تشکیل جبهه واحد کردها برای حل مسائل عراق

گروه بین الملل - دفتر منطقه ای بولتن نیوز – اربیل: عدنان مفتی سال هاست زندگی خود را وقف سیاست در اقلیم کردستان عراق کرده است . او برای انجام رسالت سیاسی خود اتحادیه میهنی کردستان عراق را برگزید که به گفته خودش با رهبری جلال طالبانی توانست انسجام یابد .عدنان مفتی در طول این سالها به جلال طالبانی نزدیک بود اما حزبش اکنون در سایه نبود طالبانی و کاهش آراء حزب در انتخابات پارلمانی کردستان عراق روزهای پر تلاطمی را پشت سر می گذارد .کنگره آتی این حزب برای آینده سیاسی اتحادیه میهنی کردستان عراق مهم و سرنوشت ساز خواهد بود. با عدنان مفتی در خصوص این مسائل، در منزلش در اربیل به گفتگو نشستیم. در سادگی کامل دعوت ما را پذیرفت و یکساعت تمام به سوالات ما با سعه صدر پاسخ داد.
در ادامه بخش نخست این گفت وگو از نظر مخاطبان گرامی خواهد گذشت و بخش دوم و پایانی نیز فردا در بولتن نیوز منتشر خواهد شد.





سوال 1 – برای شروع، علاقمندیم از آخرین وضعیت جسمانی جلال طالبانی رئیس جمهور عراق و دبیر کل اتحادیه میهنی کردستان بپرسیم که موضوع مهمی نه تنها برای مردم عراق و کردستان بلکه برای مردم ایران نیز مهم است ؟
پاسخ : اکنون نزدیک به یکسال از سکته مغزی جلال طالبانی می گذرد .از زمانی که به آلمان منتقل شده است تحت نظر یک تیم متخصص آلمانی است . ما از طریق خانواده ایشان  و آقای دکتر نجم الدین کریم که هم عضو دفتر سیاسی است و هم متخصص مغز و اعصاب است ، بطور روتین در جریان سلامتی ایشان قرار می گیریم. آنها به ما می گویند که وضعیت جسمانی آقای طالبانی رو به بهبودی است اگرچه دو ماه پیش بار دیگر با یک سکته دیگر روبرو می شود اما بعد از این حمله تاکنون وضعیت با ثباتی دارد و رو به بهبودی گام بر می دارد. آخرین عکسهایی هم که از ایشان منتشر شده است نشان دهنده این امر است . به نحوی که از آنچه در اطرافش می گذرد آگاه است، اخبار کردستان و منطقه را پیگیری می کنند، تلویزیون نگاه می کند ، پیگیر اخبار منطقه است و براساس عکس های منتشر شده دست راستش امکان تحرک اندکی دارد. علیرغم همه این شرایط پزشکان معتقد هستند که وضعیت جسمانی اش رو به ثبات است و فقط نیاز به زمان و وقت دارد .اکنون دیگر در بیمارستان باقی نمانده است و در حال حاضر مشغول فیزیوتراپی برای بدست آوردن قدرت تحرک اعضاء بدنش می باشد.

سوال 2 – بسیاری می پرسند در شرایطی که امکان نشر عکس از ایشان وجود دارد چرا فیلمی از ایشان منتشر نمی کنید؟
پاسخ : این سوال مهمی است و خیلی ها این سوال را دارند اما این نیازمند مجوز تیم پزشکی و خانواده اش و دکتر نجم الدین کریم است . از سوی دیگر ما هم علاقمندیم این فیلم پخش شود  و فراتر از این، به دیدار ایشان برویم .فکر می کنم هر دوی این موارد اتفاق بیفتد.

