«خراکتور» از مجلس تا صداوسیما را زیرپا گذاشت (+عکس)

گروه تئاتر، چندی پیش نمایشی با عنوان «خراکتور» نوشتۀ سیامک صفری، بازیگر پُرکار و توانمند تئاتر کشور که ازقضا حضوری بسیار محدود در سینما و تلویزیون داشته، به کارگردانی میثم جهانگیری در تماشاخانۀ کوچک و خصوصی «استاد مشایخی» که به عنوان زیرمجموعۀ مرکز آفرینش‌های هنری تئاتر مان از چندی پیش میزبان نمایش های کوچک و علاقمندان به تئاتر است، به روی صحنه رفت و باتوجه به فضای کمدی و تجربی کار، با استقبال نسبتاً خوبی از سوی تماشاچیان تئاتر روبرو شد.

به گزارش بولتن نیوز، سیامک صفری پس از آغاز اجرای این نمایش گفته بود، "زبان، موقعیت و فضای نمایش، پرسوناژهایی را می‌طلبد که هیچ‌وقت فضای نمایشنامه را به‌سمت رئالیسم پیش نمی برد."

بنابر اظهارنظر صفری، "مضمونی که این  نمایشنامه دنبال می‌کند، دربارۀ گفت‌وگوی یک تراکتور با یک الاغ است. الاغ که به‌لحاظ کاربردی نسل گذشتۀ تراکتور است، با هم گفت‌وگویی خواهند داشت و در نتیجه این رابطه خراکتور به‌وجود می آید."

با این حال، پس از آن که تعدادی از نمایندگان مجلس این نمایش را توهین به قومیت ها دانستند و در صحن علنی مجلس ایراداتی به آن واردنمودند، حسین نوش آبادی، معاون حقوقی مجلس و اموراستان های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اعلام توقف اجرای این نمایش، گفت: پس از پیگیری دربارۀ انتقاد برخی از نمایندگان استان های آذری زبان کشور، اجرای این نمایش تعطیل شد.

این درحالی است که شب گذشته گزارشگرانِ فرهنگی 20:30 نیز به سراغ این نمایش رفتند و در گزارش شان، کارگردان این نمایش را فردی که به مقدسات احترام نمی گذارد، معرفی نمودند. 

در پی بروز این اتفاقات واکنش هایی از سوی نوش آبادی و همچنین بیانیه ای ازسوی اداره کل هنرهای نمایشی منتشر گردید که در ادامه تقدیم می گردد.

 نوش آبادی: وزارت ارشاد با حاشیه سازان برخورد می کند

معاون حقوقی، مجلس و اموراستان های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: با افرادی که بخواهند با زبان یا رفتار خود برای این وزارتخانه حاشیه درست کنند برخورد می شود.

«حسین نوش آبادی» روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار پارلمانی ایرنا، درباره نمایش «خرکتور» در تالار وحدت و انتقاد برخی از نمایندگان استان های آذری زبان کشور در این زمینه افزود: این موضوع پیگیری و اجرای این نمایش تعطیل شد.
 
وی ادامه داد: این نمایش بخاطر نام نامناسبی که داشت ، به ذهن متبادر می کرد که شاید به برخی افراد و اشخاص توهین شده و سوء تفاهماتی نیز به وجود آورده بود که به شدت با این نمایش برخورد شد و از اجرای آن جلوگیری کردیم.
 
نوش آبادی با بیان اینکه انتخاب نام این نمایشنامه نوعی بی سلیقگی بود، ادامه داد: هیچ فردی معترض محتوای آن نبود اما بر روی اسم این نمایشنامه همه معترض بودند که نباید این نام را به هر قصد و نیت انتخاب می کردند.
 
معاون حقوقی وزارت ارشاد و اسلامی خاطرنشان کرد: ما برای اجرای خواست نمایندگان محترم، حتی با توجه به اینکه ضرر و زیان های زیادی متوجه تهیه کننده و نویسنده این نمایشنامه شد، اما برای حفظ مصالح ملی و جلوگیری از تنش ها اجرای این نمایشنامه را متوقف کردیم. 

وی به هنرمندان کشور توصیه کرد که زحمات خود را با اقدامات ناشیانه از بین نبرند.
 
معاون پارلمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره گزارش شب گذشته خبر 20.30 درباره کارگردان تئاتری که در اجراهای خود به مقدسات احترام نمی گذارد، خاطر نشان کرد: این فرد ادعاهایی داشته که باید همه جوانب آن بررسی شود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی التزام دارد به تمامی افرادی که در عرصه فرهنگ جامعه وارد می شوند و آثاری را خلق می کنند تاکید کند که به حقوق، ارزش ها و باورهای مردمی ملتزم باشند.
 
