی سنگین بانکی با بهره های بعضا بالاتر از ۳۰ درصد گرفتار شده اند.

از سویی به دنبال اجرای طرح هدفمندی یارانه ها و افزایش قیمت مواد اولیه بسیاری از این صنایع که بر اساس مزیت های کشور ایجاد شده بودند هم نتوانستند وام بیاورند و از گردونه تولید خارج شدند.

در دو دهه گذشته حدود 81 درصد از سرمایه گذاری های انجام شده در صنایع کوچک در پنج رشته کانی غیرفلزی، شیمیایی و سلولزی، فلزی، غذایی و دارویی، نساجی و پوشاک صورت گرفته است.

بررسی ها نشان می دهد که 92 درصد از کل صنایع کشور را صنایع کوچک تشکیل می دهند که با همین حجم سهم اشتغال 45 درصدی از کل اشتغال صنعتی را به خود اختصاص داده اند.

 نقش و اهمیت صنایع کوچک و متوسط در اقتصاد ایران همین کافی است که در ایجاد فرصت های شغلی فراوان، قدرت بالا در جذب و بومی کردن تکنولوژی و داشتن قدرت بالا در تربیت کارآفرینان و مدیران اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با وجود موانع یاد شده، کارشناسان به شدت حمایت از صنایع کوچک را توصیه می کنند. آنها می گویند که اولویت اول متولیان صنعت کشور باشد.

مهدی پورقاضی عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در این رابطه می گوید: «علی رغم اقدامات و تصمیمات مثبتی که دولت در یکسال اخیر گرفته اما زمان لازم است تا این تصمیمات بتواند تاثیرات خود را روی صنایع بگذارد. با بررسی صنایع کوچک و متوسط به این نتیجه می رسیم که معمولا ایــن واحدها بدهی زیادی دارند و رو به تعطیلی اند و بعضا حتی زمینهای شــان را هم می فروشند، بنابراین حمایت از آنان در قالب تامین نقدینگی مورد نیاز می توانند این واحدها را از بحران نجات دهد.»