سوال 3- در جریان دیدار نوری مالکی نخست وزیر عراق با آیت اله خامنه ای مقام معظم رهبری، ایشان بطور جدی جویای سلامتی آقای طالبانی شدند این پرس و جو را از سوی رهبر جمهوری اسلامی ایران چگونه تفسیر می کنید؟
پاسخ : ارتباط ایران با اتحادیه میهنی کردستان عراق یک ارتباط خوب است و از یک تاریخ طولانی برخوردار است . و شکی نیست که پایه گذار این رابطه نیز جلال طالبانی بوده است .ضمن اینکه ما بدلیل مرزهای طولانی که با همدیگر داریم با ایران منافع مشترکی داریم .از سوی دیگر در حوزه سیاسی ایران در گذشته علیه سرکوب نظام بعثی ، کشتار کردها در عملیات موسوم به انفال و حمله شیمیایی به حلبچه همراه ما بوده و به ما کمک کرده است .این تاریخ طولانی سبب شده است که به این رابطه به دیده اهمیت بنگریم . جلال طالبانی هم به اهمیت این رابطه نه صرفا بدلایل جغرافیایی بلکه بدلایل سیاسی و اجتماعی واقف بود وایران هم از جلال طالبانی تقدیر بعمل می آورد چون می داند که جلال طالبانی یکی از افراد نادری است که می تواند عراقیها را اعم از شیعه و سنی و کرد و مسیحی و غیره  دور هم جمع بکند. به همین دلیل است می بینیم از موقعی که اقای طالبانی به این مشکل گرفتار شده است عراقیها نتوانسته اند دور همدیگر جمع شوند.لذا جمهوری اسلامی ایران به خوبی می داند که عراق نیازمند مام جلال است تا دیالوگ و گفتگوها را بین عراقیها ادامه دهد.

سوال 4- بعد از بیماری آقای طالبانی ما شاهد پراکندگی شدید آراء در میان اتحادیه میهنی کردستان عراق هستیم چقدر امیدوار هستید که بتوانید این تشتت آراء را در اتحادیه به پایان برسانید و نوعی انسجام سیاسی در درون اتحادیه درست کنید؟
پاسخ : رای های مختلف از همان روزهای اول تاسیس اتحادیه میهنی کردستان عراق در درون اتحادیه وجود داشته است . از همان روز اول سه جریان و سه نوع گرایش در اتحادیه وجود داشت و آنچه باعث این تجمیع آراء شده بود در مرحله اول مبارزه با رژیم بعث و احیاء جنبش و در مرحله دوم شخصیت آقای طالبانی بود که توانسته بود این افراد را دور همدیگر جمع کند.
بعدها در سال 1991 این جناحها در کنگره اول حزب  تجمیع شده و یک حزب  بنام اتحادیه میهنی کردستان عراق راه اندازی شد. به عبارت دیگر نه کومله ، نه خط کلی و نه حرکت باقی نماند و همه در لوای اتحادیه به مبارزه ادامه دادند.اما این تنش ها در شکل کمتری وجود داشت .با گرفتن پست ریاست جمهوری از سوی مام جلال و دور شدن وی از کردستان و سلیمانیه بار دیگر تنش های داخلی بیشتر گردید تا اینکه شماری از برادران حزب تحت رهبری آقای نوشیروان مصطفی امین از حزب جدا شده و جنبش گوران را راه اندازی کردند. واقعیت این است که این جدایی بر کم شدن آراء اتحادیه میهنی در انتخابات تاثیر زیادی داشت . اما ما در آستانه کنگره چهارم اتحادیه میهنی  هستیم ، از یک سو مام جلال از رهبری حزب دور مانده است، در انتخابات پارلمانی آراء ما کم شده است اما ارزیابی ما این است که کاهش آراء اتحادیه مقطعی است . براساس ارزیابی ما مردم از سیاست اتحادیه میهنی ناراضی بودند ، فساد وجود داشت و از فساد و بی عدالتی گلایه داشتند . از سوی دیگر اقدامات یکی شدن دو اداره و دو حکومت و تشکیل حکومت واحد آنگونه که شایسته است به پیش نرفته است و نواقصاتی هنوز وجود دارد. همه اینها مورد استفاده اپوزیسیون و بخصوص گوران قرار گرفت و سبب پراکنده شدن آراء اتحادیه میهنی شد . من آنگونه که ملاحظه کرده ام دیدم که بسیاری از اعضاء حزب بدلیل ناراحتی به سایر گروهها رای داده اند لذا این حالت موقت است و اگر اتحادیه خود را اصلاح بکند آراء اتحادیه میهنی کردستان عراق بازخواهد گشت .با توجه به این موضوع کنگره پیش روی حزب بسیار مهم می باشد .به نحوی که بار دیگر اعتماد عمومی به حزب بازسازی گردد.

