جنجال حضور نظامیان در اقتصاد

چند روزی است که برخی سایتهای خبری یاد داشتها ومصاحبه هایی را در رابطه با دخالت نظامیان دراقتصاد منعکس میکنند.حرف کلیدی آنها این است که چون نظامیان تخصص لازم را ندارند، حضورآنان درعرصه اقتصاد به ضرراقتصاد کشوراست و یا به عنوان دلیل دیگرگفته میشود که حضرت امام(ره)نظامیان را ازحضور در اقتصاد وسیاست منع کرده است!چندروزقبل ازانتخابات 24خردادنیز یکی ازسیاسیون اصلاح طلب –که از طرف رییس مجلس حکم مسئولیت اداره تطبیق قوانین مجلس را هم دارد- درتحلیلی در خصوص نامزدهای ریاست جمهوری یکی ازدلایلی را که به نظر ایشان نباید دکتر جلیلی نامزد می شد، جانباز بودن ایشان دانسته بود واستدلال کرده بود که آمدن ایشان به جایگاه جانبازی لطمه میزند! به نظر میرسد اینگونه موضع گیری ها قبل ازاینکه نشانگرنگرانی افراد برای اقتصاد یا جایگاه ایثارگری باشد،ناشی از موضع گیری بر مبنای «سیاسی کاری» است نه «کار سیاسی» چرا که اگر کسی نظرکارشناسانه بدهد ودلسوزنظام وکشورباشد درنقد منصفانه وارد می¬شود،در حالیکه دراین موضع گیریها کمترردّپایی از استدلال منطقی وجود دارد. آنها فقط میگویندنظامیان نباشند چون نظامیند!البته تبلیغات ماهواره های معاند هم در این زمینه شدیداست.

اینها پاسخ نمی دهندآیا ورودنیروهای نظامی به عرصه اقتصادبر مبنای قوانین موجود بوده است یا بر خلاف قوانین؟اگرخلاف قانون است کدام قانون؟وچه کسی این خلاف را انجام داده است؟
نکته دیگر اینکه آیانهادهای نظامی برای سازندگی ومعطل نماندن توان عظیم خوددر زمان صلح وارداقتصاد شده اندیا صرفا برای تملک؟
مغالطه دیگراستنادبه وصیت نامه حضرت امام(ره)مبنی بر عدم دخالت نظامیان درسیاست است که به نظرمیرسد،دراینجا هم مغالطه صورت میگیرد.بین حضوریک نظامی مثلا با رای ملت دریک پست اجرایی تا وابستگی نظامیان به دستجات واحزابی که هیچ تعهدی به منافع ملی ندارند فاصله ای اززمین تا آسمان است.چیزی که امام(ره)نهی کرده ودر قانون هم آمده عدم عضویت و وابستگی نظامیان دراحزاب و گروههای سیاسی است؛نه اینکه نظامی بودن و دفاع از مملکت و انقلاب و کشته شدن و معلول شدن در این راه، به جرمی تبدیل شود که نظامی،وکسیکه بخشی از توانایی خودرا در راه اهداف عالیه انقلاب فداکرده ازحقوق اساسی واجتماعی وحضوردر پستهای اجرایی در زمان صلح و یااز حضوردرعرصه اقتصادی  به بهانه نظامی بودن محروم شود. این مساله را هیچ عقل سلیمی نمی پذیرد.به همین دلیل در اساسنامه سپاه،وظیفه این نهاد انقلابی،پاسداری ازانقلاب اسلامی دانسته شده و حتی قید(ایران)راهم لحاظ ننموده.این نکته به این معنی است که پاسداری انقلاب اسلامی هم فراتر ازجغرافیا وهم فراترازموضوع ورشته ای خاص(نظامی بودن)است.ازاین رو ورود نیروهای نظامی به عرصه اقتصاد در زمان صلح به نحوی که به آمادگی رزمی آنهالطمه نزند دقیقامنطبق بر قانون است.علاوه بر آن، کیست که نداند جبهه جنگ امروز در عرصه اقتصادی و فرهنگی است؟ودر واقع نظامیان در حال دفاع دراین عرصه می باشند.مگر کشورما در تحریم نیست؟ مگر فرانسوی ها آلمانی ها وحتی شرکت های آمریکایی و...تعهدات خودرا در پروژهای مختلف نیمه کاره رها نکردند ورفتند. پس در اینجا هم می بینیم ورود نظامیان به عرصه سازندگی از روی اضطرار است نه یک قاعده..
نکته دیگراین است که گفته میشود حضور نظامیان حضور بخش خصوصی را محدود کرده است .آیا واقعا بخش خصوصی ما در این شرایط خاص توان مالی و تخصص لازم رابرای اجرای پروژه های بزرگ مثل پارس جنوبی دارد ودر عین حال کنار گذاشته می¬شود؟ ازسوی دیگردر کدام کشوردر زمان صلح چندصد هزار نیروی جوان وغالبا متخصص و امکانات عظیم مهندسی و ترابری و غیره به بهانه عدم حضور نظامیان معطل میگذارند؟بدیهی است شرایط کشور ما خاص است واقدامات خاص را میطلبد که این مساله نیزیکی از آنها است.نفس حضور وقتی مخرب است که موجب زیان بشودوامکان جایگزینی هم باشدوما جایگزین نکنیم. ازسوی دیگر سابقه سپردن انجام  پروژه های عمرانی به نیرو های نطامی به دولت آقای هاشمی باز میگردد و چیزجدیدی نیست عجیب است چرا برخی در این مقطع زمانی به یاد این مساله افتاده اند. اگر نگاه سیاسی و بد بینی راکنار بگذاریم خواهیم دید که نظامیان هم بخشی از مردم ایرانند که در این مملکت با پول مردم متخصص شده اند و بدیهی است تخصص آنها در خدمت کشور قرار گیرد.
اشکال دیگری که معمولا بدون سند مطرح میشود مالیات نپرداختن نظامیان است. اگر این مساله صحت دارد پس حتما مبتنی بر قانون است واگر استدلال این است قانون اشکال دارد که راه اصلاح قوانین باز است.به هر حال استفاده ازتوان فنی مهندسی وانسانی بخش نظامی کشور در سالهای پس ازجنگ برای کشور برکات فراوانی داشته است و قابل انکار نیست. نفی این مساله محروم کردن کشور از بخش عظیمی از نیروی فعال و متخصص است.اثر منفی دیگر این است که اگر جوان ایرانی ببیند با ورود به عرضه نظامی وفداکاری برای کشوراتهامی را به جان میخرد که تاآخرعمر از بسیاری ازحوزه ها و فرصت ها محروم میشود اصولا چرا باید قدم در این راه بگذارد.رواج این روحیه در بلند مدت به توان دفاعی کشور نیز لطمه میزند.فراموش نکنیم که در بسیاری ازکشورهای در حال توسعه و مشابه شرایط ایران، این ارتش بوده است که عامل توسعه واقع شده است.

*عضو هیات علمی دانشگاه بو علی سینا