وی تصریح کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با نظارتی که درحوزه های فرهنگی و هنری دارد نخواهد گذاشت که افراد ارزش های فردی و سلیقه های شخصی خود را در عرصه فرهنگ اعمال کنند.
 
نوش آبادی اظهارداشت: وزارت ارشاد برای اجرا و نمایش هر اثر هنری مجوز صادر می کند و ادعای افراد مهم نیست بلکه ضوابط و مقررات باید اجرایی شود.

 

معاون وزیر ارشاد تاکید کرد که وزارت ارشاد اجازه نخواهد داد که افراد علایق فردی خود را وارد فرهنگ کنند و لذا هرگونه رفتار خلاف این معیارها و ضوابط مورد تایید ما نیست و افرادی که بخواهند با زبان و یا رفتار خود برای وزارت ارشاد حاشیه درست کنند ما با آنها برخورد می کنیم.
 
وی با بیان اینکه حوزه فرهنگ باید پاک و مقدس باقی بماند، ادامه داد: قاطبه هنرمندان و چهره های فرهنگی کشور ما انسان های فرهیخته و متعهد به نظام و کشور هستند و اگر کسانی بخواهند به این اعتقادات بی توجهی کنند مجالی برای عرض اندام و خودنمایی آنها داده نمی شود.
 
معاون حقوقی، مجلس و اموراستان های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: با افرادی که بخواهند با زبان یا رفتار خود برای این وزارتخانه حاشیه درست کنند برخورد می شود.
 
«حسین نوش آبادی» روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار پارلمانی ایرنا، درباره نمایش «خرکتور» در تالار وحدت (محل واقعی اجرای این نمایش تماشاخانۀ کوچک و خصوصی «استاد مشایخی» با ظرفیت کمتر از 50 تماشاچی است) و انتقادبرخی از نمایندگان استان های آذری زبان کشور در این زمینه افزود: این موضوع پیگیری و اجرای این نمایش تعطیل شد.
 
وی ادامه داد: این نمایش بخاطر نام نامناسبی که داشت، به ذهن متبادر می کرد که شاید به برخی افراد و اشخاص توهین شده و سوءتفاهماتی نیز به وجود آورده بود که به شدت با این نمایش برخورد شد و از اجرای آن جلوگیری کردیم.
 
نوش آبادی با بیان اینکه انتخاب نام این نمایشنامه نوعی بی سلیقگی بود، ادامه داد: هیچ فردی معترض محتوای آن نبود اما بر روی اسم این نمایشنامه همه معترض بودند که نباید این نام را به هر قصد و نیت انتخاب می کردند.
 
معاون حقوقی وزارت ارشاد و اسلامی خاطرنشان کرد: ما برای اجرای خواست نمایندگان محترم، حتی با توجه به اینکه ضرر و زیان های زیادی متوجه تهیه کننده و نویسنده این نمایشنامه شد، اما برای حفظ مصالح ملی و جلوگیری از تنش ها اجرای این نمایشنامه را متوقف کردیم.
 
وی به هنرمندان کشور توصیه کرد که زحمات خود را با اقدامات ناشیانه از بین نبرند.
 
معاون پارلمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره گزارش شب گذشته خبر 20.30 درباره کارگردان تئاتری که در اجراهای خود به مقدسات احترام نمی گذارد، خاطر نشان کرد: این فرد ادعاهایی داشته که باید همه جوانب آن بررسی شود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی التزام دارد به تمامی افرادی که در عرصه فرهنگ جامعه وارد می شوند و آثاری را خلق می کنند تاکید کند که به حقوق، ارزش ها و باورهای مردمی ملتزم باشند.
 
وی تصریح کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بانظارتی که درحوزه های فرهنگی و هنری دارد، نخواهد گذاشت که افراد ارزش های فردی و سلیقه های شخصی خود را در عرصه فرهنگ اعمال کنند.
 
نوش آبادی اظهار داشت: وزارت ارشاد برای اجرا و نمایش هر اثر هنری مجوز صادر می کند و ادعای افراد مهم نیست بلکه ضوابط و مقررات باید اجرایی شود.
 
معاون وزیر ارشاد تاکید کرد که وزارت ارشاد اجازه نخواهد داد که افراد علایق فردی خود را وارد فرهنگ کنند و لذا هرگونه رفتار خلاف این معیارها و ضوابط مورد تایید ما نیست و افرادی که بخواهند با زبان و یا رفتار خود برای وزارت ارشاد حاشیه درست کنند ما با آنها برخورد می کنیم.

