واردات کامیون دست دوم، منافع ملی یا منافع گروهی؟

لازم است که طرح واردات کامیون های دست دوم و آینده آن مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود که این طرح چه ابعادی خواهد داشت و آیا در مجموع به نفع منافع ملی است یا به زیان ما؟

به گزارش خبرنگار بولتن، موضوع واردات خودرو در دودهه گذشته همواره از موضوعات چالش برانگیز بوده و به خاطر سودآوری زیاد آن به بهانه های مختلف مورد توجه بوده است. اما به خاطر صیانت از صنعت و اشتغال کشور همواره با مخالفت های قدرتمند خودروسازان، نمایندگان مجلس و مسوولان کشورمواجه شده است و باعث شده که یک فرصت تاریخی برای صنعت کشور و خودروسازان فراهم شود تا تولید خود را به 1.5 میلیون دستگاه در سال افزایش دهند.

برخی کارشناسان و گروه ها، با اشاره به پایین بودن کیفیت خودروهای ساخت داخل و لزوم توجه به رضایت وسلیقه مشتری، خواستار آزادسازی واردات و کاهش تعرفه بوده اند و برخی دیگر با اشاره به فرسوده بودن ناوگان حمل و نقل بار و مسافرو ضرورت نوسازی ناوگان حمل و نقل کشورخواستار واردات خودروهای با کیفیت از خارج هستند.

اگر چه در دو دهه گذشته، به خاطرمخالفت با واردات خودرو، از طریق تعرفه 100 درصدی و 90 درصدی و یا ممنوعیت ثبت سفارش، صنعت خودروسازی ایران فرصت یافت تا ظرفیت تولید خود را به سالانه 1.5 میلیون دستگاه افزایش دهد، در خاورمیانه اول شود ، صادرات افزایش یابد و میلیون ها شغل و هزاران میلیارد سرمایه گذاری را موجب شود و ارزش افزوده ودرآمد زیادی را نصیب کشور کند، اما در روزهای اخیر، موضوع واردات کامیون به شکلی متفاوت و با دلایل قوی تر مطرح شده است.

طرح واردات کامیون در دستور کار نمایندگان مجلس قرار گرفته و با تصویب آن واردات کامیون دست دوم آزاد اعلام شده است
برخی از نمایندگان مجلس و کارشناسان حمل و نقل معتقدند که ناوگان حمل و نقل باری کشور فرسوده است و حداقل 80 هزار کامیون باید از رده خارج شود اما رانندگان و شرکت های باربری، توان خرید کافی برای تهیه یک کامیون 100 تا 150 میلیون تومانی را ندارند و تسهیلات دولت و بانک ها نیز کافی نیست .

همچنین از آن جا که نرخ باربری نسبت به قیمت کامیون های 100 تا 150 میلیون تومانی پایین است در نتیجه امکان نوسازی و بازسازی ناوگان کامیون ها وجود ندارد و باید راهکاری اندیشیده شود تا با هزینه کمتری امکان خرید کامیون ها فراهم شود.بر این اساس لازم است که کامیون های دست دوم با قیمت 30 تا 50 میلیون تومان وارد کشور شود تا امکان نوسازی ناوگان فراهم شود زیرا عمر بسیاری از کامیون ها از 30 سال بیشتراست.

این کارشناسان معتقدند که تجربه کامیون های چینی نشان داد که اگر چه با 50 تا 70 میلیون تومان می توان کامیون خرید اما کیفیت پایین آنها باعث شده که یا مرگ و میر و تصادف های وحشتناک ایجاد شود یا صاحبان بار و کالا حاضر نیستند که بار خود را با این کامیون ها به مقصد برسانند و در بنادر کامیون های اروپایی بیشتر از کامیون های ایرانی مورد استقبال قرار می گیرند . همین امرباعث می شود که کامیون های دست دوم اروپایی مورد استقبال رانندگان قرارگیرد زیرا هم کیفیت آنها بهتر است و هم قیمت آنها نصف کامیون های نو است.
اما خودروسازان و به خصوص کارشناسان سایپا دیزل، زامیاد و ایران خودرو دیزل معتقدند که کامیون های اروپایی سه برابر کامیون های داخل ایران کار می کنند و کامیون سه سال کارکرده اروپایی به اندازه 9 سال کار کرده اند .

نکته دیگر این است که شرکت های خارجی، کامیون را ارزان می دهند اما خدمات و قطعات را گران به راننده می رسانند و همین امر باعث می شود که عملا هزینه کامیون دست دوم گران تر از کامیون نو شود. موضوع دیگر این است که کامیون سازان داخلی حمایت نمی شوند و تولید شرکت های سایپادیزل، ایران خودرو دیزل و زامیاد و سایر کامیون سازان تهدید خواهد شد.
از همه مهمتر این که عده ای به دنبال آن هستند که مدیران شرکت های خودروساز داخلی را تضعیف کنند و از این طریق سود سرشاری را بابت خرید کامیون های دست دوم و قطعات و خدمات آن نصیب خود کنند.

برخی نمایندگان مجلس معتقدند که در این شرایط، باید مانند دهه 1370 از خودروساز داخلی حمایت شود و خودرو با کیفیت پایین تر و قیمت بالا را باید بخریم تا صنعت داخلی حمایت شود و بعد از دودهه در تولید کامیون نیز مانند سواری توسعه یافته شویم و پلت فرم و موتور و خودروی ملی داشته باشیم. زیرا با واردات کامیون دست دوم عملا امکان حمایت از کامیون سازان داخلی فراهم نمی شود.

از آن جا که تولید کامیون ملی در دستور کار سایپا دیزل قرار گرفته لازم است که برنامه هایی برای خرید کامیون های داخلی مورد توجه دولت و مجلس قرار گیرد تا واردات کامیون دست دوم به تولید آن لطمه وارد نکند.

براین اساس، لازم است که طرح واردات کامیون های دست دوم و آینده آن مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود که این طرح چه ابعادی خواهد داشت و آیا در مجموع به نفع منافع ملی است یا به زیان ما؟ بی شک اگر استانداردها رعایت شود و تامین قطعات تضمین شود این طرح می تواند بخشی از مشکلات ناوگان فرسوده را حل کند اما اگر قرار باشد تنها منافع یک گروه وارد کننده را تامین کند به زیان کشور و خودروسازان واشتغال و صنعت داخلی خواهد بود.