نقش آمريكا در هجوم صدام به ایران
حسن رحیمی(روشن)*
انقلاب اسلامی ایران برای غرب همانند کابوسی بود که تا کنون نیز این کشور
را رها نکرده است.از این رو،دشمنی آمریکا با ایران اسلامی در تاریخ پس از انقلاب
قطع نشده ودر زمانهای مختلف اَشکال مختلفی داشته است. یکی از این مقاطع جنگ تحمیلی
لست کهخ آ مریکا در آن نقش اساسی داشته است .به مناسبت سالروز دفاع مقدس در زیر
مرور میکنیم بخشی از کتاب «ازسقوط گنجه تا فتح خرمشهر »را که در آن به بحث نقش و
دخالت های آ مریکا در تحریک صدام علیه ایران پرداخته شده است
..........................................................
آمريكا پس از در گيري سياسي با ايران كه با تصرف سفارتخانه اين كشور در
تهران به اوج خود رسيد . طرحهايي را عليه دولت ايران به اجرا گذاشت كه حمله نظامي
به طبس و كودتاي نوژه از آن جمله بود . اما با شكست اين برنامه ها ايدة تقويت يك كشور
همسايه ايران كه توان نظامي لازم را براي اجراي يك عمليات نظامي داشت باشد قوت
گرفت .
ديدار برژنسكي با صدام واعلام
موافقت با برنامه هاي رهبر عراق در اين راستا قابل توضيح است «آنتوني كردزمن » در
اين باره مي نويسد ، صدام حسين مدت كوتاهي قبل از آغاز جنگ در ديدار غير منتظره اي
از عربستان فكر شروع جنگ با ايران را با رهبران سعودي در ميان نهاد38 . با توجه به عدم رابطه سياسي بين دوكشور عراق و آمريكا
عربستان مي توانست رابط خوبي بين عراق و آمريكا باشد كه اين نقش را به خوبي ايفا
كرده گفته ميشود اطلاعات مهمي در رابطه با اوضاع داخلي ايران توسط سعودي ها كه
حاصل كار سازمانهاي جاسوسي آمريكا بود در اختيار عراق نهاده شد .
آمريكا نيز همانند شوري در چند روز آغاز جنگ اعلام بي طرفي كرد . اما
كاملاً واضح بود كه اين يك موضع گیری تبليغاتی و جزء تعارفات ديپلماتيك است زيرا
به رغم اين اعلام بي طرفي نماينده آمريكا در سازمان ملل اعلام كرد كه اگر عراق از
ما كمك بخواهد هرگونه امكانات نظامي در اختيار او قرار ميدهيم 39. و يك هفته پس از آغاز جنگ پنج فروند هواپيماي جاسوسي
«آواكس» به عربستان اعزام شد40 و تا آخر جنگ اين رادارها پرنده تمام حركات نظامي ايران را زير نظر
داشتند و گزارشات آنها را در اختيار عراق قرار مي دادند .
سياست آمريكا در واقع دنباله رو تحولات ميدان جنگ بود به اين معني كه
عمليات نظامي ايران موضع گيري هاي آمريكا را بدنبال داشت. با هر پيروزي ايران در
جبهه ها آمريكا اقدام تازه اي در حمايت از عراق به اجرا ميگذاشت كه شامل كمك هاي
اقتصادي و حمايت از عراق در سازمانهاي بين المللي بويژه سازمان ملل و تأثير گذاري
بر روند شكل گيري قطعنامه هاي سازمان ملل نسبت به جنگ تحميلي از آن جمله بود41 . رورنامه واشنگتن پست دربارة استراتژي آمريكا پس از شروع
جنگ نوشت : كارتر قصد دارد رژيم (امام) خميني را تا انتخابات رياست جمهوري سرنگون
سازد و يك رژيم متمايل به آمريكا در تهران سركار بياورد42 . يكي از كمك هاي بسيار ارزنده براي عراق كمك هاي جاسوسي
آمريكا بود كه در تمام دوران جنگ ادامه داشت كارشناسان آمريكائي ماهها براي
بازپسگيري فاو توسط عراق تلاش كردند و با ماكت سازي اين شبه جزيره براي نشان دادن
مكان استقرار نيروهاي ايراني43 مدتها تلاش كردند تا عراق را متقاعد كنند كه طرح بازپس گيري فاو را به
اجرا بگذارد .
