گفتگوی جالب با خواننده "یار دبستانی من"

 جمشيد جمدانشجوي هنر و ادبيات دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران در سال 57 و پژوهشگر موسيقي، تهيه كننده، نويسنده، مجري و خواننده امروز راديو كه همه با سرود ماندگار و انقلابي «يار دبستاني من» او را مي شناسند:

چند سال پیش جمشید جم بخاطر خواندن این سرود زیبا مورد تفقد وقدردانی رهبر معظم انقلاب قرار گرفت.




این ترانه یا به قولی سرود انقلابی، محصول مشترک منصور تهرانی به عنوان ترانه سرا و جمشید جم به عنوان خواننده است. در سال 1357 تولید و پخش گردید و چون کلامش بیشتر مخاطبان درس خوانده را در بر می گرفت؛ کم کم به ترانه محبوب دانش آموزان و دانشجویان تبدیل شد.



در ادامه  قسمتی از گفتگو با این خواننده آمده است:

¤ تاريخچه سرود يار دبستاني به چه زمان و چه اتفاقي برمي گردد؟

يار دبستاني حدود 2 ماه بعد از پيروزي انقلاب به بهانه يك فيلم اجرا شد ولي من چون خودم در سال 57 دانشجو بودم و در جريان تمامي وقايع دانشگاه و جامعه قرار داشتم، آن را به ياد ياران دبستاني خواندم. من روز 13 آبان 57 در دانشگاه بودم و دانش آموزان و دانشجويان را ديده بودم كه در كنار هم، با وحدت و يكدلي حضور داشتند و مقاومت كردند، از حدود ساعت 10-11 كه تيراندازي آغاز شد تا آخر شب كه مجروحان را به بيمارستان ها منتقل مي كرديم، من بودم و همه صحنه هاي حضور و مقاومت را ديدم.

               

پيشنهاد اوليه اجراي سرود از طرف دوست هنرمندم، آقاي منصور تهراني بود و من سرود را نه براي فيلم كه به عشق دانش آموزان و دانشجوياني خواندم كه در آن روزها شاهد حضور و رشادت هايشان بودم. خبررساني آن روزها به صورت دست نوشته بود و روي نرده ها و ديوارها خبر شهادت ها نوشته مي شد و ما هر روز شاهد شهادت عده اي از دوستان و دانش آموزان و دانشجويان و در يك كلمه مردم بوديم.

