افزایش 25 هزار میلیارد تومانی بدهی بخش دولتی در یکسال اول دولت یازدهم

با وجود سیاست های انضباط مالی دولت روحانی و تاکید بر انضباط در دولت و سیستم بانکی، بدهی بخش دولتی به بانک ها همچنان در حال افزایش است و از رقم 103 هزار و 609 میلیارد تومان در شهریور 92 به 128 هزار و 797 میلیارد تومان رسیده و بیش از 25 هزار میلیارد تومان افزایش داشته است

گروه اقتصادی - بدهی 129 هزار میلیارد تومانی بخش دولتی به سیستم بانکی در شهریور 93 شامل بدهی 90 هزار و 278 میلیارد تومانی دولت به بانک ها، بدهی 15هزار و 399 میلیارد تومانی دولت به بانک مرکزی، بدهی 20 هزار و 435 میلیارد تومانی شرکت های دولتی به بانک مرکزی و بدهی 2684 میلیارد تومانی شرکت های دولتی به بانک ها، نشان می دهد که افزایش بدهی بخش دولتی همچنان چالش عمده سیستم بانکی به شمار می رود.

به گزارش بولتن نیوز، آمارهای منتشر شده توسط نماگرهای بانک مرکزی در نیمه اول سال 93 نشان می دهد که در شهریور 93 نسبت به شهریور 92 یعنی در یکسال عملکرد دولت یازدهم، با وجود سیاست های انضباط مالی دولت روحانی و تاکید بر انضباط در دولت و سیستم بانکی، بدهی بخش دولتی به بانک ها همچنان در حال افزایش است و از رقم 103 هزار و 609 میلیارد تومان در شهریور 92 به 128 هزار و 797 میلیارد تومان رسیده و بیش از 25 هزار میلیارد تومان افزایش داشته است.

بررسی شاخص های پولی و بانکی نشان می دهد که در شهریورماه 93 و پس از گذشت یکسال از فعالیت دولت یازدهم، بدهی 129 هزار میلیارد تومانی بخش دولتی به سیستم بانکی و بدهی 68 هزار میلیارد تومانی بانک ها به بانک مرکزی، همچنان چالش های اساسی در مسیر ایجاد انضباط مالی در سیاست های پولی کشور و افزایش توانایی بانک ها است.

بدهی 128 هزار میلیارد تومانی بخش دولتی به سیستم بانکی که 90 هزار میلیارد تومان آن بدهی دولت به بانک ها است و همچنین بدهی 68 هزار میلیارد تومانی بانک ها به بانک مرکزی که 55 هزار میلیارد تومان آن بدهی بانک های تخصصی بابت طرح هایی مانند مسکن مهر است، گویای این واقعیت است که دولت برای انجام سیاست های مالی خود همچنان به بانک ها و بانک مرکزی وابسته است و همچنان فشار بر سیستم بانکی برای دریافت پول روبه افزایش است.

شاهد مدعا رشد 25 هزار میلیارد تومانی بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی و افزایش 12 هزار میلیارد تومانی بدهی بانک ها به بانک مرکزی در فاصله شهریور 92 تا شهریور 93 است که نشان می دهد با وجود تاکید دولت بر انضباط مالی و کاهش بدهی دولت به بانک ها و کاهش مطالبات معوق، اما همچنان چاره ای جز افزایش بدهی به بانک ها و بانک مرکزی نبوده است.

مطالبات سیستم بانکی یعنی بانک ها و بانک مرکزی از بخش های دولتی و غیر دولتی روی هم رفته در پنج سال اخیر از رقم 348 هزار و 262 میلیارد تومان در سال 89 به 670 هزار میلیارد تومان در شهریور 93 رسیده است.

مطالبات سیستم بانکی در یکسال فعالیت دولت یازدهم از شهریور 92 تا شهریور 93 به میزان 120 هزار میلیارد تومان افزایش داشته است که نشان دهنده رشد قابل توجهی در حدود 22 درصد است و این موضوع نشان می دهد که سیاست های بانک مرکزی و بانک ها در یکسال اخیر انقباضی نبوده بلکه انضباط مالی بوده است.

این در حالیست که رشد مطالبات سیستم بانکی در سال های 89 تا 92 به ترتیب 39، 19، 21 و 22 درصد بوده است و این موضوع نشان می دهد که رشد مطالبات بانک ها نسبت به قبل تغییر چندانی نداشته است اما انضباط مالی بر رفتار بانک ها و بانک مرکزی حاکم شده است.

بدهی بخش غیر دولتی یا بخش خصوصی به بانک ها نیز از رقم 282 هزار میلیارد تومان در سال 89 طی پنج سال گذشته به 445 هزار میلیارد تومان در شهریور 92 و 541 هزار میلیارد تومان در شهریور 93 رسیده و طی یک سال دولت یازدهم معادل 95 هزار و 429 میلیارد تومان افزایش داشته است.

بدهی بخش غیر دولتی به بانک ها مهمترین بخش از مطالبات سیستم بانکی را تشکیل می دهد که حدود 80 درصد مجموع مطالبات بانک ها و بانک مرکزی را شامل می شود.

بدهی بخش غیر دولتی به بانک های تجاری نیز معادل 58 درصد مطالبات سیستم بانکی و بدهی بخش غیر دولتی به بانک های تخصصی نیز معادل 22 درصد کل مطالبات سیستم بانکی است.