پس از به عقب راندن عراق و فتح خرمشهر ، آمريكا نا اميد از توان عراق
براي سرنگوني نظام اسلامي ايران از آن پس همه تلاش خود را براي حفظ رژيم عراق بكار
گرفت . پايان جنگ بدون امتيازدهي ايران به سياست آمريكا و ديگر حاميان عراق بود 44. زيرا براي دولت آمريكا پذيرفتني نبود كه حكومتي را كه مي
خواسته دراين جنگ به سقوط بكشاند اكنون نه تنها سقوط نكرده بلكه پيروز جنگ نيز
باشد . در سال 65 آمريكا سعي نمود با اعزام «مك فارلين» به ايران به اين كشور
نزديك شده و ابتكارعمل را به دست بگيرد . اما مذاكرات او در تهران به جائي نرسيد و
با افشاي اين ماجرا رسوائي بزرگي براي دولت آمريكا در داخل و خارج اين كشور بوجود
آمد . آمريكا براي جبران آبروي از دست رفته و جلب اعتماد مجدد كشورهاي منطقه ، از
جمله عراق ، كمك هاي نظامي و سياسي به عراق را شدت بخشيد و از اين تاريخ به بعد
بود كه آمريكا قدم به قدم به عرصه جنگ مستقيم با ايران كشيده شد .
افشاي ماجراي مك فارلين و جار و جنجال هاي سياسي پس از آن تقريباً با
عمليات بزرگ ايران به نام كربلاي 5 در شرق بصره همزمان شد. پس از انجام اين عمليات
و تهديد شديد شهر بصره،آخرين قطنامه سازمان ملل(598 ) صادر شد كه در آن نظرات
ايران نيز لحاظ شده بود ، فشار آمريكا ازاين تاريخ به بعد اين بود كه ايران
قطعنامه را بپذيرد و همان روز تصويب قطنامه آمريكا پرچم خود را برفراز كشتي هاي
كويتي در خليج فارس برافراشت و با ناو
جنگي وارد خليج فارس شد تجمع ناگان
آمريكا در خليج فارس در نيمه مرداد1366 به 42 فروند رسيد 45. در شهريور 1366 اولين اقدام عملي آمريكا در حمايت از عراق
در حمله به كشتي ايراني«ايران اجر» به اجرا درآمد و سپس در 17 مهرماه 1366
بالگردهاي آمريكائي با قايقهاي تندرو سپاه درگير شدند این درگیری منجر به سقوط يك
بالگرد آمريكائي شد در 23 مهرهمان سال يك كشتي نفتكش آمريكائي هدف موشك كرم ابريشم
قرار گرفت و فرداي آنروز يك كشتي تحت حمايت آمريكا مجدداً هدف موشك واقع شد و چهار
روز بعد سكوهاي نفتي «رشادت و رسالت» توسط ناوهاي آمريكائي بمباران شد46 .مدتي برخوردهاي محدود ايران و آمريكا فروكش كرد ، اما در
بهار سال 1367 همزمان با آغاز تهاجم عراق به فاو برخوردهاي نظامي دو كشور در خليج
فارس ازسر گرفته شد . نيروي دريائي آمريكا
در فروردين ماه 1367سكوهاي نفتي «سلمان» و «مبارك» را بمباران كرد نيروي دريائي
ايران نيز به مقابله برخواست و دريك نبرد نابرابر ناوهاي ايراني سهند ، سبلان ، و
جوشن هدف موشكهاي آمريكائي واقع شدند .
حمايت آمريكا از عراق با سرنگوني هواپيماي مسافربري ايران در تير ماه
1367به اوج خود رسيد و مشخص شد كه تصميم آمريكا براي ورود به جنگ تمام عيار جدي
است . روند و سير كمك هاي مختلف آمريكا به عراق را ميتوان در چند مورد دسته بندي
نمود .
1 ـ تشويق عراق مبني به هجوم به
خاك ايران و اعلام حمايت از آرزوهاي صدام در خاك ايران .
2 ـ كمك هاي نقدي اعتباري جهت رونق بخشي به صنايع غذائي عراق و تقويت بخش
كشاورزي اين كشور .
3 ـ حمايت ازعراق در سازمانهاي بين المللي و خنثي كردن شكايات ايران عليه
عراق مورد استفاده عراق از سلاحهاي شيميائي و بمباران شهرها و …
4 ـ طرح تحريم تسليحاتي ايران و پيگيري جدي آن با كمك دول متحد و فروش
تجهيزات نظامي به عراق و تشويق دوستان خود به حمايت از عراق
5 ـ ارائه اطلاعات با ارزش نظامي در مورد تحركات نيروهاي ايراني در سراسر
زمان جنگ
6 ـ ايجاد زمينه هاي لازم جهت حمله عراق به پايانه هاي نفتي ايران در
جزاير دور خليج فارس نسبت به خاك عراق مانند پايانه جزيره سيري .
7 ـ ورود به جنگ روياروي ايران به حمايت ازعراق از تابستان سال 1366 تا
پايان جنگ درتابستان 1367.
بنابراين آمريكا از اويل جنگ تا واپسين روزهاي آن باشدت و ضعف اندكي در
كنار عراق بود . از هرگونه حمايتي از اين كشور دريغ نكرد .
* استاد یار دانشگاه بوعلی سینا
* استاد یار دانشگاه بوعلی سینا
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
چرا درمورد گرانی و تورم و کاهش ارزش پول ایران نمینویسید