سوال 5- در غیاب آقای طالبانی چقدر امیدوار هستید این دورنمایی که گفتید رنگ واقعیت به خود ببیند؟
پاسخ : این به زمانی که برای برگزاری کنگره داریم باز می گردد و فکر می کنم کار سختی هم نباشد چرا که این به نفع تمام ارگانها  و اعضاء حزب است که بار دیگر خود را بازسازی و اصلاح کنند. تا اینکه وحدت صفوف حزب حفظ شود اگر این اتفاق بیفتد و تنها اتحادیه هدف باشد این عملی است و در غیر این صورت سخت خواهد بود.

سوال 6- ایرانیها در کاهش مشکلات درون حزبی اتحادیه چقدر نقش داشته اند؟
پاسخ : من بطور مستقیم با هیاتهای ایرانی جلسه نداشته ام اما اخیرا هیاتهای ایرانی به کردستان آمده و با تمام احزاب کردستانی و از جمله اتحادیه میهنی کردستان جلسه داشته اند و من آنچه شنیده ام این بوده است که ایرانیها نگران تنش و ضرورت پایان اختلاف نظرها در اتحادیه بوده اند و خواستار وحدت و ارامش و ثبات در منطقه شده اند و این به غیر از اینکه به نفع احزاب کردی است به نفع جمهوری اسلامی ایران نیز می باشد.تا اینکه مناطق مرزی اش آرام باشد و تاثیر منفی بر داخل ایران نگذارد. ضمن اینکه اتحادیه برای عراق هم مهم است چون توانسته است حزبی برای ایجاد بالانس در عراق باشد و تنش در اتحادیه بر تشدید تنش ها در عراق نیز تاثیر خواهد گذاشت.

سوال 7- با توصیف این شرایط و روزهای سخت وکاری پیش رو برای برگزاری کنگره، حالا از تصمیمی که گرفتید تا بصورت مستقل در انتخابات پارلمانی اخیر شرکت کنید پشیمان نیستید؟
پاسخ : من شخصا از تصمیمی که برای مشارکت مستقل در انتخابات گرفته شد پشیمان نیستم و به این رای هم دادم . شاید عده ایی فکر کنند اگر اتحادیه با حزب دمکرات کردستان عراق وارد انتخابات می شد چنین اتفاقی روی نمی داد اما واقعیت این است که اتحادیه لازم است وضعیت خود را می دانست تا اینکه برای اینده برنامه ریزی بکند .حال دانستیم کجا هستیم . ما 350 هزار رای آوردیم اما حقیقت اراء ما چیز دیگری است. حالا باید اتحادیه بهتر کار بکند . ضمن اینکه نباید از یاد ببریم که بخش مهمی از اراء اتحادیه میهنی خارج از سه استان کنونی است. اتحادیه میهنی کردستان در این استانها مانند کرکوک و دیالی اراء بالایی دارد. از این رو این هم کمک خواهد کرد تا بخشی از مشکلات اراء اتحادیه حل شود.

سوال 8- یعنی معتقد هستید که در انتخابات پیش رو یعنی انتخابات پارلمانی عراق ما شاهد احیاء دوباره اتحادیه میهنی کردستان باشیم ؟
پاسخ :  البته این بستگی به میزان موفقیت کنگره پیش رو دارد که اگر بتوانیم در این کنگره خوب عمل کنیم بله بار دیگر شاهد احیاء اتحادیه میهنی کردستان خواهیم بود.

سوال 9- بعد از این انتخابات و شرایطی که پشت سر گذاشتید و یا اکنون دارید روابط شما با حزب هم پیمانتان یعنی حزب دمکرات کردستان عراق در چه شرایطی است ؟
پاسخ : حزب دمکرات کردستان عراق تاکید کرده است که پایبند توافقنامه استراتژیک با اتحادیه میهنی کردستان است و خوب می داند که وضعیت اتحادیه میهنی به این 18 کرسی که اکنون در انتخابات اخیر بدست اورده بند نیست . دو حقیقت در تعامل با نیروهای سیاسی در کردستان وجود دارد. 1- انتخابات  و 2- پایگاه احزابی چون اتحادیه میهنی کردستان است که حزبی چون اتحادیه میهنی کردستان یک حزب تاریخی و یک حزب ریشه دار می باشد. نیرو و پیشمرگه  و طرفداران زیادی دارد. تا این لحظه حکومت اقلیم کردستان عراق برای ادامه پروسه سیاسی خود نیازمند حمایت اتحادیه میهنی است و بدون حمایت اتحادیه میهنی کردستان عراق نمی تواند موفق باشد.لذا حزب دمکرات کردستان عراق این حقیقت رامی داند و تاکید کرده است که به توافقنامه استراتژیک پایبند است و اتحادیه یکی از ستونهای کابینه هشتم خواهد بود.