بدهی بخش غیر دولتی به بانک های تجاری در یک سال اخیر و در دولت یازدهم بیش از 75 هزار و بدهی غیر دولتی به بانک های تخصصی معادل بیش از 19 هزار میلیارد تومان افزایش داشته است.

بدهی 129 هزار میلیارد تومانی بخش دولتی

بدهی بخش دولتی شامل دولت و شرکت های دولتی به سیستم بانکی شامل بانک مرکزی و بانک ها از رقم 55 هزار میلیارد تومان در سال 89 به 103 هزار میلیارد تومان در شهریور 92 رسیده و طی یک سال دولت یازدهم نیز معادل 25 هزار میلیارد تومان افزایش یافته و به 128 هزار میلیارد تومان رسیده است.

این رقم قابل توجه یکی از نگرانی ها و چالش های اصلی نظام بانکی است و نشان می دهد که بخش عمده ای از توان بانک ها به خاطر بدهی شدید دولت و شرکت های دولتی به بانک ها کاسته شده است.

این رقم بدهی بخش غیر دولتی معادل 19 درصد کل مطالبات سیستم بانکی است و در واقع یک پنجم کل مطالبات بانک ها را شامل می شود.

در صورتی که دولت قادر باشد بدهی خود را به بانک ها بپردازد، توانمندی بانک های کشور کاهش خواهد یافت و فشار تورمی حاصل از این بدهی و عدم کارایی حاصل از این بدهی نیز کاسته خواهد شد.

عمده ترین رقم در بخش بدهی بخش دولتی مربوط به بدهی خود دولت به بانک ها با رقم 90 هزار میلیارد تومان است و جالب این که در دوره یکساله شهریور 92 تا شهریور 93 به میزان 24 هزار میلیارد تومان افزایش داشته و نشان دهنده این واقعیت است که باوجود تاکید دولت بر کاهش بدهی دولت و مطالبات معوق بانکی، اما به دلیل نیاز دولت به منابع مالی، بازهم شاهد رشد بدهی دولت به بانک ها در سال اول دولت یازدهم بوده ایم.

بدهی دولت به بانک مرکزی نیز اگر چه محدود به 15 هزار میلیارد تومان است اما همچنان چالشی بر سر راه سیستم بانکی است.

همچنین اگرچه بدهی شرکت های دولتی به بانک ها در یکسال مورد بررسی حدود 367 میلیارد تومان کاسته شده و محدود به 2684 میلیارد تومان است. اما بدهی شرکت های دولتی به بانک مرکزی همچنان رقم قابل توجه 20 هزار میلیارد تومان را شامل می شود.

بدهی شرکت های دولتی به سیستم بانکی در مجموع 3 درصد کل مطالبات سیستم بانکی را شامل می شود و وضعیت بهتری نسبت به بدهی دولت به سیستم بانکی دارد.

بدهی 68 هزار میلیارد تومانی بانک ها به بانک مرکزی

از سوی دیگر، بدهی 68 هزار میلیارد تومانی بانک ها به بانک مرکزی نیز که شامل اضافه برداشت های بانک ها از بانک مرکزی و موارد دیگر می شود، نشان دهنده وضعیت نامناسب بدهی بانک ها به بانک مرکزی است که بیش از 10 درصد مطالبات سیستم بانکی را شامل می شود.

بدهی بانک های تجاری با رقم نزدیک به 13 هزار میلیارد تومان، حدود 2 درصد مطالبات سیستم بانکی را شامل می شود و وضعیت بهتری نسبت به بدهی بانک های تخصصی دارد.

اما بدهی سنگین بانک های تخصصی با رقم 55 هزار میلیارد تومان، که 8 درصد مطالبات سیستم بانکی را تشکیل داده است نشان دهنده عمق اثر طرح هایی مانند مسکن مهر است که نه تنها باعث رشد پایه پولی و تورم شده است بلکه بدهی سنگینی برای بانک های تخصصی برجا گذاشته است.

سال	1389	شهریور 92	شهریور 93	تغییر در یکسال دولت روحانی	نسبت به کل مطالبات سیستم بانکی در شهریور 93
مطالبات سیستم بانکی از بخش دولتی و غیر دولتی	348262	549424	670041	120617	100 درصد
بدهی بخش غیر دولتی به بانک ها	292922	445814	541243	95429	80 درصد
بدهی غیر دولتی به بانک های تجاری	207951	315685	391398	75713	58 درصد
بدهی غیر دولتی به بانک های تخصصی	84970	130129	149844	19715	22 درصد
بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی	55340	103609	128797	25188	19 درصد
بدهی دولت به بانک مرکزی	17303	14991	15399	408	2.2 درصد
بدهی دولت به بانک ها	29589	66364	90278	23914	13 درصد
بدهی شرکت های دولتی به بانک مرکزی	4961	19202	20435	1233	3 درصد
بدهی شرکت های دولتی به بانک ها	3486	3051	2684	367-	4 دهم درصد
بدهی بانک ها به بانک مرکزی	32972	55646	68169	12523	10 درصد
بدهی بانک های تجاری به بانک مرکزی	11350	9190	12921	3731	2 درصد
بدهی بانک های تخصصی به بانک مرکزی	21622	46456	55248	8792	8 درصد