اعتراض ۷۰۰ نفره اهالی موسیقی به جشنواره/ استعفای هر دو رهبر ارکسترهای دولتی/ عملکرد پرانتقاد دولت در موسیقی

گروه موسیقی: نزدیک به چهار سال از استقرار تیم هنری دولت یازدهم می‌گذرد و پس این مدت می‌توان عملکرد مسولان فرهنگی را مورد ارزیابی قرار داد. موسیقی یکی از حوزه‌های اصلی و حاشیه‌ساز برای دولت یازدهم بود از اظهارات مسولین ارشد درباره این هنر تا گلایه‌های اهالی موسیقی، این هنر را به یکی از چالش‌های اصلی وزارت ارشاد در چهار سال اخیر بدل کرد.

به گزارش بولتن نیوز، در ادامه نگاهی اجمالی به اتفاقات مهمی که برای موسیقی طی چهار سال گذشته افتاده، داشته‌ایم:

احیای ارکسترهای دولتی یکی از وعده‌های اصلی دولت یازدهم در حوزه موسیقی بود. اولین اجرای ارکستر سمفونیک تهران را در دوره جدیدی علی رهبری رهبر ارکستر بین‌المللی، رهبری کرد و مدیریت هنری آن را بر عهده داشت. اما این ارکستر از زمان شروع دوباره اجراها حاشیه ساز بود و هفته‌ای نبود که یک خبر حاشیه‌ساز از این ارکستر بر خروجی  اخبار رسانه‌ها قرار نگیرد. از وضعیت قراردها و حق حقوق نوازندگان ارکستر گرفته تا تغییرات اغلب نوزاندگان این ارکستر 80 ساله، اهالی موسیقی را نگران ادامه راه این ارکستر قدیمی کرده بود.

علی رهبری مدیر هنری و رهبر وقت ارکستر سمفونیک تهران بارها اعتراضات خود را نسبت به نوع مدیریت و بدقولی‌های مدیران نشان داد و سر آخر یک نامه سرگشاده به رییس جمهور نوشت و از سمتش استعفا داد. او در بخش‌هایی از این نامه نوشته بود: «جناب آقای دکتر حسن روحانی چه بکنیم و کجا برویم تا شما به نامه‌های ما در زمان ریاست هم توجه بفرمایید. حدود 5 ماه پیش نوشتیم که جناب آقای رییس جمهور به فریاد ما برسید، نه‌تنها اقدامی نفرمودید بلکه شرایط ما را به‌خاطر نوشتن آن نامه سخت‌تر و پیچیده‌تر هم کردید و عده‌ای را هم به جان ما انداختید. آیا شما واقعاً نمی‌دانید که با هنرمندان به‌خصوص موسیقیدانان در زمان شما رفتار درستی نمی‌شود؟ می‌گفتند در زمان آقای احمدی‌نژاد به موسیقی‌دانان بی‌اعتناعی شده؛ صد رحمت به بی‌اعتناعی تا بی‌احترامی. آقای رییس جمهور، از ما که گذشت ولی اگر واقعاً تصمیم دارید کار درستی در این راه انجام شود جلوی این بلبشوی افتضاح را بگیرید تا ولو اینکه دوباره انتخاب نشوید از شما به‌عنوان یک هنردوست نام برده شود.»

