آمريكا برخلاف دوره پس از جنگ سرد كه قدرت مسلط و بي رقيب خاورميانه بود، اكنون 10 سال است كه ظرفيت حفظ امپراتوري خود را از دست داده است.
آمريكا برخلاف دوره پس از جنگ سرد كه قدرت مسلط و بي رقيب خاورميانه بود، اكنون 10 سال است كه ظرفيت حفظ امپراتوري خود را از دست داده است.
فريد ذكريا تحليلگر آسيايي و سردبير مجله نيوزويك با ارائه تحليل فوق، در مجله تايم نوشت: از زمان پايان جنگ سرد، آمريكا قدرت مسلط و بي رقيب در خاورميانه بوده است اما وضعيت در حال تغيير است. به اين علت كه عرب ها در حال مستقل تر شدن هستند. آنها بعيد است كه ديگر تسليم و متحد يك حامي خارجي شوند. تصميم مصر مبني بر برقراري رابطه با ايران و حماس بخشي از اين روند است. واشنگتن قادر به تغيير آن روند نبوده و نبايستي به چنين تلاشي هم دست زند. اين دنياي عرب جديد و دمكراتيك است.
وي با اشاره به اين واقعيت كه «نيروهاي رها شده در ماه ها و حتي سالهاي آينده، منطقه خاورميانه را به لرزه درمي آورند» اضافه كرد: «عرب ها براي قرن ها تحت سلطه قدرت هاي خارجي بوده اند. با آغاز افول قدرت عثماني، ابتدا فرانسوي ها و سپس انگليسي ها وارد خاورميانه شدند. پس از سقوط امپراتوري عثماني در سال 1919 آنها با يك حركت قلم منطقه را به كشورهايي تقسيم كردند. با سقوط امپراتوري هاي اروپايي پس از جنگ جهاني دوم، دو ابرقدرت به ويژه آمريكا جايگزين آنها شدند. اما طي 10 سال اخير آمريكا ظرفيت حفظ اين موضع شبه امپراتوري را از دست داده است. اراده اش را از دست داد زيرا دريافت- تحت رياست جمهوري جرج بوش و باراك اوباما - كه حمايت هاي بي قيد و شرط از ديكتاتورهاي عرب نهال يك جنبش تروريستي افراطي را كاشته است كه در كنه خود ضد آمريكايي است. واشنگتن خسته از دو جنگ، بحران مالي و يك ركود عميق، همچنين ظرفيت خود براي عمل را از دست داد. در نتيجه نيروهاي داخلي در دنياي عرب- تقويت شده به وسيله بافت جمعيتي، تكنولوژي و يك جنبش جوانان- متلاطم كردن منطقه را آغاز كردند. حال كه اين نيروها آزاد شده اند ناگهان از صحنه حذف نخواهند شد.
فريد ذكريا با اشاره به ناكامي سركوب ملت ها مي نويسد: حتي در مناطقي كه به نظر مي رسد سركوب تاكنون موفق بوده است، بعيد است كه براي هميشه مؤثر واقع شود. بحرين را ملاحظه كنيد كه دولتش تظاهرات را با پرداخت هزينه زياد سركوب كرده، شكاف سني و شيعه را تشديد كرده و عملاً به يك كشور تحت قيموميت پادشاهي عربستان تبديل شده است. اين نشاني از ثبات درازمدت كشور نيست.
تحليل گر مجله تايم پرسيده است: معناي اين تحولات براي آمريكا چيست؟ برژينسكي به من گفت كه اگر به گذشته يعني سال 1975 برگرديد مي بينيد كه آمريكا متحد نزديك 4 كشور اصلي منطقه يعني ايران، مصر، تركيه و عربستان سعودي بود. امروز همه اين روابط دچار مشكل شده اند. اين ماهيت عجيب استيلاي ما بود. آمريكا متحد رژيم هايي شده بود- مانند شاه ايران، ديكتاتور مصر و ارتش تركيه- كه در برابر فضاي جديد دوام نداشتند. واشنگتن نيز مجبور خواهد شد پس از اين با خاورميانه اي جديد، دموكراتيك تر و مردمي (توده گرا) تر كنار بيايد.
کیهان