¤ يعني ابتداي سال 58 سرود را اجرا كرديد؟
فروردين 58 اجرا شد و سال 59 به عنوان اولين سرود مجوزدار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به صورت كاست وارد بازار شد.
¤ الان كه حدود 30 سال از اين كار مي گذرد، چه چيزي درباره اين سرود براي شما هنوز حائز اهميت است و ماندگار شده؟
همدلي، وحدت، من و تو نداشتن و يكسره ما بودن، همانطور كه در اين سرود ميگه: كي ميتونه جز من و تو درد ما رو چاره كنه؟ نگاه نداشتن به بيگانه. بيگانگان در طول تاريخ هميشه حق و حقوق ملت ما رو خوردند، غارت كرده و بردند و به روي خودشان نياوردند و هرگاه كه ما به روي آنها آورديم نهايتاً با يه عذرخواهي از مسئله رد شدند.
¤ اين سرود به نوعي به شهداي 16 آذر 32 هم برمي گردد، درباره اين هم توضيح بفرماييد.
بله، اوايل در ميان مردم گفته مي شد كه اين سه شهيد از نيروهاي توده اي، چريكي و غيرانقلابي بودند ولي من يكبار از مرحوم دكتر شريعتي درباره آنها پرسيدم كه گفتند اين سه نفر مسلمان بوده و شهيدند.
از طرفي شنيده بودم كه دكتر چمران هم در آن سال در دانشگاه بوده و مجروح شده، يكبار از برادرشون پرسيدم كه ايشون هم تأييد كردن و برام مكمل شد و از آن به بعد اين در ذهنم بود كه يار دبستاني را هرگاه مي خواندم به شهداي 32 پيوند مي دادم و وقايع سال 57 به بعد و جنگ كه خودم از رشادت هاي جوانان ديده بودم.
در طول تاريخ ديديم كه همدلي و وحدت و نيز هويت ملي و هويت ديني در كنار هم مردم ايران را ساخته و آنها را نگه داشته، در انقلاب و در جنگ و تاكنون.
هر حركت با وحدت و يكدلي به سرمنزل مقصود مي رسد و در اين صورت هيچ بيگانه اي جرأت نگاه به دين و جامعه ما را نمي كند.
به نظر من 16 آذر 32 پيوند خورد به 13 آبان 57 و بعد هم ساير وقايع انقلاب و سپس 8 سال دفاع مقدس و ما سلاح اراده، عشق و دين را در دست مردم و جوانانمون ديديم كه حماسه آفرين شد.
¤ توصيف شما از دانشگاه انقلابي چيه؟
ما به عنوان دانشجويان زمان شاه، اعتقادات مذهبيمان به دليل پيوند با روحانيت هر چند در خفا خيلي بالا بود كه ما را بر آن مي داشت كه حركات جمعي نه فردي و تك تك را انجام بديم و اثرگذار باشيم. الان ما يك تجربه 31ساله داريم، رهنمودهاي امام(ره) و مقام معظم رهبري را داريم، سند چشم انداز تدوين شده داريم و مي توانيم از اينها در كنار ظرفيت هاي موجود در جامعه و جوانان استفاده بهينه كرده و برنامه مدون و اساسي بريزيم و دانش آموزان و دانشجويان را كه قرار است آينده مملكت را به دست بگيرند را تربيت كنيم و تجربيات مهم و سرنوشت ساز را به اينها منتقل كنيم.
الان رشد علمي كشور ما و پيشرفت هايي كه در حوزه هاي مختلف مانند هسته اي، سلول هاي بنيادي و... داشتيم، هوش و ذكاوت جوانان ايراني خيلي افتخارآفرين و زبانزد است. لازم است كه براي مسائل و مشكلات جوانان برنامه ريزي بشه كه دشمن نتواند سوءاستفاده از اين ضعف هاي موجود بكند. جلوي خطر تهاجم را وقتي در حد يك روزنه است مي توان به راحتي و با يك چسب ساده گرفت نبايد بگذاريم كه تونل بزرگي شده و تبديل به يك چالش براي جامعه و نظام شود.
ما در جنگ سرداران و شهدايي را داشتيم كه در سن كم به جبهه رفته و شهيد شدند، جوان كم سن و سال ما به حدي توانمند و باهوش بوده كه مي توانسته يك مجموعه را فرماندهي كند. من در يكي از روستاهاي جنوب سر مزار سردار شهيد ميرحسيني رفتم و ديدم كه ايشان در حين شهادت 23ساله بوده و فرماندهي لشكر به عهده داشته، لازم است كه ما شهدا را به مردم بشناسانيم و به جوانان بگوييم كه شهدا كه بودند و چه رشادت هايي داشتند. معرفي شهدا و دفاع مقدس را محدود به يك هفته خاص نكنيم و در تمام طول سال اين بزرگواران و زندگيشان رامعرفي كنيم. مثلا الان كه محرم نزديك است بيايم به جاي تمثال هاي غيرمستند ائمه (عليهم السلام) از تصاوير شهدامون و زندگي نامه هاشون استفاده كنيم و آنها را بشناسانيم.


 