سوال 10 – اما حقیقت این است که موقعیت اتحادیه میهنی کردستان عراق بسان سابق نخواهد ماند؟
پاسخ : بله این درست است . چون حزب دمکرات کردستان عراق هم بسان سابق نخواهد ماند چون این بار اپوزیسیون تاکید کرده است که در کابینه هشتم حکومت اقلیم کردستان عراق حضور خواهد داشت و با این حضور برخی از پست ها از حساب اتحادیه و حزب دمکرات کردستان عراق به آنها واگذار خواهد شد. در عین حال بصورت استراتژیک این همکاری حزب دمکرات کردستان عراق و اتحادیه میهنی کردستان عراق برای تشکیل حکومت ادامه خواهد یافت و با حضور اپوزیسیون کارها بهتر از گذشته برای استقرار اشتی اجتماعی ادامه خواهد یافت . هنوز که هنوز است زخمهای جنگ داخلی مداوا نشده است.لازم است همه این فرهنگ را تغییر دهیم که فرهنگ جنگ داخلی و تنش و اختلافات محلی را ریشه کن بکنیم. ما افراد مفقود الاثر زیادی در اثر جنگ های داخلی داریم که لازم است حاکمیت راه حلی برای مشکل آنها پیدا بکند و این فرایند نیازمند همکاری است. حزب دمکرات کردستان عراق و اتحادیه  میهنی کردستان عراق در کنار اینکه نیازمند همراهی اپوزیسیون هستند  بلکه نیازمند همراهی همدیگر می باشند. به غیر از مسائل داخلی مسائلی چون موضع کردها در قابل دولت مرکزی ، سیاست کردها در قبال کشورهای همسایه و بغداد می طلبد که این همراهی بیشتر از گذشته باشد.

سوال 11- یعنی می توان انتظار داشت که کردها در انتخابات پارلمانی عراق با یک لیست مشترک وارد انتخابات شوند؟
پاسخ : شاید چنین چیزی به اسانی میسر نباشد .اما بعد از انتخابات می توانیم یک فراکسیون شویم . قانون انتخابات عراق نیز که استانی است امکان ائتلاف فراگیر کردها با همدیگر را کمتر می کند  بخصوص که ما در استان کرکوک  نتوانستیم با یک لیست وارد انتخابات شویم. مشکل کردها در کرکوک است چون در  کرکوک رقابت شدید است و با این وضعیت بخشی از رای های ما در این استان خواهد سوخت. اما در اربیل و سلیمانیه و دهوک اراء کردها نخواهد سوخت .در کرکوک این گونه نیست و آراء اگر به لیست کردها داده نشود به حساب غیر کرد واریز خواهد شد.

سوال 12- در حالیکه کردها در استان کرکوک نتوانستند با همدیگر به توافق برسند چگونه می توانند این درخواست را داشته باشند که با توافق مشکل عراق حل شود در حالیکه همه می دانیم کرکوک یک عراق کوچکتر است ؟
پاسخ : لزوما اینگونه نیست .چه بسا اگر قبلا در مورد آن بحث بیشتری می کردیم در کرکوک این مشکل عدم وحدت پیش نمی آمد اما من معتقدم که کردها می توانند  هم در سطح کرکوک و هم در سطح عراق به یک نوع توافق بین همدیگر دست یابند در این خصوص هم تجارب زیادی داریم . ما توانستیم جنگ داخلی را به پایان برسانیم و در بغداد هم مواضع واحدی در خصوص مسائل ملی داشتیم. در مورد مسائل استراتژیک مربوط به کردها ما حتی با اپوزیسیون هم به توافق رسیده ایم لذا می توانیم بار دیگر در یک جبهه واحد قرار بگیریم.. ما اختلاف نظرهایی داریم اما معتقدم می توانیم مشکلات موجود را حل بکنیم. اختلاف کرکوک تحت تاثیر مسائل مختلف حزب و محلی بوده است در عین حال اراده قوی تری برای برخورد با مسائل در سطح عراق بین کردها وجود دارد.