وی با بیان اینکه حوزه فرهنگ باید پاک و مقدس باقی بماند، ادامه داد: قاطبه هنرمندان و چهره های فرهنگی کشور ما انسان های فرهیخته و متعهد به نظام و کشور هستند و اگر کسانی بخواهند به این اعتقادات بی توجهی کنند مجالی برای عرض اندام و خودنمایی آنها داده نمی شود.

پاسخ مرکز هنرهای نمایشی به برخی شبهات

برخی پرسش‌ها و پاسخ‌ها درباره اجرای برخی آثار، انتخاب سالن‌های اجرا و حضور برخی افراد در جشنواره‌های تئاتری، شبهاتی را به دنبال داشت که مرکز هنرهای نمایشی در نامه‌ای به رتق و فتق این تردیدها پرداخت. 

متن پاسخ روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی به شرح زیر است:
 
بسمه تعالی
 
«یا ایّها الّذین امنوا اتّقوا اللَّه و قولوا قولاً سدیدا» / سوره احزاب؛ آیه 70
 
به دنبال طرح شبهات و ابهاماتی در بعضی از رسانه‌ها ازجمله رسانه ملی در برنامه خبری20:30 مورخ 20مرداد1393، در زمینه اجرای برخی از نمایش‌ها و هنرمندان تئاتر در روزهای اخیر به‌ویژه موضوع مطرح شده درمورد کارگردان تئاتر، ذکر نکاتی چند برای تنویر افکار عمومی، ضروری می‌نماید:
 
1. شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی، براساس درخواست تالار محل اجرای نمایش و توافق هنرمند با مدیر تالار، اقدام به بررسی متن و بازبینی اثر می‌نماید و ضمن توجه به قوانین و آیین‌نامه‌های موجود در حوزه نظارت، نمایش‌های واجد شرایط، مجوز اجرا دریافت می‌کند. از این‌رو، تعداد اجراها و تعدد آثار، صرفاً به دلیل اقبال عمومی مخاطبان اتفاق می‌افتد. ضمن آن که، منع قانونی برای تعدد آثار و توالی اجراها وجود ندارد.
 
2. مطالب بیان شده و نقل قول‌های منتسب به کارگردان نمایش مذکور، هیچ‌گونه ارتباطی با اجراهای اخیر روی صحنه ندارد. به عنوان مثال، اثر حاضر ایشان، بازتولید تله‌تئاتری است که در سال 1389 در شبکه چهارم سیمای جمهوری اسلامی ایران تولید و چندین نوبت نیز، از رسانه ملی پخش شده است. 

3. از مصادیق همکاری افراد با جریانات اصیل فرهنگی کشور، حضور در جشنواره‌های تئاتر فجر و جشنواره دفاع مقدس و... است، که ایشان نیز در طی سال‌های متمادی در این جشنواره‌ها حضور داشته و موفق به کسب جایزه در ادوار مختلف شده است. 

تقابل نسل گذشته و حال در «خراکتور»

با این همه سیامک صفری در بخش دیگری از همان گفت و گویی که پیش از این قائله با خبرگزاری آنا انجام داده بود، با اشاره به موضوع و مفاهیم موجود در متن نمایشی «خراکتور» تأکید کرده بود: "خراکتور درحقیقت نسلی است که در فضای فانتزی و خیالی نمایشنامه شکل می‌گیرد و باید موردکاوش و جستجو قرارگیرد و تجربه شود."

وی درباره ایده‌اش درخصوص نگارش این متن بیان کرد: "خراکتور تقابل نسل گذشته و حال است که بلاتکلیفی را نشان می‌دهد. همچنین نسل آینده که نتیجه این تقابل است بسیار عجیب است."

صفری همچنین گفته بود: "این نمایش اثرساده‌ای است که به‌دور از شوخی و طنز با کارکترهایی خاص موضوعی جالب را مطرح می‌کند. روابط دو کاراکتر اثر، گفت‌وگو‌ی تضادهاست که درنهایت نشان می‌دهد که چاره ای جز پیوند وجود ندارد."

به هرتفسیر، این نمایش درحالی که کمتر از چند روز به پایان اجرای عمومی اش در سالنی خصوصی باقی مانده بود، متوقف شد و حال به موضوعی مهم در فرهنگ کشور تبدیل شده است. این درحالی است که خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران(ایرنا) در توضیحاتش دربارۀ این نمایش به اشتباه سالن اجرای آن را به جای تماشاخانۀ کوچک «استاد مشایخی» با ضرفیتی کمتر از 50 نفر، تالار وحدت که می تواند میزبان 900 تماشاگر باشد، عنوان نمود.