اما احوالات ارکستر ملی ایران هم بهتر از ارکستر سمفونیک نبود. فرهاد فخرالدینی رهبر و آهنگساز قدیمی موسیقی ایران باری دیگر فراخوانده شد تا هدایت این ارکستر که خودش موسس آن بود را بر برعهده بگیرد. اما به نوعی سناریوی علی رهبری برای فرهاد فخرالدینی نیز تکرار شد و او نیز نهایتا از سمتش استعفا کرد و رفت. فخرالدینی دلایل استعفایش را این گونه شرح داده بود: «من نمی‌دانم این همه مشکل که ارکستر ملی با آن مواجه است چه معنی دارد. اصلاً از نظر آقایان ارکستر خوب چه معنی دارد که این‌گونه با آن بدرفتاری و نامهربانی می‌کنند. بنده با این سن و سال در سال گذشته نهایت همکاری خود را با ارکستر موسیقی ملی انجام دادم و کاری کردم که اهل فن حوزه موسیقی و حتی رهبران برجسته ارکستر کشورمان بیشترین همکاری خود را با ارکستر موسیقی ملی داشته باشند. حتی شما دیدید که نیمی بیشتر از نوازندگان ارکستر دولتی سفر کرده به شانگهای از اعضای ارکستر موسیقی ملی بودند. آخر چند بار باید آزمون و خطا بکنیم تا بتوانیم به یک مجموعه منسجم دست پیدا کنیم؟ من به اندازه کافی برای ارکستر موسیقی ملی زحمت کشیده‌ام اما به دلیل اینکه کمتر کسی حاضر شد که با این مجموعه موسیقی همکاری کند، دیگر قادر به همکاری با آن نیستم. این چه وضعیتی است که هنوز عضو ارکستر موسیقی ملی ما پول نت‌نویسی خود را دریافت نکرده اما آقایان می‌روند و از کشورهای دیگر مهمان خارجی می‌آورند و برای آنها هزینه‌های هنگفتی می‌کنند. من نمی‌دانم با این سن و سال چقدر باید از اعتبار خودم هزینه کنم که هنرمندان در کنار ما حضور داشته باشند.»

جشنواره فجر در دوره سی و یکم با تغییراتی بنیادین برگزار شد،‌ تغییراتی که حاشیه‌های زیادی را به همراه داشت و نهایتا منجر به اعتراض بیش از هفتصد تن از هنرمندان موسیقی شد. اتفاقات و تصمیمات مدیریتی و بعضا منافع شخصی مدیران و نزدیکانش صدای اهالی موسیقی را درآورد و منجر به اعتراض گسترده از سوی آنان شد. در سی‌ویکمین دوره که جایزه «باربد» به ساختار جشنواره اضافه شد، از مجموع 14 جایزه ای که در مراسم اختتامیه جشنواره موسیقی فجر اهدا شد، 7 جایزه به هیات داوران و یا اعضای برگزار کننده این رویداد موسیقایی تعلق گرفت!

دستمزد گروه‌های اجرا کننده در جشنواره نیز یکی دیگر از موارد اعتراضی هنرمندان بود چرا که بعد از برگزاری جشنواره مشخص شد که یک گروه موسیقی سنتی که به رییس جشنواره نزدیک است، برای اجرا 200 میلیون دریافت کرده و گروه‌هایی چون موسیقی نواحی و تلفیقی کمتر از 3 میلیون تومان دریافت کرده‌اند. برخوردهای این چنینی نهایتا منجر به واکنش‌های هنرمندان شد. یکی از این واکنش‌های امضا کردن نامه‌ای اعتراضی در خصوص وضعیت جشنواره موسیقی فجر بود که خطاب به وزیر ارشاد نوشته شده بود.

در بخش‌هایی از این نامه آمده است: « جناب آقای صالحی امیری همانگونه که خود حتماً آگاهید، جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر در ادامه سیاستهای یک بام و دو هوای بخش حاکمیت و بی‌مهری‌های مکرر به هنر موسیقی در طول سال و پرداختن و توجه به آن تنها در یک دورهی نهایتاً ده روزه نتوانسته اعتماد بسیاری از موسیقیدانان کشور را به خود جلب کند. متاسفانه سال گذشته مدیریت و اجرای جشنواره با سپرده شدن به مدیرعامل خانه موسیقی که خود در آن زمان به واسطه عملکردش در آن نهاد هدف شدیدترین اعتراضات و انتقادات جامعه موسیقی قرار داشت، علیرغم تذکر، انتقاد و اعتراض بسیاری از فعالین و دلسوزان عرصه های موسیقی و رسانه باعث شد تا این دور از جشنواره نهایتاً به گونهای پیش رود که ضعیف ترین و پرحاشیه ترین دوره تاریخ جشنواره‌های موسیقی فجر را چه در حوزه نظر و چه در عرصه عمل رقم بزند. با توجه به موارد فوق، ما جمعى از هنرمندان فعال در حوزههاى مختلف موسیقى، انتصاب دوباره مدیر جشنوارهى فجر گذشته را برای دوره آتی، بیتوجهى و حتی دهنکجی به انتقادهاى بیجواب جامعه موسیقى، رسانه و هنر میدانیم.»