گروه بین الملل، فایننشال تایمز نوشت: اقدام روسیه در برداشتن ممنوعیت تحویل سامانه موشکی دفاع هوایی به ایران خشم برخی کشورها را برانگیخته است.



به گزارش بولتن نیوز، روزنامه فایننشال تایمز در نسخه امروز خود در اینترنت در گزارشی نوشت: اقدام روز دوشنبه روسیه در لغو ممنوعیت فروش یکی از پیشرفته ترین سامانه های دفاع هوایی در جهان به ایران، خشم آمریکا و دیگر قدرتهای جهان را که در مذاکره با ایران با هدف محدودکردن برنامه هسته ای آن شرکت دارند، موجب خواهد شد.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه حکمی را که طبق آن تحول سامانه اس - سیصد به جمهوری اسلامی در سپتامبر 2009 - تحت فشار دیپلماتیک شدید آمریکا و اسرائیل- ممنوع شده بود، لغو کرد. این اقدام در یک برهه زمانی بسیار حساس در ارتباط با برنامه هسته ای ایران صورت گرفت که کاخ سفید سعی دارد چارچوب توافق این ماه با تهران را به کنگره آمریکا که به شدت نسبت به آن تردید دارد، بقبولاند.
مخالفان این توافق هسته ای - که شرایطی را در خصوص برنامه هسته ای ایران در ازاء لغو تحریم ها اعمال می کند- از سرگیری فروش تسلیحات روسیه (به ایران) را شاهدی می دانند دال بر آنکه ایران موقعیت مناسبی برای تقویت توانایی ها و حفاظت بهتر از تاسیسات هسته ای اش در برابر اقدام نظامی خارجی بدست می آورد.
واشنگتن و اسرائیل از دیرباز با فروش احتمالی موشکهای اس - سیصد به ایران مخالف بوده اند و آن را عامل بر هم خوردن توازن نظامی در منطقه می دانند. از سال 2006، روسای جمهور مختلف آمریکا این مسئله را با پوتین در میان گذاشته اند.
دولت اوباما تاثیر بالقوه اعلام این خبر را کم اهمیت جلوه داد و سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت فکر نمی کند اعلام این خبر از جانب روسیه تاثیری بر فضای یکپارچه حاکم بر مذاکرات داشته باشد.
برخی تحلیلگران در آمریکا درباره عزم روسیه به تحویل این موشکها به ایران ابراز تردید کردند. روسلان پوخوف تحلیلگر دفاعی مستقل روسیه گفت: «این حقیقت که وی (پوتین) آن منع را لغو کرد بدین معنی نیست که موشکها واقعا فروخته خواهد شد بلکه عمدتا یک برگ برنده در برابر اسرائیل و آمریکا است. پوتین فعلا اجازه تحویل موشکها را نخواهد داد چون این کار تعامل روسیه با اسرائیل را به خطر خواهد انداخت.»
بِرندا شافر استاد دانشگاه جرج تاون گفت: سابقه مسکو نشان می دهد هرگاه خواهان امتیازاتی از طرف آمریکا یا اسرائیل است، احتمال فروش موشکهای اس - سیصد را مطرح می کند.
وی گفت: «آنها حداقل شش بار در گذشته چنین تهدیدی کرده اند اما هیچگاه واقعا آنرا عملی نکرده اند.»
نحوه برخورد با فروش تسلیحات به ایران توسط روسیه و دیگر کشورها پس از توافقنامه هسته ای نهایی هنوز روشن نیست. در گزاره برگ منتشر شده آمریکا ادعا شده است که «محدودیتهای مهمی در مورد تسلیحات متعارف و موشکهای بالستیک» در یک قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل همراه با توافق نهایی مجددا برقرار خواهد شد. اما قطعنامه سازمان ملل در سال 2010 که طبق آن تحریم های تسلیحاتی خاصی در خصوص ایران اعمال شد، در نتیجه فشار روسیه، موشکهای اس- سیصد را در بر نگرفت.
برخی سناتورهای آمریکا از دولت اوباما خواسته اند چنانچه ایران قراردادهای تسلیحاتی و نفتی اش با روسیه را که طی سال گذشته در مورد آنها گفتگو شد، به پیش ببرد، آن دسته از تحریم های ایران که طی مذاکرات هسته ای لغو شده است، مجددا برقرار شود.
سامانه بسیار پیشرفته اس - سیصد توانایی ایران را در دفاع از حریم هوایی اش 200 تا 300 کیلومتر فراسوی مرزهایش ارتقا خواهد داد.
اسرائیل از آن بیم دارد که بُرد این سامانه، هواپیماهای نظامی و غیرنظامی آن را به خطر اندازد. طبق مکاتبات دیپلماتیک فاش شده آمریکا در سال 2009، برخی مقامات اسرائیلی به طور خصوصی هشدار دادند تحویل موشکهای اس - سیصد به ایران می تواند منجر به «تسریع در اقدام» شود.
مسکو در دفاع از تصمیم خود آن را راهی برای ترغیب به دستیابی به توافق هسته ای با تهران توصیف کرد. لاوروف گفت تحریم اعمال شده توسط مسکو در مورد تحویل موشکها در اصل داوطلبانه بود چون تحریم های تصویب شده سازمان ملل در ژوئن 2010 ایجاب کننده چنین منعی نبود.
دیپلماتهای غربی از مدتها قبل درباره دامنه همکاری روسیه با غرب در مذاکرات با ایران ابراز تعجب کرده اند. چارچوب توافق هسته ای با ایران این ماه در حالی اعلام شد که بن بست بر سر جنگ در اوکراین همچنان ادامه دارد و آمریکا و اتحادیه اروپا در آن ارتباط تحریم های سختی را بر ضد روسیه اعمال کرده اند.
سامانه موشکی اس- سیصد به منظور دفاع در برابر حملات هوایی به وسیله هواپیما و موشک طراحی شده است. از زمانیکه ایران علاقه اش به خرید این سامانه را قبل از منع فروش آن در سال 2010 اعلام کرد، این سامانه پیشرفته تر شده است و تهران طی مذاکراتی در سال گذشته با مسکو نسبت به خرید نمونه ارتقا یافته آن ابراز تمایل کرده است.
روسیه یکی از جدیدترین نمونه های این سامانه موسوم به اس - چهارصد را به چین فروخته است. اما به گفته کارشناسان دفاعی روسیه، معلوم نیست مسکو قصد فروش نمونه های ارتقا یافته این سامانه را به ایران داشته باشد.
کارشناسان دفاعی همچنین خاطرنشان کردند دولت روسیه درخواست ایران برای خرید این سلاح را همراه با درخواست دیگر مشتریان از جمله ارتش خودش ارزیابی خواهد کرد.
دمیتری تِرنین رئیس مرکز کارنگی در مسکو وابسته به اندیشکده مستقر در آمریکا گفت:‌ «این اقدام نمونه ای از اقدامات مشکل ساز روسیه قلمداد خواهد شد و ممکن است هدف پوتین ابلاغ این پیام به آمریکا باشد که ... ما با اقدامات داوطبانه منع تحویل این سامانه منافع شما را در نظر گرفتیم ولی مادامی که شما به شیوه دلخواه‌تان با ما برخورد می کنید، دیگر ملزم به این کار نیستیم.»
تحلیلگران روس می گویند، این اقدام روسیه همچنین ممکن است برگرفته از تمایل آن برای تقویت منافع تجاری اش در جمهوری اسلامی باشد که در آستانه تعامل تجاری با جهان خارج است. به گفته ترنین، صادرات تسلیحات یکی از مزیتهای رقابتی روسیه است.