¤ شما در جنگ هم حضور داشتيد؟
من به خاطر شرايط كاري موظف به حضور در راديو بودم ولي مرخصي مي گرفتم و به جبهه مي رفتم و در مناطق حضور پيدا مي كردم.
من بيشتر در بطن وقايع انقلاب بودم، مثلا 21 بهمن 57 من در كنار دوستاني كه همين مكان راديو را گرفتند حضور داشتم.
¤ ماجراي آن روز را برامون تعريف كنيد
روز فتح راديو ما همراه با تعدادي از همافراي نيروهوايي حدود 150-200 نفر بوديم كه به طرف راديو آمديم و پشت اين درخت هاي تنومند سنگر گرفتيم، دو تا تانك اينجا بود كه وقتي مقاومت مردم را ديدند، فرار كردند و راديو به راحتي فتح شد و اين مصداق بارز تأثير همراهي و هم نفسي مردم با هم است. من هم به خاطر علائقي كه داشتم و رشته ام در راديو ماندم تا امروز.
¤ سرود شما وقتي پخش ميشه يك شور انقلابي خاصي در جان آدم ايجاد مي كنه و يادآور اين مطلب است كه حرف اگر از دل برآيد لاجرم بر دل نشيند.
درسته، ببينيد سرودهاي ماندگار انقلاب و جنگ مانند اي ايران و يار دبستاني چون با تمام وجود خوانده شده و خواننده به آن اعتقاد راسخ داشته بلاشك ماندگار و شورآفرين است.




¤ متأسفانه سرود شما توسط طيفي كه مخالف روند حركت انقلاب هستند، استفاده ميشه و آنها اين سرود را نماد حركت اعتراضي خودشان مي دانند. در اين مورد اقدامي كرديد؟
ببينيد من همه جا گفتم كه اين شعر مربوط به گروه و دسته خاصي نيست و من اين شعر را براي مردم خواندم و در جايي جز تجمعات مردمي و دانشجويي هم شركت نكرده و سرود را اجرا نكرده ام. متأسفانه بيگانگان شعر را تفسير به رأي كرده و از آن سوءاستفاده مي كنند. من افتخار مي كنم كه اين شعر را خواندم و در مصاحبه ها هم نسبت به اينكه مورد سوءاستفاده قرار گرفته اعتراض كردم ولي به نظرم مهم اينست كه من در جمع مخالفين حضور پيدا نكردم و هميشه گفتم اين سرود متعلق به همه مردم است. هويت دانشجو با يار دبستاني تكميل مي شود و 16 آذر و 13 آبان تابلوي هويت دانشجويان ماست.
¤ شما ديدارهاي مكرري با مقام معظم رهبري داشتيد، از آن ديدارها اگر مطلبي داريد، بفرماييد.
قبلا ديدارهاي زياد چند نفره با ايشان داشتيم، ولي الان بيشتر ديدارها در جمع زياد است و لذت ديدارهاي كم تعداد را ندارد. من از همان ابتداي انقلاب كه ايشان را در دانشگاه و سخنراني ها مي ديدم، احساس مي كردم كه ايشان يك چيز ديگري هستند و توانايي و ظرفيت هاي خاص و بالايي دارند. در ميان سال هاي 59-70 كه برنامه «صداي هنر» به تهيه كنندگي من در راديو اجرا مي شد، براي تيتراژ ابتدايي صداي يكي از سخنان قبل از پيروزي انقلاب ايشان را گذاشته بودم كه مخاطبشون مردم و هنرمندان بودندو در تيتراژ پاياني هم صداي شهيد مظلوم بهشتي را گذاشته بودم كه درباره هنر صحبت كرده بودند.

من هميشه در جلسات از صحبت هاي ايشان استفاده كردم و حتي تبركي هايي كه به عنوان عيدي به من مي دادند آنقدر براي من و خانواده باعث خير و بركت بود كه اقوام و آشنايان درخواست مي كردند كه بخشي از آن را به آنها هم بدهم.
¤ در انتها اگر صحبت نگفته اي داريد، بفرماييد.
اول اينكه جوانان را توصيه مي كنم به داشتن ارتباط مستمر با خدا، قوي كردن ايمان و اراده، توجه به ثروت هاي مادي و معنوي ايران، حفظ هويت ديني و ملي و يقين به اين نكته كه اگر با اعتقاد راسخ حركتي را انجام دهيم، قطعاً پيروز و موفق مي شويم.

نكته آخر اينكه لازم است براي جلوگيري از سوءاستفاده دشمنان و بيگانگان، جنبش دانشجويي با وحدت و يكپارچگي همه تشكل هاي موجود شكل بگيرد و سعي در شبهه زدايي جوانان داشته باشد تا از هرگونه استفاده سوء از ظرفيت دانشجو و جوان ايراني جلوگيري شود.